Vesayet, Türk ve uluslararası hukukta doktrinsel ve pratik anlamda oldukça önemli bir yer tuttuğu kadar gelişmeye açık ve kendi içerisinde çeşitli görüş ve tartışmaları da barındıran bir kurumdur. Bu durum genel itibarıyla vesayet hukukunun uygulanma ihtiyacını doğuran sebeplerin çeşitlilik göstermesi ve hakkında vesayet altına alınma kararı alınan kişiler üzerinde doğan ağır hukuki sonuçlardan kaynaklanmaktadır. Vesayet, kamuyu ilgilendiren bir koruma kurumu olmakla birlikte aynı zamanda kişinin fiil ehliyeti yönünden kısıtlanması sonucunu da doğurduğundan özel hukuk-kişiler hukuku-alanında önemli bir yer tutmaktadır. Belirtilen gerekçelere ayrıca kaynağını oluşturan İsviçre hukukunda yapılan "Yetişkinleri Koruma Hukuku" adlı düzenlemeyle yepyeni ve oldukça karmaşık gözüken bir sistemin de eklenmesi Türkiye'de vesayetin işleyişi ve mevcut sorunlar hakkında ayrıntılı bir incelemeyi hak etmiştir. Söz konusu eser kapsamında bahsedilen tüm bu hususlara ilişkin açıklamalar yer almaktadır. (TANITIM YAZISI)
İÇİNDEKİLER
GÄ°RÄ°Åž
BİRİNCİ BÖLÜM
DAR ANLAMDA VESAYET HUKUKU
I. İSVİÇRE HUKUKUNDAKİ YENİ VESAYET SİSTEMİ
A. GENEL BAKIÅž
1. Hasta Yönergesi ("Patientenverfügung")
2. Bakım Vekaleti ("Vorsorgeauftrag")
3. Yasal Temsil
4. Kendi İsteğiyle Konut veya Bakımevinde Kalma ("Aufenthalt in Wohn-oder Pflegeeinrichtungen")
5. Kayyımlık
6. Bakımevine Yerleştirilme ("Fürsorgerische Unterbringung")
B. İSVİÇRE HUKUKUNDAKİ YENİ VESAYET DÜZENLEMESİNİN GEREKÇELERİ IŞIĞINDA TÜRK VESAYET HUKUKUNA BAKIŞ
1. Yeni Vesayet Düzenlemesinin Gerekçeleri
2. Yeni Düzenlemenin Türk Vesayet Hukuku Açısından Değerlendirilmesi
II. VESAYET HUKUKUKUN KAPSAMI VE TÃœRLERÄ°
A. TANIM
B. HUKUKSAL NİTELİĞİ
C. AMACI
D. UYGULAMA ALANI
E. TEMEL Ä°LKELERÄ°
1. Orantılılık İlkesi
2. Tipe Bağlılık ve Tip Sınırlılığı İlkesi
F. KAMU-ÖZEL VESAYET AYRIMI
1. Kamu Vesayeti (Genel Vesayet)
2. Özel Vesayet (Aile Vesayeti)
G. VESAYET ORGANLARI
1. Vesayet Daireleri
2. Vasi
III. VASÄ°LÄ°K KAVRAMININ BENZER KAVRAMLARLA KARÅžILAÅžTIRMASI
A. KAYYIMLIK (TEMSİL KAYYIMLIĞI-YÖNETİM KAYYIMLIĞI) İLE KARŞILAŞTIRMA
B. YASAL DANIÅžMANLIK Ä°LE KARÅžILAÅžTIRMA
C. VASİYETİ YERİNE GETİRME GÖREVLİSİ İLE KARŞILAŞTIRMA
D. VELAYET (VELÄ°) Ä°LE KARÅžILAÅžTIRMA
İKİNCİ BÖLÜM
VESAYETÄ° GEREKTÄ°REN HALLER
I. KÜÇÜKLÜK
II. KISITLILIK
A. TANIM
B. KISITLAMA KARARININ HUKUKSAL NİTELİĞİ VE ETKİSİ
C. KISITLAMA SEBEPLERÄ°
1. Akıl Hastalığı veya Akıl Zayıflığı
2. Savurganlık, Alkol veya Uyuşturucu Madde Bağımlılığı, Kötü Yaşama Tarzı, Kötü Yönetim
3. Özgürlüğü Bağlayıcı Ceza
4. İstek Üzerine (İradi) Kısıtlama
D. KISITLAMA SEBEPLERÄ°NÄ°N BÄ°RBÄ°RLERÄ° Ä°LE OLAN Ä°LÄ°ÅžKÄ°SÄ°
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
VESAYET ALTINA ALMA KARARININ İŞLEM EHLİYETİ BAKIMINDAN SONUÇLARI
I. TAM ve SINIRLI EHLÄ°YETSÄ°ZLERÄ°N Ä°ÅžLEM EHLÄ°YETÄ° BAKIMINDAN
A. GENEL OLARAK
B. TAM EHLÄ°YETSÄ°ZLER BAKIMINDAN
1. Genel Olarak
2. Evlenme Bakımından Tam Ehliyetsizlerin Hukuki Durumu
3. Ölüme Bağlı Tasarruflar Bakımından Tam Ehliyetsizlerin Hukuki Durumu
4. Dürüstlük Kuralına Aykırı Haller Bakımından Tam Ehliyetsizlerin Hukuki Durumu
5. Hakkaniyet Sorumluluğu ve Sebepsiz Zenginleşmeden Doğan Borçlar Bakımından Tam Ehliyetsizlerin Hukuki Durumu
6. Dava Ehliyeti
C. SINIRLI EHLÄ°YETSÄ°ZLER BAKIMINDAN
II. VESAYET ALTINDAKİ KİŞİNİN TEMSİL EDİLMESİ
A. GENEL OLARAK VASİNİN YASAL TEMSİL YETKİSİ VE HUKUKSAL NİTELİĞİ
B. TEMSÄ°L YETKÄ°SÄ°NÄ°N KULLANILMASI
C. VESAYET ALTINDAKİ KİŞİNİN GÖRÜŞÜNÜN ALINMASI (TMK. M. 450)
1. Genel Olarak
2. Vesayet Altındaki Kişinin Görüşünün Alınmasının Şartları
3. Vesayet Altındaki Kişinin Görüşünün Alınmamasına Bağlı Hukuki Sonuçlar
III. VASÄ°NÄ°N RIZASIYLA YAPILABÄ°LEN Ä°ÅžLEMLER (TMK. M. 451)
A. UYGULAMA ALANI
B. VASİ TARAFINDAN VERİLEN RIZANIN GEÇERLİLİĞİ
C. ŞİKAYETTE BULUNMA (İTİRAZ HAKKI)
D. HUKUKİ İŞLEME İLİŞKİN VERİLEN RIZAYA BAĞLI SONUÇLAR
IV. VASİNİN ONAMAMASININ SONUÇLARI (TMK. M. 452)
A. ONANMAYAN Ä°ÅžLEMÄ°N HUKUKÄ° DURUMU
B. TARAFLARIN KARÅžILIKLI YÃœKÃœMLÃœLÃœKLERÄ°
1. TMK. m. 452/I Bakımından Tarafların Karşılıklı Yükümlülükleri
2. TMK. m. 452/II Bakımından Tarafların Karşılıklı Yükümlülükleri
V. VASÄ°NÄ°N RIZASI ARANMADAN YAPILABÄ°LEN Ä°ÅžLEMLER
A. VESAYET ALTINDAKİ KİŞİNİN BİR MESLEK VEYA SANATI YÜRÜTÜMÜ (TMK. M. 453)
1. Genel Olarak
2. Meslek ve Sanat Kavramlarının Tanımı
3. Vesayet Makamı Tarafından Verilecek İzin
4. TMK. m. 453'e Göre Verilen İzin Kapsamında Yapılabilecek İşlemler
5. TMK. m. 453'ten Doğan Sorumluluk ve Vesayet Altındaki Kişinin Dava Ehliyeti
B. KARŞILIKSIZ KAZANMA VE KİŞİYE SIKI SIKIYA BAĞLI HAKLAR (TMK. M. 16/I)
1. Genel Olarak
2. Karşılıksız Kazanma
3. Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlı Haklar
C. VESAYET ALTINDAKİ KİŞİNİN SERBEST MALLARININ YÖNETİMİ (TMK. M. 455)
VI. YASAK Ä°ÅžLEMLER (TMK. M. 449)
A. GENEL OLARAK
B. KEFÄ°L OLMA
C. ÖNEMLİ BAĞIŞLAMALARDA BULUNMA
D. VAKIF KURMA
VII. VESAYET ve DENETÄ°M MAKAMININ Ä°ZNÄ°NE TABÄ° OLAN Ä°ÅžLEMLER
GENEL DEĞERLENDİRME ve SONUÇ