Bu kitapta çıkış yolu olarak tanınmamış bir devlet olan KKTC'nin uluslararası hukuk alanında karşılaştığı sorunlar ele alınıyor olsa da, benzer durumda bulunan pek çok devletin tarihin çeşitli dönemlerinde karşılaştığı sorunlar da incelenmiştir. Girişte belirtildiği gibi, tanınmamış devletler vatandaşlık hakları, milletlerarası yetki, yargı dokunulmazlığı, kanunlarının ve mahkeme kararlarının uygulanması konusunda önemli zorluklarla karşı karşıyadır. Örneğin kendi vatandaşlarına pasaport veremediği gibi, gemi ve uçakları ancak tanıyan bir devlet aracılığı ile dolaşım özgürlüğünden kısmen yararlanır. Doğrudan ticaret yapamadıkları için ekonomileri ambargo altındadır. Kitapta öncelikle tanımanın niteliği, tanıma çeşitleri ve tanınmayan devletlere ilişkin (Tayvan, Filistin, Abazya ve Güney Osetya, Kosova gibi) örnekler verilmiş, daha sonra bir devletin tanınmamasının sonuçları ele alınmıştır. Genel olarak uygulamada, bazı özel nitelikli hakların yabancı mahkemelerce tanındığı görülmektedir.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
BİRİNCİ BÖLÜM
GİRİŞ
I. KONUNUN ÖNEMİ
II. TANIMANIN TARİHÇESİ
III. ULUSLARARASI HUKUKTA ETKİLERİ
A. DİPLOMATİK KORUMA
B. HALKLARIN KENDİ KADERİNİ TAYİN HAKKI
C. AYRILMA (SECESSION) YOLUYLA OLUŞAN DEVLETLER
IV. ULUSAL HUKUKTA ETKİLERİ
A. GENEL OLARAK
B. YASAMA VE KANUNLAR İHTİLAFINDA
1. Devlet İşlemi (Act of State) Doktrini
2. Etkili Hukuk Doktrini
C. MİLLETLERARASI YETKİ VE KARARLARIN TANINMASI VE TENFİZİNDE
D. YARGI DOKUNULMAZLIĞI'NDA
E. GÖÇ, SIĞINMA VE İLGİLİ KONULARDA
F. DİĞER HUKUKİ VE TİCARİ KONULARDA
İKİNCİ BÖLÜM
DEVLETLERİN VE HÜKÜMETLERİN TANINMASI
I. DEVLETİN TANINMASININ NİTELİĞİ
A. YAPICI VE BİLDİRİCİ GÖRÜŞLER
1. Yapıcı Görüş (Constitutive Theory)
2. Bildirici Görüş (Declaratory Theory)
B. STIMSON DOKTRİNİ
C. MONTEVIDEO SÖZLEŞMESİ
D. DEVLET OLMA VASFININ KOŞULLARI
1. Etkililik
2. Kendi-Kaderini Tayin Hakkı (Self-determination)
3. Hukuka Aykırı Kuvvet Kullanımı İle Yaratılan Birimler
4. Temel İnsan Hakları ve Devlet Olma Vasfı
E. EGEMENLİK VE DEVLET-OLMA VASFINDA YENİ GÖRÜŞLER
II. HÜKÜMETLERİN TANINMASI
A. GENEL OLARAK
B. AYRILMA YOLUYLA (SECESSION)
1. Genel Olarak
2. Örnekler
C. İLHAK HALİNDE
D. AYNI DEVLETTE YARIŞAN HÜKÜMETLER
III. TANIMA ÇEŞİTLERİ
A. TEK TARAFLI TANIMA (UNILATERAL RECOGNITION)
B. KOLLEKTİF TANIMA (COLLECTIVE RECOGNITION)
C. DE FACTO TANIMA (FİİLİ TANIMA)
D. DE JURE TANIMA (HUKUKİ TANIMA)
E. DE JURE VE DE FACTO TANIMANIN YARIŞMASI
F. ZIMNİ TANIMA (IMPLIED RECOGNITION)
G. ERKEN TANIMA (PREMATURE RECOGNITION)
1. Genel Olarak
2. Ayrılma (Secession) Yoluyla Oluşan Yeni Hükümetin Tanınması
H. ŞARTLI TANIMA (CONDITIONAL RECOGNITION)
IV. TANIMANIN GERİ ALINMASI VE TANIMAMA
V. TANINMAYAN DEVLETLERE İLİŞKİN ÖRNEKLER
A. KIBRIS
B. ÇİN CUMHURİYETİNİN TAYVAN'IN KARARLARINA BAKIŞI
C. ESKİ YUGOSLAVYA'NIN DAĞILMASI
D. LİBYA ÇATIŞMASINDA HÜKÜMETİN TANINMASI
E. GÜNEY KAFKASYA'DAKİ DE FACTO DEVLETLERİN TANINMASI
F. FİLİSTİN
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
BİR DEVLETİN TANINMAMASININ SONUÇLARI
I. GENEL OLARAK
II. ULUSLARARASI HUKUKUN UYGULANMASI VE YORUMUNDA ÖNEMİ
A. TANINMAMIŞ DEVLETLE YAPILAN ANDLAŞMALAR
B. TANINMAMIŞ HÜKÜMETLERLE YAPILAN ANLAŞMALAR
1. Andlaşmalara Halefiyet (Ardıllık)
2. Devlet Mallarına Halefiyet (Ardıllık)
C. TANINMAYAN İŞGALLE (ANNEXATION) İLGİLİ ANDLAŞMALAR
D. ANDLAŞMALARIN TANINMASI
III. DİPLOMASİ TEMSİLCİLERİ VE KONSOLOSLARIN STATÜSÜ
IV. ULUSAL YARGIDAKİ SONUÇLARI
A. MAHKEME KARARLARININ TANINMASI VE TENFİZİ
B. DAVA HAKKI
C. YARGI DOKUNULMAZLIĞI
V. YASAMA İLE İLGİLİ SONUÇLAR
A. KAMU HAKLARI BAKIMINDAN KANUN VE İŞLEMLERİN GEÇERLİLİĞİ
1. Genel Olarak
2. Doğrudan İthalat Sertifikalarının Tanınması
3. Dolaylı İthalat
4. Uyuşturucu Madde İthalatı
B. ÖZEL HAKLAR BAKIMINDAN KANUN VE İŞLEMLERİN GEÇERLİLİĞİ
1. Gerçek Kişilerin Kişisel Statüsünde
2. Şirketlerin Statüsünde
3. Mülkiyet Hakkı İle İlgili Olarak
4. Evlilik ve Boşanma Halinde
5. Akitler ve Miras Alanında
6. Usuli Haklar Konusunda
VI. VATANDAŞLIĞA ETKİSİ
A. GENEL OLARAK
B. HALEFİYET (ARDILLIK) HALİNDE
C. AYRILMA (SECESSION) HALİNDE
D. KOLLEKTİF VE ÜLKE DIŞI VATANDAŞLIĞA ALINMA
E. ŞİRKETLERİN UYRUKLUĞU
VII. YABANCILARIN STATÜSÜ
A. KİŞİLERİN DOLAŞIMI
B. SINIRDIŞI ETME
C. SUÇLULARIN İADESİ
VIII. KANUNLAR ÇATIŞMASI KURALLARI
A. GENEL OLARAK
1. Etkili Hukuk Taraftarları
2. Etkili Hukukun Tedricen Kabulü
3. Şarta Bağlı Olmayan Tanıma
4. Bölgelerarası Hukuk
B. HAKSIZ FİİLLERE UYGULANACAK HUKUK
1. Genel Olarak
2. İsrail Örneği
C. AKİTTEN DOĞAN KANUNLAR İHTİLAFI
1. Hukuk Seçimi
2. İsrail'de Uygulanması
IX. TANINMAMIŞ DEVLETLER İLE HAVA TRAFİĞİ
A. ŞİKAGO SÖZLEŞMELERİ
B. KKTC'NİN DURUMU
X. GEMİLERİN DURUMU
A. GEMİLERİN UYRUKLUĞU
B. ELVERİŞLİ (KOLAY) BAYRAK UYGULAMASI
C. TANINMAMIŞ DEVLETLERİN GEMİLERİNİN DURUMU
XI. DOĞU AKDENİZ'DE DENİZ YETKİ ALANLARI UYUŞMAZLIĞI
SONUÇ
KAYNAKÇA
EKLER