Pay sahipleri sözleşmeleri kapsamında düzenlenen en önemli konulardan biri de pay devirlerinin kısıtlanmasına ilişkindir. Pay devir kısıtlamaları, zaman zaman anonim şirketler hukukuna aykırı bir durum yaratmakta ve kanunen anonim şirketler için tasarlanan yapıdan sapmalara sebep olmaktadır. Buna ilaveten pay devir kısıtlamalarına ilişkin hükümler çoğu kez esas sözleşmelere de dercedilmekte ve bu sayede ilgili kısıtlamaların şirketin korporatif yapısının bir parçası haline getirilmesi amaçlanmaktadır. Ancak bu gibi işlemler esasen anonim şirketler hukukuna aykırı durumlara sebebiyet verebilmekte ve mevcut hukuk düzeni ile sözleşme düzeni arasında çatışmalar yaratmaktadır. Bu çatışmaların önemi ve derinliği, tez çalışması olarak bu konuyu seçmemin en büyük etkenlerinden biridir. Bu çatışmaların bir ürünü olarak uygulamada karşılaşılan sorunların tespiti, tahlili ve bu çatışmaların yaşanmaması adına alınabilecek önlemler, bu eserin ana konusunu oluşturmaktadır. Tüm bu düşünceler ışığında yaklaşık bir yıllık bir emeğin sonucu olarak ortaya çıkan bu eser kapsamında, anonim şirketlerde pay devir kısıtlamalarına ilişkin pay sahipleri sözleşmeleri ve esas sözleşme hükümleri incelenmiş, İsviçre Hukuku ve Alman Hukuku örnekleri değerlendirilmiş ve bu kapsamda uygulamada fazlasıyla rastlanan pay devir kısıtlamaları düzeninin borçlar hukuku ve şirketler hukuku kuralları açısından irdelenmiştir.(ÖNSÖZDEN)
İÇİNDEKİLER
I. GİRİŞ
II. ANONİM ŞİRKETLERDE PAY SAHİPLERİ SÖZLEŞMELERİ
A. Şekli
B. Süresi
C. Taraflar
D. Hukuki Niteliği
E. Amacı
F. Pay Sahipleri Sözleşmesinin Geçerliliği
1. Kanunun Emredici Hükümlerine Aykırı Olmama
2. Sözleşmenin Konusunun İmkansız Olmaması
3. Ahlaka Aykırı Olmama
G. Pay Sahipleri Sözleşmesi İle Esas Sözleşme Hükümleri Arasındaki Nitelik Farkı
H. Pay Sahipleri Sözleşmesinin Sona Ermesi
1. Adi Ortaklık Oluşturan Pay Sahipleri Sözleşmelerinin Sona Ermesi
2. Adi Ortaklık Oluşturmayan Pay Sahipleri Sözleşmelerinin Sona Ermesi
III. PAY SAHİPLERİ SÖZLEŞMESİ ÇERÇEVESİNDE PAYLARIN DEVREDİLEBİLİRLİĞİNİN SINIRLANDIRILMASI
A. Genel Olarak
B. Öncelik Hakları
1. Teklifte Öncelik (Verpflichtung zur Unterlassung der Veraeusserung an einen Dritten, falls der Berechtigte eine mindenstens gleichwertige Offerte macht)
2. İcapta Öncelik (Verpflichtung zur Abgabe eine Angebots)
3. Kabulde Öncelik (Verpflichtung zur Annahme eines Angebots)
4. Öncelik hakkı kapsamında dikkat edilmesi gereken diğer unsurlar
C. Önalım Hakkı
1. Kavram ve Hakkın Tanınma Amacı
2. Hukuki Niteliği
3. Önalım hakkının düzenlenmesi
D. Alım ve Satım Hakları
1. Kavram ve Hakkın Tanınma Amacı
2. Hukuki Niteliği
3. Alım ve Satım Haklarının Düzenlenmesi
E. Satışa Katılma ve Satışa Katım Hakkı (Tag Along/Drag Along Rights)
F. Sözleşmesel Pay Devri Sınırlandırmalarının İhlali Sorunu
IV. BAĞLAM SİSTEMİ
A. Genel Olarak Bağlam Kavramı
B. Esas Sözleşmesel Bağlam Sistemi
C. Bağlı Nama Yazılı Payların Devri
1. Önemli Sebep
2. Gerçek Değerini Önererek Reddetme İmkanı (Kaçış Klozu)
a. Genel Olarak
b. Gerçek Değer
c. Şirketin Kendi Paylarını İktisap Etmesi Hali
d. Şirketin Kaçış Klozu Bağlamında Payı Pay Sahipleri veya Üçüncü Kişi Hesabına İktisabı
e. Kaçış Klozuna İlişkin Esas Sözleşme Düzenlemeleri
3. Şirketin Pay Devrine İlişkin Kararı
a. Genel Olarak Şirketin Pay Devrine İlişkin Kararı
b. Karara Yetkili Organ
4. Şirketin Hukuka Aykırı Red Kararı ve Hukuki Yollara Başvuru
V. PAY SAHİPLERİ SÖZLEŞMESİ ÇERÇEVESİNDE BELİRLENEN PAY DEVİR SINIRLAMALARININ ESAS SÖZLEŞMEYE YANSITILMASI
A. Pay Sahipleri Sözleşmesi Çerçevesinde Belirlenen Pay Devir Sınırlamalarının Esas Sözleşmeye Yansıtılmasındaki Sınırlar
1. Tek borç ilkesi
a. Genel Olarak
b. Tek Borç İlkesinin İstisnaları
c. Tek Borç İlkesi Karşısında Pay Sahipleri Sözleşmelerinin Durumu
2. Emredici Hükümler İlkesi
3. Esas Sözleşmenin Devredilebilirlik Şartlarını Ağırlaştıramaması
B. Esas Sözleşmeye Yansıtılan Sınırlamaların Geçerliliği ve Üçüncü Kişilere Karşı İleri Sürülmesi
1. Öncelik Hakları
2. Önalım Hakkı
3. Alım ve Satım Hakları
4. Satışa Katılma ve Satışa Katım Hakları
VI. SONUÇ