Büyük kısmı itibariyle 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu, 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu ile karşılaştırıldığında, özellikle şirketler hukuku alanında getirdiği değişiklik ve yeniliklerle, ticaret hukuku alanında çalışma yapmak isteyenler için oldukça bereketli bir kaynak haline gelmiştir. Anonim şirketlere sermaye olarak nakit dışı değerlerin, Türk hukukunda yerleşmiş terim ile "ayni sermaye" kalemlerinin getirilmesi konusunda 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nda kabul edilen yenilikler de bu kapsamdadır. Bu yeni düzenlemelerin TTK m. 578'de yer alan atıf dolayısıyla limited şirketler bakımından da uygulama alanı bulacak olması, söz konusu düzenlemelerin yaygınlık ve önemini artırmaktadır. Öte yandan ayni sermayeye ilişkin hükümlerin büyük ölçüde Türk hukukuna özgü olması, bu itibarla yalnızca bir iktibas çalışmasından ibaret kalmaması da kıymetlerini artıran bir faktör olarak değerlendirilmelidir. Nihayet konunun 6762 sayılı kanun döneminde dahi tüm cepheleriyle bir monografi düzeyinde incelenmemiş olması da bu çalışmayı doktora tez konusu olarak seçmek noktasında teşvik edici olmuştur. (TANITIM YAZISI)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
ESAS SERMAYE SİSTEMİ VE AYNİ SERMAYE
I. ESAS SERMAYE SİSTEMİ
A. Esas Sermaye Sistemini Doğuran Sebepler-Sistemin Temel Amacı
B. Sistemin Ortaya Konması
C. Sistemin Destek Elemanı: Asgari Sermaye Zorunluluğu
D. Asgari Sermaye ile Desteklenmiş Esas Sermaye Sisteminin Fonksiyonları
II. AYNİ SERMAYE ÖZELİNDE ESAS SERMAYE SİSTEMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
A. Esas Sermaye Sistemi ve Ayni Sermaye Meselesi ile İlgisi
B. Sermayenin Tedarikine Yönelik Hükümlerin Etkinliğinin Değerlendirilmesi
C. Esere Hakim Olan Yaklaşımın Ortaya Konması
İKİNCİ BÖLÜM
AYNİ SERMAYE KAVRAMI VE AYNİ SERMAYE YETERLİLİĞINE İLİŞKİN GENEL İLKELER
I. AYNİ SERMAYE KAVRAMI VE İÇERİĞİ
II. eTK DÖNEMINDE TÜRK HUKUKUNDAKI DURUM
III. AYNİ SERMAYE YETERLİLİĞİNE İLİŞKİN TEMEL İLKELER
A. TK'nın Ticaret Şirketlerine İlişkin Genel Hükümleri
B. Anonim Ortaklığa İlişkin Özel Hükümler
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ÇEŞİTLİ KIYMETLERİN AYNİ SERMAYE YETERLİLİĞİ KRİTERLERİ BAKIMINDAN İNCELENMESİ
I. EŞYA ÜZERİNDE MÜLKİYET HAKKI
II. SINIRLI AYNİ HAKLAR
A. İrtifak Hakları
B. Rehin Hakkı
III. SINAİ HAKLAR
A. Pay Sahibinin Sahip Olduğu Bir Sınai Hakkı Ortaklığa Devretmesi
B. Pay Sahibinin Sahip Olduğu Bir Sınai Hak Üzerinde Ortaklık Lehine Kullanım Hakkı/Lisans Tesis Etmesi
C. Pay Sahibinin Bir Sınai Hak Üzerinde Sahip Olduğu Lisans Hakkını Ortaklığa Devretmesi
IV. ESER SAHİPLİĞİNDEN DOĞAN HAKLAR
A. Genel Olarak
B. Mali Hakların Devri
C. Mali Haklar Üzerinde Ruhsat Tanınması
D. Bağlantılı Haklar
V. ORTAKLIK PAYLARI
A. Genel Olarak
B. Sermaye Şirketlerine Ait Paylar
C. İlmühaberler
VI. ALACAK HAKLARI
B. Vadesi Gelmemiş Alacakların Ayni Sermaye Yeterliliğinin Engellenmesi
C. Para Alacağının Ayni Sermaye Niteliğinde Olması
D. Sermaye Taahhüdüne Konu Olan Alacağın Borçlusu Bakımından Değerlendirilmesi
E. Sermaye Konusu Alacağın İçerdiği Edim Yükümü Bakımından Değerlendirilmesi
VII. NİSPİ NİTELİKTEKİ KULLANMA HAKLARI
A. Hukuki Niteliği ve Konunun Ayrı Bir Başlık Altında Ele Alınmasını Gerektiren Sebepler
B. Ayni Sermaye Yeterliliği Şartları Bakımından Genel Değerlendirme
C. Kullandırma Borçlusunun Üçüncü Kişi Olması
D. Kullandırma Borçlusunun Aynı Zamanda Pay Sahibi Olması
VIII. KNOW-HOW
IX. TİCARİ İŞLETME
X. KİŞİSEL EMEK VE HİZMET EDİMLERİ
A. eTK Döneminde İleri Sürülen Gerekçelerin Değerlendirilmesi
B. Karşılaştırmalı Hukuktaki Durum
C. Kanaatimiz
D. Pozitif Hukuktaki Durum
XI. TİCARİ İTİBAR
XII. GOOD-WILL
XIII. MÜŞTERİ ÇEVRESİ
XIV. TİCARET UNVANI
XV. KIYMETLİ EVRAK
A. Alacak Senetleri/Para Senetleri
B. Emtiayı Temsil Eden Senetler
C. Ortaklığa Katılma Hakkı Veren Kıymetli Evrak ve Özellikle İntifa Senetleri
XVI. MENKUL KIYMETLER
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
AYNİ SERMAYE TAAHHÜDÜ
I. AYNİ SERMAYE TAAHHÜDÜNÜN HUKUKİ NİTELİĞİ
II. DEĞERLEME
A. Genel Olarak
B. Değer Kavramı ve Anonim Ortaklık Sermayesi Bakımından Değer
C. Değerleme Prosedürünün Başlatılması
D. Değerleme Raporunun İçeriği
E. Rapora İtiraz ve Raporun Kesinleşmesi
F. Bilirkişinin Belirlediği Değerin Bağlayıcılığı Sorunu ve Özellikle Düşük Değerleme
G. Esas Sözleşmede veya Bilirkişi Raporunda Aşırı Değerleme
H. Değerleme Zorunluluğunun İstisnaları Konusunda AB Hukukundaki Gelişmeler ve TK Üzerindeki Etkileri
III. AYNİ SERMAYE TAAHHÜDÜNÜN ESAS SÖZLEŞMEYE KAYDI
A. Ticaret Şirketlerine İlişkin Genel Hüküm: TK m. 128/1 ve 3
B. Anonim Ortaklıklara İlişkin Özel Düzenleme: TK m. 339/2-e
IV. ORTAKLIĞIN AYNİ DEĞERLER ÜZERİNDE SERBESTÇE TASARRUF EDEBİLMESINİ SAĞLAMAYA YÖNELİK TAMAMLAYICI İŞLEMLER: ŞERH, KAYIT VE TEVDİ
A. Normatif Köken
B. Öngörülen Tedbirler
C. Tamamlayıcı Tedbirlerin Hukuki Etkileri
V. KURUCULAR BEYANI
A. Genel Olarak
B. Karşılaştırmalı Hukukta Durum
C. Hükmün Amacı
D. Ayni Sermaye Taahhüdü Özelinde Kurucular Beyanının İçeriği
E. Kurucular Beyanının Eksik veya Hatalı Olması
BEŞİNCİ BÖLÜM
AYNİ SERMAYE BORCUNUN İFASI
I. GİRİŞ
II. AYNİ SERMAYE BORCUNUN MUACCELİYET VE İFA ZAMANI KONUSUNDA TK'DAKİ SİSTEME GENEL BAKIŞ
III. AYNİ SERMAYE BORCU BAKIMINDAN İFA KAVRAMI
IV. TAŞINMAZLAR ÜZERİNDEKİ MÜLKİYET VEYA DİĞER AYNİ HAKLAR
A. TK'nın Konuyu Düzenleyiş Biçimi ve Doktrinde Ortaya Çıkan Yaklaşımlar
B. TK m. 128/5 Hükmünün Yorumlanması
C. Tasarrufi Muamelelere İlişkin Öngörülen Özel Usul (TK m. 128/6)
V. TAŞINIRLAR ÜZERİNDEKİ MÜLKİYET HAKKI
A. Mülkiyetin İktisabı Anına İlişkin eTK Dönemindeki Tartışma
B. TK m. 128/4 Bakımından Değerlendirme
C. Mülkiyetin Geçiş Anı ile Sermaye Borcunun İfa Anının Birbirinden Ayrılması
D. Şirketin Tescili ile Birlikte Zilyedliğin ve Mülkiyetin İktisap Edilmesinin Pratik Sonuçları
VI. SINAİ HAKLAR
A. Devir Halinde
B. Lisans Halinde
VII. ÖZEL SİCİLLERİ BULUNAN DİĞER KIYMETLER
A. Genel Olarak
B. Motorlu Kara Taşıtları
C. Gemiler
D. Türk Sivil Hava Araçları
E. Maden Ruhsatı ve Buluculuk Hakkı
VIII. ALACAK HAKLARI
A. TK'nın Düzenleme Tarzına Genel Bir Bakış
B. Sermaye Olarak Taahhüt Edilen Alacak Haklarının İntikali-Teorik Yapı
C. TK m. 130 ile Sağlanan Koruma Sistemi ve Hukuki Niteliği
IX. TİCARİ İŞLETME
A. Ticari İşletmenin Devrine İlişkin Sözleşmenin Niteliği ve Devrin Tesciline Tanınan Fonksiyon
B. Ticari İşletmenin Ayni Sermaye Olarak Getirilmesi Halinin Arzettiği Özellikler
ALTINCI BÖLÜM
AYNİ SERMAYE BORCUNUN İFA EDİLMEMESİ-KÖTÜ İFA
I. AYNİ SERMAYE TAAHHÜDÜNÜN DOGMATİK YAPISI
II. İRADE SAKATLIĞI HALLERİ
A. Şirketin Tüzel Kişilik Kazanmasından Önce
B. Şirketin Tüzel Kişilik Kazanmasından Sonra
III. İMKANSIZLIK
A. Genel Olarak
B. Doktrindeki Görüşler ve Benimsediğimiz Görüş
C. Başlangıçtaki Objektif İmkânsızlık
D. İfa İmkansızlığı
IV. TEMERRÜT
A. Ayni Sermaye Borcunda Temerrüdün Mümkün Olup Olmadığı
B. Ayni Sermaye Borcunda Muacceliyet ve Temerrüt Anı
C. Ayni Sermaye Borcunda Temerrüdün Sonuçları ve Özellikle Iskat
V. AYIPLI İFA
A. Genel Olarak
B. Uygulanacak Hükümlerin Belirlenmesi
C. Ortaklığın Sahip Olduğu İmkanlar-Sorumluluk Sistemi
VI. ZAPTA KARŞI TEKEFFÜL
YEDİNCİ BÖLÜM
AYNİ SERMAYEYE İLİŞKİN HÜKÜMLERİN UYGULAMA ALANI
I. GİRİŞ
II. ESAS SERMAYE ARTIRIMI
III. YENİDEN YAPILANDIRMA HALLERİ
A. Birleşme, Bölünme, Tür Değiştirme
B. İşletmenin Ticaret Şirketiyle Birleşmesi veya Ticaret Şirketine Dönüşmesi (TK m. 194)
IV. SERMAYE KALEMİ OLARAK AYNİ DEĞERLERİN GETİRİLEMEYECEĞİ ANONİM ORTAKLIKLAR
SONUÇ
KAYNAKÇA
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
ESAS SERMAYE SİSTEMİ VE AYNİ SERMAYE
I. ESAS SERMAYE SİSTEMİ
A. Esas Sermaye Sistemini Doğuran Sebepler-Sistemin Temel Amacı
B. Sistemin Ortaya Konması
C. Sistemin Destek Elemanı: Asgari Sermaye Zorunluluğu
D. Asgari Sermaye ile Desteklenmiş Esas Sermaye Sisteminin Fonksiyonları
II. AYNİ SERMAYE ÖZELİNDE ESAS SERMAYE SİSTEMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
A. Esas Sermaye Sistemi ve Ayni Sermaye Meselesi ile İlgisi
B. Sermayenin Tedarikine Yönelik Hükümlerin Etkinliğinin Değerlendirilmesi
C. Esere Hakim Olan Yaklaşımın Ortaya Konması
İKİNCİ BÖLÜM
AYNİ SERMAYE KAVRAMI VE AYNİ SERMAYE YETERLİLİĞINE İLİŞKİN GENEL İLKELER
I. AYNİ SERMAYE KAVRAMI VE İÇERİĞİ
II. eTK DÖNEMINDE TÜRK HUKUKUNDAKI DURUM
III. AYNİ SERMAYE YETERLİLİĞİNE İLİŞKİN TEMEL İLKELER
A. TK'nın Ticaret Şirketlerine İlişkin Genel Hükümleri
B. Anonim Ortaklığa İlişkin Özel Hükümler
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ÇEŞİTLİ KIYMETLERİN AYNİ SERMAYE YETERLİLİĞİ KRİTERLERİ BAKIMINDAN İNCELENMESİ
I. EŞYA ÜZERİNDE MÜLKİYET HAKKI
II. SINIRLI AYNİ HAKLAR
A. İrtifak Hakları
B. Rehin Hakkı
III. SINAİ HAKLAR
A. Pay Sahibinin Sahip Olduğu Bir Sınai Hakkı Ortaklığa Devretmesi
B. Pay Sahibinin Sahip Olduğu Bir Sınai Hak Üzerinde Ortaklık Lehine Kullanım Hakkı/Lisans Tesis Etmesi
C. Pay Sahibinin Bir Sınai Hak Üzerinde Sahip Olduğu Lisans Hakkını Ortaklığa Devretmesi
IV. ESER SAHİPLİĞİNDEN DOĞAN HAKLAR
A. Genel Olarak
B. Mali Hakların Devri
C. Mali Haklar Üzerinde Ruhsat Tanınması
D. Bağlantılı Haklar
V. ORTAKLIK PAYLARI
A. Genel Olarak
B. Sermaye Şirketlerine Ait Paylar
C. İlmühaberler
VI. ALACAK HAKLARI
B. Vadesi Gelmemiş Alacakların Ayni Sermaye Yeterliliğinin Engellenmesi
C. Para Alacağının Ayni Sermaye Niteliğinde Olması
D. Sermaye Taahhüdüne Konu Olan Alacağın Borçlusu Bakımından Değerlendirilmesi
E. Sermaye Konusu Alacağın İçerdiği Edim Yükümü Bakımından Değerlendirilmesi
VII. NİSPİ NİTELİKTEKİ KULLANMA HAKLARI
A. Hukuki Niteliği ve Konunun Ayrı Bir Başlık Altında Ele Alınmasını Gerektiren Sebepler
B. Ayni Sermaye Yeterliliği Şartları Bakımından Genel Değerlendirme
C. Kullandırma Borçlusunun Üçüncü Kişi Olması
D. Kullandırma Borçlusunun Aynı Zamanda Pay Sahibi Olması
VIII. KNOW-HOW
IX. TİCARİ İŞLETME
X. KİŞİSEL EMEK VE HİZMET EDİMLERİ
A. eTK Döneminde İleri Sürülen Gerekçelerin Değerlendirilmesi
B. Karşılaştırmalı Hukuktaki Durum
C. Kanaatimiz
D. Pozitif Hukuktaki Durum
XI. TİCARİ İTİBAR
XII. GOOD-WILL
XIII. MÜŞTERİ ÇEVRESİ
XIV. TİCARET UNVANI
XV. KIYMETLİ EVRAK
A. Alacak Senetleri/Para Senetleri
B. Emtiayı Temsil Eden Senetler
C. Ortaklığa Katılma Hakkı Veren Kıymetli Evrak ve Özellikle İntifa Senetleri
XVI. MENKUL KIYMETLER
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
AYNİ SERMAYE TAAHHÜDÜ
I. AYNİ SERMAYE TAAHHÜDÜNÜN HUKUKİ NİTELİĞİ
II. DEĞERLEME
A. Genel Olarak
B. Değer Kavramı ve Anonim Ortaklık Sermayesi Bakımından Değer
C. Değerleme Prosedürünün Başlatılması
D. Değerleme Raporunun İçeriği
E. Rapora İtiraz ve Raporun Kesinleşmesi
F. Bilirkişinin Belirlediği Değerin Bağlayıcılığı Sorunu ve Özellikle Düşük Değerleme
G. Esas Sözleşmede veya Bilirkişi Raporunda Aşırı Değerleme
H. Değerleme Zorunluluğunun İstisnaları Konusunda AB Hukukundaki Gelişmeler ve TK Üzerindeki Etkileri
III. AYNİ SERMAYE TAAHHÜDÜNÜN ESAS SÖZLEŞMEYE KAYDI
A. Ticaret Şirketlerine İlişkin Genel Hüküm: TK m. 128/1 ve 3
B. Anonim Ortaklıklara İlişkin Özel Düzenleme: TK m. 339/2-e
IV. ORTAKLIĞIN AYNİ DEĞERLER ÜZERİNDE SERBESTÇE TASARRUF EDEBİLMESINİ SAĞLAMAYA YÖNELİK TAMAMLAYICI İŞLEMLER: ŞERH, KAYIT VE TEVDİ
A. Normatif Köken
B. Öngörülen Tedbirler
C. Tamamlayıcı Tedbirlerin Hukuki Etkileri
V. KURUCULAR BEYANI
A. Genel Olarak
B. Karşılaştırmalı Hukukta Durum
C. Hükmün Amacı
D. Ayni Sermaye Taahhüdü Özelinde Kurucular Beyanının İçeriği
E. Kurucular Beyanının Eksik veya Hatalı Olması
BEŞİNCİ BÖLÜM
AYNİ SERMAYE BORCUNUN İFASI
I. GİRİŞ
II. AYNİ SERMAYE BORCUNUN MUACCELİYET VE İFA ZAMANI KONUSUNDA TK'DAKİ SİSTEME GENEL BAKIŞ
III. AYNİ SERMAYE BORCU BAKIMINDAN İFA KAVRAMI
IV. TAŞINMAZLAR ÜZERİNDEKİ MÜLKİYET VEYA DİĞER AYNİ HAKLAR
A. TK'nın Konuyu Düzenleyiş Biçimi ve Doktrinde Ortaya Çıkan Yaklaşımlar
B. TK m. 128/5 Hükmünün Yorumlanması
C. Tasarrufi Muamelelere İlişkin Öngörülen Özel Usul (TK m. 128/6)
V. TAŞINIRLAR ÜZERİNDEKİ MÜLKİYET HAKKI
A. Mülkiyetin İktisabı Anına İlişkin eTK Dönemindeki Tartışma
B. TK m. 128/4 Bakımından Değerlendirme
C. Mülkiyetin Geçiş Anı ile Sermaye Borcunun İfa Anının Birbirinden Ayrılması
D. Şirketin Tescili ile Birlikte Zilyedliğin ve Mülkiyetin İktisap Edilmesinin Pratik Sonuçları
VI. SINAİ HAKLAR
A. Devir Halinde
B. Lisans Halinde
VII. ÖZEL SİCİLLERİ BULUNAN DİĞER KIYMETLER
A. Genel Olarak
B. Motorlu Kara Taşıtları
C. Gemiler
D. Türk Sivil Hava Araçları
E. Maden Ruhsatı ve Buluculuk Hakkı
VIII. ALACAK HAKLARI
A. TK'nın Düzenleme Tarzına Genel Bir Bakış
B. Sermaye Olarak Taahhüt Edilen Alacak Haklarının İntikali-Teorik Yapı
C. TK m. 130 ile Sağlanan Koruma Sistemi ve Hukuki Niteliği
IX. TİCARİ İŞLETME
A. Ticari İşletmenin Devrine İlişkin Sözleşmenin Niteliği ve Devrin Tesciline Tanınan Fonksiyon
B. Ticari İşletmenin Ayni Sermaye Olarak Getirilmesi Halinin Arzettiği Özellikler
ALTINCI BÖLÜM
AYNİ SERMAYE BORCUNUN İFA EDİLMEMESİ-KÖTÜ İFA
I. AYNİ SERMAYE TAAHHÜDÜNÜN DOGMATİK YAPISI
II. İRADE SAKATLIĞI HALLERİ
A. Şirketin Tüzel Kişilik Kazanmasından Önce
B. Şirketin Tüzel Kişilik Kazanmasından Sonra
III. İMKANSIZLIK
A. Genel Olarak
B. Doktrindeki Görüşler ve Benimsediğimiz Görüş
C. Başlangıçtaki Objektif İmkânsızlık
D. İfa İmkansızlığı
IV. TEMERRÜT
A. Ayni Sermaye Borcunda Temerrüdün Mümkün Olup Olmadığı
B. Ayni Sermaye Borcunda Muacceliyet ve Temerrüt Anı
C. Ayni Sermaye Borcunda Temerrüdün Sonuçları ve Özellikle Iskat
V. AYIPLI İFA
A. Genel Olarak
B. Uygulanacak Hükümlerin Belirlenmesi
C. Ortaklığın Sahip Olduğu İmkanlar-Sorumluluk Sistemi
VI. ZAPTA KARŞI TEKEFFÜL
YEDİNCİ BÖLÜM
AYNİ SERMAYEYE İLİŞKİN HÜKÜMLERİN UYGULAMA ALANI
I. GİRİŞ
II. ESAS SERMAYE ARTIRIMI
III. YENİDEN YAPILANDIRMA HALLERİ
A. Birleşme, Bölünme, Tür Değiştirme
B. İşletmenin Ticaret Şirketiyle Birleşmesi veya Ticaret Şirketine Dönüşmesi (TK m. 194)
IV. SERMAYE KALEMİ OLARAK AYNİ DEĞERLERİN GETİRİLEMEYECEĞİ ANONİM ORTAKLIKLAR
SONUÇ
KAYNAKÇA