İdarenin "kamu yararı" amacıyla, "kamu gücü" kullanarak özel hukuk kişilerinin mülkiyetinde bulunan taşınmazları tek taraflı bir irade ile kamulaştırması karşısında; hem özel hukuk kişilerinin mülkiyet hakkını koruyan hem de idarenin kamulaştırdığı taşınmazı kamu yararı amacı doğrultusunda kullanmasını belli sürelere tabi kılan bir müessese olarak "malikin geri alma hakkı"nın incelenmesi bu çalışmanın konusunu teşkil etmektedir. Bu çalışmanın temelini "Türk Hukukunda Kamulaştırılan Taşınmazın Eski Maliki Tarafından Geri Alınması" başlıklı yüksek lisans tezi oluşturmaktadır. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku yüksek lisans programı kapsamında hazırlanan bu tez, 11 Mart 2015 tarihinde, Prof. Dr. Aydın GÜLAN, Prof. Dr. Cemil KAYA, Doç. Dr. Melikşah YASİN, Doç. Dr. Zekeriya KÜRŞAT ile Yrd. Doç. Dr. Cenk Y. ŞAHİN 'den oluşan jüri önünde savunularak oybirliğiyle ba-şarılı bulunmuştur.
Bu çalışma yayına hazırlanırken, tez konusunun temeli olan Kamulaştırma Kanunu'nun 22. ve 23. maddelerinde yapılan kanun değişikliklerinin bir kısmının iptali hakkında Anayasa Mahkemesi'ne yapılan başvuruya ilişkin Anayasa Mahkemesi'nin 14.05.2015 tarihinde vermiş olduğu gerekçeli karar ilgili bölümlerde değerlendirilmektedir.
"Türk Hukukunda Kamulaştırılan Taşınmazın Eski Maliki Tarafından Geri Alınması" başlıklı çalışma, birden çok alanda araştırma yapılmasını gerekli kılmaktadır. Konular esasen idare hukuku ekseninde irdelenmeye çalışılmışsa da konunun mülkiyet hakkı ile olan yakın ilişkisinden dolayı özel hukuk müesseselerine de temas edilmektedir. Kamusal faaliyetler yürütülürken, idarenin ihtiyaç duyması üzerine özel hukuk kişilerine ait taşınmazlar kamu yararı amacıyla kamulaştırılabilmektedir. Ancak Anayasa ve Kamulaştırma Kanunu, kamulaştırılan taşınmaza ilişkin idarenin sorumluluğunun taşınmazın kamu yararı amacına özgülenmesine kadar devam ettiğini hükmetmektedir. Bu kapsamda, idare söz konusu sorumluluğu yerine getirmediği takdirde, taşınmazın eski malikine mülkünü geri alma hakkı tanınmaktadır. Malikin geri alma hakkı, kamu yararı amacıyla mülkiyet hakkına yapılan müdahalenin güvencesi konumundadır.
İÇİNDEKİLER
KISALTMALAR
GİRİŞ
Birinci Bölüm
Geri Alma Hakkının Anayasal Boyutu, Kamu Yararı Kavramı Bakımından Geri Alma Hakkının Gerekliliği ve Kamulaştırma Müessesesi
I. MALİKİN GERİ ALMA HAKKININ ANAYASAL BOYUTU
II. KAMULAŞTIRMAYI HAKLI KILAN KAMU YARARI KAVRAMI BAKIMINDAN ESKİ MALİKİN GERİ ALMA HAKKININ DÜZENLENMESİNİN HUKUKİ BİR ZORUNLULUK TEŞKİL EDİP ETMEDİĞİ SORUNU
III. KAMULAŞTIRMA
II. YÜRÜRLÜKTEKİ MEVZUAT VE YARGI KARARLARI KAPSAMINDA GERİ ALMA HAKKI
Üçüncü Bölüm
Geri Alma Hakkı Müessesesinin Gerekliliğinin Çeşitli Boyutları
I. KAMULAŞTIRMA UYGULAMALARININ ORTAYA KOYDUĞU BİR ZORUNLULUK OLARAK GERİ ALMA HAKKININ GEREKLİLİĞİ
II. MÜLKİYET HAKKINA KAMU HUKUKU YAKLAŞIMININ TELAFİ EDİCİ ETKİSİNİN OLMASI BAKIMINDAN GERİ ALMA HAKKININ GEREKLİLİĞİ
III. KAMU GÜCÜ KULLANIMININ MEŞRULUK SINIRLARININ TAHKİMİ BAKIMINDAN GERİ ALMA HAKKININ GEREKLİLİĞİ
IV. AİHS EK PROTOKOL 1. MADDESİNİN ANLAM VE KAPSAMI BAKIMINDAN GERİ ALMA HAKKININ GEREKLİLİĞİ
SONUÇ
KAYNAKÇA
İÇİNDEKİLER
KISALTMALAR
GİRİŞ
Birinci Bölüm
Geri Alma Hakkının Anayasal Boyutu, Kamu Yararı Kavramı Bakımından Geri Alma Hakkının Gerekliliği ve Kamulaştırma Müessesesi
I. MALİKİN GERİ ALMA HAKKININ ANAYASAL BOYUTU
II. KAMULAŞTIRMAYI HAKLI KILAN KAMU YARARI KAVRAMI BAKIMINDAN ESKİ MALİKİN GERİ ALMA HAKKININ DÜZENLENMESİNİN HUKUKİ BİR ZORUNLULUK TEŞKİL EDİP ETMEDİĞİ SORUNU
III. KAMULAŞTIRMA
II. YÜRÜRLÜKTEKİ MEVZUAT VE YARGI KARARLARI KAPSAMINDA GERİ ALMA HAKKI
Üçüncü Bölüm
Geri Alma Hakkı Müessesesinin Gerekliliğinin Çeşitli Boyutları
I. KAMULAŞTIRMA UYGULAMALARININ ORTAYA KOYDUĞU BİR ZORUNLULUK OLARAK GERİ ALMA HAKKININ GEREKLİLİĞİ
II. MÜLKİYET HAKKINA KAMU HUKUKU YAKLAŞIMININ TELAFİ EDİCİ ETKİSİNİN OLMASI BAKIMINDAN GERİ ALMA HAKKININ GEREKLİLİĞİ
III. KAMU GÜCÜ KULLANIMININ MEŞRULUK SINIRLARININ TAHKİMİ BAKIMINDAN GERİ ALMA HAKKININ GEREKLİLİĞİ
IV. AİHS EK PROTOKOL 1. MADDESİNİN ANLAM VE KAPSAMI BAKIMINDAN GERİ ALMA HAKKININ GEREKLİLİĞİ
SONUÇ
KAYNAKÇA