"İdare ya da yasama organı kamu hizmeti kurarken ve yürütürken herhangi bir kimliği (etnik kimlik, cinsiyet kimliği, din kimliği vb.) dikkate alarak ya da göz ardı ederek hareket edebilir mi? sorusundan yola çıkarak hazırlanan bu çalışma, kamu hizmeti konusunda idarenin, yasama organının ve yargının temel referans kaynakları arasında eşitlik ilkesinin nerede durduğunu göstermek istemiştir. Bu bağlamada kamu hizmetinde eşitlik ilkesinin içeriği ve nasıl anlaşılması gerektiği aktarılmaya çalışılmıştır. Bu kitap, yüksek lisans tezi olarak hazırlanan çalışmanın savunma tarihinden sonra geçen zaman içinde güncelleştirilmemiş ancak çalışmanın kitap haline getirilmesi amacıyla birkaç küçük değişiklik yapılmış halidir.
Birinci Bölüm
Eşitlik İlkesinin Kavramsal ve Yasal Çerçevesi
I. EŞİTLİK İLKESİ
A. Genel Olarak/Tarihi Gelişim
B. Eşitliğin Tanımlanması
C. Hukuki Çerçeve
II. TÜRK ANAYASALARINDA EŞİTLİK İLKESİ
A. 1982 Anayasası Öncesi (1876, 1921, 1924, 1961 Anayasaları)
B. 1982 Anayasası
III. İDARENİN EŞİTLİK İLKESİNE UYMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
A. İdarenin Eşit Davranma Yükümlülüğü ve Yükümlülüğün İçeriği
1. Eşit İşlem ve Eylem Yükümlülüğü
a. İdari İşlemler
aa. Birel İşlemler
bb. Düzenleyici İşlemler
b. İdari Eylemler
2. Tarafsız Olma ve Görünme Yükümlülüğü
a. İdarenin "Kurumsal" Tarafsızlığı
b. Kamu Görevlilerinin Tarafsızlığı
İkinci Bölüm
Kamu Hizmetinde Eşitlik İlkesi
I. EŞİTLİK İLKESİ VE KAMU HİZMETİ İLİŞKİSİ
A. Kamu Hizmeti İlkesi Olarak Eşitlik
B. Kamu Hizmetinde Eşitlik İlkesine İlişkin Temel İlkeler ve Esaslar
1. Hukuk Devleti
2. Sosyal Devlet
3. Bedelsizlik
4. Kamu Yararı
5. Genellik ve Tarafsızlık
6. Laiklik
II. KAMU HİZMETİNİN KURULMASI, DÜZENLENMESİ-YÜRÜTÜLMESİ, KALDIRILMASI BAĞLAMINDA EŞİTLİK
A. Kamu Hizmetinin Kurulması
B. Kamu Hizmetinin Düzenlenmesi-Yürütülmesi
C. Kamu Hizmetinin Kaldırılması
D. Kamu Hizmetinin Özelleştirilmesi
E. Mali Kaynakların Yeterliliği
III. KAMU HİZMETİNE GİRMEDE EŞİTLİK
A. Kamu Hizmetine Girme Hakkı
B. Görevin Gerektirdiği Niteliklerden Başka Ayrım Gözetilemeyeceği İlkesi
C. Kamu Hizmetine Girmede Pozitif Ayrımcılık
1. Dezavantajlı Gruplar
2. Cinsiyet Eşitliği
D. Kamu Hizmetine Girmede Eşitlik İlkesine Aykırı Uygulama ve Düzenlemeler
1. Güvenlik Soruşturması
2. Vatandaşlık
3. Başörtüsü/Türban
4. Cinsel Yönelim
IV. KAMU HİZMETİNDEN YARARLANMADA EŞİTLİK
A. Irk, Etnik Mensubiyet, Ulusal Bir Azınlığa Aidiyet (Vatandaşlık-Kimlik- Dil)
B. Din ve Mezhep
C. Ekonomik Durum
D. Cinsiyet
E. Siyasi Düşünce
F. Yaş ve Diğer Statüler
G. Engellik
Üçüncü Bölüm
Eşitliği Sağlamaya Yönelik Mekanizmalar
I. DENETİM MEKANİZMALARI VE DENETİM TÜRLERİ
A. Ombudsmanlık ve Benzeri Kurumsallaşmalar
B. İdari Denetim
C. Yargısal Denetim
1. Anayasa Yargısı
2. İdari Yargı
SONUÇ
KAYNAKÇA
Birinci Bölüm
Eşitlik İlkesinin Kavramsal ve Yasal Çerçevesi
I. EŞİTLİK İLKESİ
A. Genel Olarak/Tarihi Gelişim
B. Eşitliğin Tanımlanması
C. Hukuki Çerçeve
II. TÜRK ANAYASALARINDA EŞİTLİK İLKESİ
A. 1982 Anayasası Öncesi (1876, 1921, 1924, 1961 Anayasaları)
B. 1982 Anayasası
III. İDARENİN EŞİTLİK İLKESİNE UYMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
A. İdarenin Eşit Davranma Yükümlülüğü ve Yükümlülüğün İçeriği
1. Eşit İşlem ve Eylem Yükümlülüğü
a. İdari İşlemler
aa. Birel İşlemler
bb. Düzenleyici İşlemler
b. İdari Eylemler
2. Tarafsız Olma ve Görünme Yükümlülüğü
a. İdarenin "Kurumsal" Tarafsızlığı
b. Kamu Görevlilerinin Tarafsızlığı
İkinci Bölüm
Kamu Hizmetinde Eşitlik İlkesi
I. EŞİTLİK İLKESİ VE KAMU HİZMETİ İLİŞKİSİ
A. Kamu Hizmeti İlkesi Olarak Eşitlik
B. Kamu Hizmetinde Eşitlik İlkesine İlişkin Temel İlkeler ve Esaslar
1. Hukuk Devleti
2. Sosyal Devlet
3. Bedelsizlik
4. Kamu Yararı
5. Genellik ve Tarafsızlık
6. Laiklik
II. KAMU HİZMETİNİN KURULMASI, DÜZENLENMESİ-YÜRÜTÜLMESİ, KALDIRILMASI BAĞLAMINDA EŞİTLİK
A. Kamu Hizmetinin Kurulması
B. Kamu Hizmetinin Düzenlenmesi-Yürütülmesi
C. Kamu Hizmetinin Kaldırılması
D. Kamu Hizmetinin Özelleştirilmesi
E. Mali Kaynakların Yeterliliği
III. KAMU HİZMETİNE GİRMEDE EŞİTLİK
A. Kamu Hizmetine Girme Hakkı
B. Görevin Gerektirdiği Niteliklerden Başka Ayrım Gözetilemeyeceği İlkesi
C. Kamu Hizmetine Girmede Pozitif Ayrımcılık
1. Dezavantajlı Gruplar
2. Cinsiyet Eşitliği
D. Kamu Hizmetine Girmede Eşitlik İlkesine Aykırı Uygulama ve Düzenlemeler
1. Güvenlik Soruşturması
2. Vatandaşlık
3. Başörtüsü/Türban
4. Cinsel Yönelim
IV. KAMU HİZMETİNDEN YARARLANMADA EŞİTLİK
A. Irk, Etnik Mensubiyet, Ulusal Bir Azınlığa Aidiyet (Vatandaşlık-Kimlik- Dil)
B. Din ve Mezhep
C. Ekonomik Durum
D. Cinsiyet
E. Siyasi Düşünce
F. Yaş ve Diğer Statüler
G. Engellik
Üçüncü Bölüm
Eşitliği Sağlamaya Yönelik Mekanizmalar
I. DENETİM MEKANİZMALARI VE DENETİM TÜRLERİ
A. Ombudsmanlık ve Benzeri Kurumsallaşmalar
B. İdari Denetim
C. Yargısal Denetim
1. Anayasa Yargısı
2. İdari Yargı
SONUÇ
KAYNAKÇA