Kamu alımı, devletlerin kamu harcamalarında bulunduğu en önemli ekonomik faaliyetlerden biri olmakla birlikte, kamunun özel sektör ile karşılaştığı ve piyasaya karıştığı çok hassas bir konudur. Bununla birlikte kamu alımları, ihale süreci ve sözleşmenin uygulanması safhasını bünyesinde barındıran son derece sorunlu ve tartışmalı bir alandır.
Türk hukuk sisteminde kamu alımları, özel hukuk ve idare hukuku kural ve düzenlerinin kesiştiği büyüleyici ve aynı zamanda çetrefilli bir hukuk disiplinidir. İki hukuk düzenini karşı karşıya getiren bu duruma, Türk kamu alım hukukunda birbirini dışlamadan, birbirinden ayrılabilir bir özellik yüklenmeye özen gösterilmektedir. Avrupa Birliği ve üye devletlerin kamu alım düzenleri incelendiğinde ise, Türkiye uygulamasına benzerlik gösterdiği kadar farklılıklar da içerdiği görülmektedir.
Kamu alımlarının taşıdığı önemden dolayı Avrupa Birliği, konuya ilişkin detaylı direktifler hazırlayarak kamu ihalelerinde izlenecek usulleri ve ihalelere yapılacak şikâyet prosedürünü düzenleme yoluna gitmiş ve üye devletlerin bu düzenlemeleri iç hukukuna aktarması zorunluluğu getirmiştir. Ancak, söz konusu direktifler ihale sürecine ilişkin olup, kamu alım sözleşmesi imzalandıktan sonra sözleşmenin uygulanması sürecine bu direktiflerin doğrudan bir etkisi bulunmamaktadır. Çalışmada, kamu alımlarında sözleşme sonrası görülen ihtilaf konuları ve ihale süreciyle bağlantılı sorun alanları Türkiye uygulaması üzerinden, Avrupa Birliği ve üye devlet hukukları dikkate alınarak incelenmiştir.
Çalışma, konu hakkında genel bir görünüm vermek ile sınırlandırılmıştır. Ayrıca belirtilmelidir ki, kamu alım sözleşmelerinde ihtilaf çözümüne ilişkin olarak karşılaşılan kavram ve kurumların analizini yapmak ve kamu alım sözleşmesinin imzalanması sonrasında görülen ihtilaf konularını, ihale süreci ile de bağlantılı olduğu düşünülen yönleri dikkate alınarak, Türkiye uygulaması üzerinden, Avrupa Birliği ve üye devlet hukukları bakımından incelemek bu çalışmanın çıkış noktasıdır.
Birinci Bölüm
TEMEL KAVRAMLAR
A. Kamu Alımı Kavramı ve Çerçevesi
B. Kamu Alım Hukuku Bağlamında Sözleşme
İkinci Bölüm
AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKUNDA KAMU ALIM SÖZLEŞMELERİ
A. AB Kamu Alımlarında Yasal Çerçeve
B. Avrupa Ortak Sözleşme Hukuku Oluşturma Çabaları ve AB Kamu Alımları Sözleşme Hukukuna Yansımaları
C. AB Üyesi Devletlerde Kamu Alım Sözleşmelerinin Hukuki Rejimi
3. AB Üyesi Devletlerde Kamu Alım Sözleşmeleri
Üçüncü Bölüm
TÜRK HUKUKUNDA KAMU ALIM SÖZLEŞMELERİ VE SÖZLEŞME SONRASI İHTİLAF KONULARININ TESPİTİ
A. Türk Hukukunda Kamu Alım Sözleşmelerinin Hukuki Rejimi
B. Türk Hukukunda Kamu Alım Sözleşmeleri ve Kurulması
C. Türkiye'de Kamu Alımlarında Uygulanan Sözleşme Türleri
D. Yargı Kararları Işığında Türk Kamu Alım Sözleşmelerinin Uygulamasında Görülen İhtilaf Konuları
Dördüncü Bölüm
KAMU ALIM SÖZLEŞMELERİNDE KARŞILAŞILAN KAVRAM VE KURUMLARIN ANALİZİ
A. Kamu Alımı Sözleşmelerinde Hukuki Rejime Dair Kuramlar ve Avrupa İçindeki Farklı Yaklaşımlar
B. Culpa in Contrahendo Sorumluluğu İlkesinin İdarenin Taraf Olduğu Kamu Alım Sözleşmelerinde Uygulanabilirliği
C. Kamu Alım Sözleşmelerinde Tarafların Yetki ve Hakları
D. Kamu Alım Sözleşmelerinde Değişiklik Yapılması
E. İhale Sürecinin Sözleşmeye Etkisi
Beşinci Bölüm
TÜRK KAMU ALIMLARINDA SÖZLEŞME SONRASI İHTİLAFLARIN YARGI DENETİMİ VE TÜRK HUKUKUNDA GETİRİLEN ÇÖZÜMLER
A. Kamu Alım Sözleşmelerinde Ayrılabilir İşlemlerin Yargı Denetimi
B. Kamu Alımlarında Sözleşmeden Kaynaklanan İhtilafların Yargı Denetimi
C. Kamu Alımlarında Sözleşmenin Sona Ermesi (Fesih)
D. Türk Borçlar Kanunu'nda Borcun İfa Edilmemesi
E. Kamu Alımlarında İhtilafların Çözümünde Alternatif Arayışlar ve Tahkim Yolunun İncelenmesi
Altıncı Bölüm
İHTİLAF ÇÖZÜMLERİ ÇERÇEVESİNDE KAMU ALIM SÖZLEŞMELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE ÖNERİLER
A. Sözleşme Koşullarının Değişmesi Hâlinde Avrupa Boyutuyla Görülen İhtilafların Çözümü
B. Kamu Alım Sözleşmelerinde Görülen İhtilaf ve Çözümlerinin Fransa ve ABD Uygulaması Çerçevesinde Mukayeseli Analizi
C. Kamu Alımlarında Sözleşmelerin Uygulanmasında Görülen İhtilafların İdare İle Yüklenici Arasında Yargıya İntikal Etmeden Çözülebilme Olanağı
D. Kamu Alımlarında Sözleşmenin Uygulanması Aşamasında Görülen İhtilafların Çözümünde İhale Sürecinin Önemi ve Etkisi
E. İdarelerin Taraf Olduğu Sözleşmelerde Çözüm Usullerine İlişkin Ortak Bir Hukuk Arayışı
F. Türkiye Uygulamasında Kamu Alımı Sözleşme İhtilaflarının Yargıya Gidilmeden Çözülmesine Dair Öneriler
SONUÇ
KAYNAKÇA
KAVRAM DİZİNİ