Kültür ve tabiat varlıklarının korunması, bir ülkenin, toplumun, inanç grubunun ya da kültürün hafızasının korunması anlamına gelir. Dünün ne olduğunun, ne yaşandığının ve hangi aşamalardan geçildiğinin bilinmesi yarınların doğru planlanmasını mümkün hale getirir. Tarihten ders çıkarma ve tarihi tekerrürlere fırsat yakalanması ya da önlenmesi geçmişi doğru analiz etmekle mümkün hale gelir. Tarihi tecrübelerin doğru aktarılması ve doğru anlaşılmasında somut değerler üzerinden hareket edilmesi başarılı olup olmamayı tayin edecektir. Kurgusal tarih tezlerinde dahi, iddiaları somutlaştırma çabası içine girildiğine ilişkin sayısız örnekler bulunmaktadır Toplumlar kendilerini tarihsel başarılar üzerinden tanımlamaya eğilimlidir. Tarihte yaşanan acılardan, mağduriyetlerden sonuç çıkarma eğilimleri de karşımıza çıkabilmektedir. Bütün bu süreçler, kültür ve tabiat varlığı olarak tanımlanan ve korunmasına dair ulusal, bölgesel ve küresel ölçekte hukuk metinleri şekillendirilen değerlerin öneminin anlaşılmasını kolaylaştırmaktadır. Kültür ve tabiat varlıkların korunması belli bir oranda milli kimlik ve karakterin korunması demektir. Kültürel kimliğin korunması toplumun ayakta kalmasını sağlayacaktır. Bu noktada, kültür ve tabiat varlıklarının korunmasına yönelik çabalar ön plana çıkmaktadır. Kültür ve tabiat varlıklarının korunması milli kültür ve kimlik açısından önemli olduğu gibi evrensel insani değerler açısından da önemlidir. İnsanlığın bugün geldiği medeniyet düzeyinin geri planında kültürlerin etkileşimi ve birleşimi yatmaktadır. Etkileşim, bileşim, katkı sağlama ya da temel alma şeklinde, kültürler katmanlar oluşturmak suretiyle yükseliş ve ilerleyişlerini devam ettirirler. Bunların sonucunda insanlık ilerleme imkânı elde eder. Küresel süreçlerin hızlanmasıyla birlikte kültür ve tabiat varlıklarının korunması evrensel kültür ve medeniyet bakımından daha da önemli hale gelmiştir. Bu bağlamda insanlığın ortak kültürel değerleri kültürel miras başlığı altında, uluslararası koruma tedbirleriyle muhafaza altına alınmaya çalışılmaktadır. Türkiye birçok medeniyetin gelişim havzasıdır. Tarihte bilinen, Dünya tarihine yön vermiş sınırlı sayıda imparatorluk ve büyük devletten birçoğu bu coğrafyada hüküm sürmüş ya da doğrudan ve yakından etkileşmiştir. Bunun sonucunda ortaya geçmiş medeniyetlerin açık hava müzesi görünümünde bir ülke çıkmıştır. Türkiye Cumhuriyeti kendi kültürel köklerini temsil eden, Selçuklu, Osmanlı, Anadolu Beylikleri, Timur İmparatorluğu, Akkoyunlu, Karakoyunlu gibi devletlerin yanında Doğu Roma, Makedonyalı İskender, Pers-İran ve benzeri kültürler kadar kadim Anadolu Uygarlıklarından da etkilenmiş olan bir ülkedir. Tarihi referansların korunması, ülkenin geleceğinin korunmasına hizmet edecek olmasından hareketle Anayasa, uluslararası hukuk metinleri, kanuni düzenlemeler ve benzeri hukuki metinlerde, kültür ve tabiat varlıklarının korunması, başlı başına bir idari faaliyet olarak düzenlenmiş ve yürütülmektedir. Kültür ve tabiat varlıklarının korunmasında kitabın ilk baskısından bu yana, idari yapılanma noktasında önemli değişiklikler yaşanmış olmasının yanında, mevzuat değişiklikleri de yaşanmıştır. Kültür ve tabiat varlıklarının korunmasına ilişkin yaşanan değişim doğrultusunda konunun gözden geçirilmesi ve güncellenmesi ihtiyacı, kitabın ikinci basısını ortaya çıkarmıştır.
(Önsöz'den)

Birinci Bölüm
KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARININ KORUNMASINDA KAVRAMSAL BOYUT VE KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARINI KORUMA GEREKLİLİĞİ
I. KÜLTÜR VE TABİAT VARLIĞI KAVRAMI
II. KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARININ SINIFLANDIRILMASI
III. KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARININ VE KORUNMALARININ ÖNEMİ

İkinci Bölüm
KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARINI KORUMA HUKUKU
I. KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARI KORUMA HUKUKU VE HUKUK DİSİPLİNLERİ ARASINDAKİ YERİ
II. KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARINI KORUMA HUKUKUNUN KAYNAKLARI
III. MESLEK MENSUPLARI SİVİL PRENSİPLERİ
IV. KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARINI KORUMA HUKUKUNUN ETKİ ALANI

Üçüncü Bölüm
KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARININ KORUNMASINDA KAVRAMLAR VE KAPSAMLARI
I. KÜLTÜR VE TABİAT VARLIĞI OLARAK TANINMAYA İLİŞKİN KAVRAMLAR
II. TAŞINMAZ KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARININ ALAN ÖLÇEĞİNDE KORUNMASINA YÖNELİK PLANLAMAYA İLİŞKİN KAVRAMLAR
III. TAŞINMAZ KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARININ KORUNMASI UYGULAMASINA İLİŞKİN KAVRAMLAR
Dördüncü Bölüm
KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARININ ULUSLARARASI KORUNMASI VE İDARİ YAPILANMA
I. KÜRESEL MİLLETLERARASI TEŞKİLAT OLARAK DÜNYA MİRAS KOMİTESİ
II. BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK SÖZLEŞMESİ
III. BÖLGESEL MİLLETLERARASI TEŞKİLATLAR

Beşinci Bölüm
KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARININ KORUNMASINDA TÜRK İDARİ TEŞKİLATLANMASI
I. TÜRK İDARİ TEŞKİLATLANMASINA GÖRE KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARININ KORUNMASINDA GÖREVLİ İDARELER
II. KORUMA VE UYGULAMA ÇALIŞMALARINDA İŞLEVLERİ BAKIMINDAN İDARELER
III. KÜLTÜR VARLIKLARINI KORUMA YÜKSEK KURULU VE KÜLTÜR VARLIKLARINI KORUMA BÖLGE KURULLARININ YAPILANMASI
IV. TABİAT VARLIKLARINI KORUMA MERKEZ KOMİSYONU VE KORUMA BÖLGE KOMİSYONLARININ YAPILANMASI

Altıncı Bölüm
KÜLTÜR VARLIKLARINI KORUMA YÜKSEK KURULU VE KORUMA BÖLGE KURULLARININ KARARLARI, HUKUKİ NİTELİĞİ VE SONUÇLARI
I. KÜLTÜR VARLIKLARINI KORUMA YÜKSEK KURULU KARARLARI, HUKUKİ NİTELİĞİ VE SONUÇLARI
II. KÜLTÜR VARLIKLARINI KORUMA BÖLGE KURULLARININ KARARLARI, HUKUKİ NİTELİĞİ VE SONUÇLARI

Yedinci Bölüm
TABİAT VARLIKLARINI KORUMA MERKEZ VE KORUMA BÖLGE KOMİSYONLARI KARARLARI, HUKUKİ NİTELİĞİ VE SONUÇLARI
I. TABİAT VARLIKLARINI KORUMA MERKEZ KOMİSYONU KARARLARININ HUKUKİ NİTELİĞİ VE SONUÇLARI
II. TABİAT VARLIKLARINI KORUMA BÖLGE KOMİSYONU KARARLARI, HUKUKİ NİTELİĞİ VE SONUÇLARI
III. TABİAT VARLIKLARINI KORUMA KOMİSYON KARARLARINA KAŞRI BAŞVURU YOLLARI

Sekizinci Bölüm
TAŞINMAZ KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARININ ALAN ÖLÇEĞİNDE KORUNMASI UYGULAMALARINDA GEÇİŞ DÖNEMİ KORUMA ESASLARI VE KULLANMA KOŞULLARI
I. SİT ALANLARININ TESPİTİ VE İLANINA VE GENEL OLARAK TESPİT VE TESCİLE YÖNELİK ÇALIŞMALAR
II. SİT ALANLARINDA GEÇİŞ DÖNEMİ KORUMA ESASLARI VE KULLANMA KOŞULLARI
III. TAŞINMAZ KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARININ BİREL KORUMA UYGULAMALARINDA YAPI ESASLARI
IV. KORUMA BÖLGE KURULLARININ TOPLANTILARI VE USUL KURALLARI
Dokuzuncu Bölüm
TAŞINIR KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARININ KORUNMASI
I. TAŞINIR KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARI
II. TAŞINIR KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARININ BULUNMASI HALİNDE HABER VERME ZORUNLULUĞU/YÜKÜMLÜLÜĞÜ
III. TAŞINIR KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARINA İLİŞKİN ARAŞTIRMA, KAZI, SONDAJ VE DEFİNE ARAMA
IV. TAŞINIR KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARININ GÖZETİM VE YÖNETİMİ VE KÜLTÜR VARLIĞI TİCARETİ

Onuncu Bölüm
KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARININ KORUNMASI KARARLARININ/GEREĞİNİN SONUÇLARI
I. TAŞINMAZ KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARINDA MUAFİYET VE YARDIMLAR
II. TASARRUFU KISITLANAN TAŞINMAZLARLA İLGİLİ TAKAS UYGULAMASI
III. TAŞINMAZ KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARININ VE PARSELLERİNİN KAMULAŞTIRILMASI
IV. TAŞINIR KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARINI BULAN YA DA İHBAR EDENLERE ÖDENECEK İKRAMİYELER
V. KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARINA KARŞI İŞLENEN SUÇLAR
VI. RUHSATSIZ VEYA RUHSATA AYKIRI YAPILAŞMALAR HAKKINDA UYGULUNACAK İŞLEMLER

On Birinci Bölüm
TAŞINMAZ KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARININ KORUNMASINDA ÖZEL UYGULAMALAR ANIT ESER KURULU, SİT ALANLARINDA ALAN YÖNETİMİ VE YENİLEME
I. SİT ALANLARINDA ALAN YÖNETİMİ
II. ANIT ESER KURULLARI VE MÜZE YÖNETİMİ
III. SİT ALANLARINDA YENİLEME ALANI UYGULAMASI

On İkinci Bölüm
KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARININ KORUNMASINDA ÖZEL BİR ALAN BOĞAZİÇİ BÖLGESİ
I. BOĞAZİÇİ'NDE KORUMA AMAÇLI PLANLAMA
II. BOĞAZİÇİ BÖLGESİNİN KORUNMASINDA İDARİ YAPILANMA
III. BOĞAZİÇİ BÖLGESİNDE İMAR VE KORUMA UYGULAMALARI

On Üçüncü Bölüm
KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARININ KORUNMASINA İLİŞKİN İDARİ UYUŞMAZLIKLARDA ALTERNATİF ÇÖZÜM YOLU OLARAK İDARİ UZLAŞTIRMA KURULLARI
I. İDARİ YARGIDA İŞ YÜKÜ VE ALTERNATİF ÇÖZÜM YOLLARI GEREKSİNİMİ
II. İDARİ UZLAŞTIRMA KURULLARI YAPILANMASI
III. İDARİ UZLAŞTIRMA KURULLARININ BENZER KURUMLARLA KARŞILAŞTIRILMASI
IV. İDARİ UZLAŞTIRMA KURULLARININ GÖREV ALANLARI
VI. İDARİ UZLAŞTIRMA KURULU KARARLARININ NİTELİĞİ VE BAŞVURU YOLLARI
VII. İDARİ UZLAŞTIRMA KURULLARI KURULMASININ GEREĞİ OLARAK HUKUK EĞİTİMİNİN VE İDARİ YARGI DÜZENİNİN YENİDEN DÜZENLENMESİ

KAYNAKÇA
KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARINI KORUMA HUKUKU EKLER