"Hukuk ve Disiplin", adının vaat ettiğinden daha fazlasını içeriyor aslında. Hukuka uyma probleminin izini sürerken, modern ve geleneksel toplumlardaki hukukun büyük resmini çizmeye çalışıyor. Metin, hukuku bütün yönleriyle betimleme çabası ile yüklü. Hukuk ve devlet felsefesi, sosyoloji, tarih ve sosyal psikoloji gibi farklı disiplinlere müracaat ederek, modern toplumda hukuk ve birey arasındaki ilişkinin nasıl kurulduğunu göstermeye çalışıyor. Tarihsel olarak temel hareket noktası olan Ortaçağ toplumları ve Aquino'lu Thomas'nın tabiî hukuk yaklaşımından başlayarak, hem belli başlı "büyük" siyasî ve hukukî kuramları ele alıyor hem de -daha mühim olarak, modern toplumu ve hukuk düzenini mümkün kılan gündelik hayat pratiklerindeki değişmeyi izliyor. Ordu düzeni, işyeri ve fabrikaların kuruluşu, görgü kuralları ve gündelik alışkanlıklardaki değişim, ahlâkla arasına mesafe koyan bir hukuk düzeninde ahlâk arayışı gibi pek çok konuyu elden geçiriyor. Modern bireyin özgürlük ve disiplin arasında şekillenmesini adım adım izliyor.
İçindekiler
I. Giriş
II. Geleneksel Toplumdan Modern Topluma: Hukuk, Birey, İktidar
A. Geleneksel ve Modern Toplum
1. Gelenek ve Geleneksel Toplum
2. Modernlik ve Modern Toplum
B. Statü, Sözleşme ve Rasyonelleşme
1. Geleneksel Toplum, Statü ve İtaat
2. Tabiî Hukuk, Sözleşme ve "Akıl"
C. İktidar ve Disiplin
1. Özgürlük ve Özerklik; Kısıtla(n)ma ve İktidar
2. Rasyonel Bir Düzen Olarak Hukuk
D. Birey ve Uyma Davranışı
1. İçgüdü ve Disiplin Arasında Modern Birey
2. Sosyal Düzen, Sosyal Kontrol, Hukuk ve Birey
a. Norm ve Kişilik
b. Kavramlar: Uyma ve İtaat
c. Norm Oluşumu ve Uyma
d. Otorite ve İtaat
3. Sonuç: Hukuk, Gerçeklik ve Birey
E. Özgür Sürü: Kitle Toplumu
III. Modern Toplumda Disiplinin Kökleri ve Yayılışı
A. Disiplin Nedir?
B. Aristoteles ve Hobbes: Toplumsallık Üzerine Bir Tartışma
1. Aristoteles: "İnsan, tabiat(ı) gereği politik bir hayvandır."
2. Hobbes: "İnsanı toplum için yaratan tabiat değil, disiplindir."
C. Askerî Disiplinden Sosyal Disipline: Justus Lipsius ve Gerhard Oestreich
1. Askerî Disiplinin Yeniden Keşfi: Justus Lipsius
2. Mutlakıyetten Modern Devlete Sosyal Disiplin: Gerhard Oestreich
D. Medenîleşme ve Disiplin: Norbert Elias
1. Medenîleşmenin Sosyolojisi
2. Duygu Kontrolü ve Disiplin
3. İktidar ve Şiddet Tekeli
E. Modern Kapitalist Toplumda Disiplin: Émile Durkheim ve Max Weber
1. Disiplin Ahlâkı: Émile Durkheim
2. Kapitalist Düzen ve Rasyonel Disiplin: Max Weber
a. Kapitalizm, Rasyonalite ve Disiplin
b. Ordu ve Manastırdan, Fabrika ve Bürokrasiye: Sosyal Disiplinin Yayılması
F. İktidar ve Disiplin: Michel Foucault
1. Kavramlar ve İlişkiler
2. Rasyonel Bir Düzen Olarak Governmentality
3. İktidar Ne Değildir?: Hukukî (Juridical) İktidar Modelinin Eleştirisi
4. Hükmetmek ve Yönetmek: Beden ve Nüfus Üstünde İktidar
IV. Sonuç
KAYNAKÇA
DİZİN
İçindekiler
I. Giriş
II. Geleneksel Toplumdan Modern Topluma: Hukuk, Birey, İktidar
A. Geleneksel ve Modern Toplum
1. Gelenek ve Geleneksel Toplum
2. Modernlik ve Modern Toplum
B. Statü, Sözleşme ve Rasyonelleşme
1. Geleneksel Toplum, Statü ve İtaat
2. Tabiî Hukuk, Sözleşme ve "Akıl"
C. İktidar ve Disiplin
1. Özgürlük ve Özerklik; Kısıtla(n)ma ve İktidar
2. Rasyonel Bir Düzen Olarak Hukuk
D. Birey ve Uyma Davranışı
1. İçgüdü ve Disiplin Arasında Modern Birey
2. Sosyal Düzen, Sosyal Kontrol, Hukuk ve Birey
a. Norm ve Kişilik
b. Kavramlar: Uyma ve İtaat
c. Norm Oluşumu ve Uyma
d. Otorite ve İtaat
3. Sonuç: Hukuk, Gerçeklik ve Birey
E. Özgür Sürü: Kitle Toplumu
III. Modern Toplumda Disiplinin Kökleri ve Yayılışı
A. Disiplin Nedir?
B. Aristoteles ve Hobbes: Toplumsallık Üzerine Bir Tartışma
1. Aristoteles: "İnsan, tabiat(ı) gereği politik bir hayvandır."
2. Hobbes: "İnsanı toplum için yaratan tabiat değil, disiplindir."
C. Askerî Disiplinden Sosyal Disipline: Justus Lipsius ve Gerhard Oestreich
1. Askerî Disiplinin Yeniden Keşfi: Justus Lipsius
2. Mutlakıyetten Modern Devlete Sosyal Disiplin: Gerhard Oestreich
D. Medenîleşme ve Disiplin: Norbert Elias
1. Medenîleşmenin Sosyolojisi
2. Duygu Kontrolü ve Disiplin
3. İktidar ve Şiddet Tekeli
E. Modern Kapitalist Toplumda Disiplin: Émile Durkheim ve Max Weber
1. Disiplin Ahlâkı: Émile Durkheim
2. Kapitalist Düzen ve Rasyonel Disiplin: Max Weber
a. Kapitalizm, Rasyonalite ve Disiplin
b. Ordu ve Manastırdan, Fabrika ve Bürokrasiye: Sosyal Disiplinin Yayılması
F. İktidar ve Disiplin: Michel Foucault
1. Kavramlar ve İlişkiler
2. Rasyonel Bir Düzen Olarak Governmentality
3. İktidar Ne Değildir?: Hukukî (Juridical) İktidar Modelinin Eleştirisi
4. Hükmetmek ve Yönetmek: Beden ve Nüfus Üstünde İktidar
IV. Sonuç
KAYNAKÇA
DİZİN