Bilimin ve teknolojinin ilerlemesiyle birlikte yeni üreme teknikleri ortaya çıkmıştır. Bunlardan birisi de hukuki ve etik açıdan tartışmalara yol açan taşıyıcı anneliktir. Taşıyıcı anneliğe ilişkin yasal düzenlemeler, her bir ülke hukukunda farklılık arz etmektedir. Ülkelerden bazıları taşıyıcı anneliği tamamen yasaklamakta, bazıları belli şartlarla izin vermekte, bazıları ise bu konuda kısmen düzenleme getirmektedir. Türk hukukunda ise taşıyıcı annelik tamamen yasaklanmıştır. Ancak yasağa rağmen taşıyıcı annelik yöntemiyle çocuk sahibi olmak isteyen kişiler, bu yöntemin yasal olduğu ülkelere giderek amaçlarına ulaşmaktadır. Bu durum ise taşıyıcı anneliğe yabancılık unsuru katmakta ve taşıyıcı anneliği milletlerarası özel hukukun ilgi alanına katmaktadır. Kitapta sınır ötesi taşıyıcı annelik yöntemiyle doğan çocuğun soybağının kurulması hem kanunlar ihtilafı hukuku hem de milletlerarası usul hukuku bakımından incelenmiştir. Ayrıca taşıyıcı annelik yöntemiyle doğan çocuğun soybağı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları çerçevesinde değerlendirilmiştir.(ARKA KAPAKTAN)

 

İÇİNDEKİLER

 

GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
KARŞILAŞTIRMALI MADDİ HUKUKTA, TÜRK MADDİ HUKUKUNDA VE MİLLETLERARASI SÖZLEŞMELERDE TAŞIYICI ANNELİK
§1. Yapay Döllenme ve Taşıyıcı Annelik
I. Yapay Döllenme Kavramı
A. Tanım
B. Yapay Döllenme Yöntemleri
C. Yapay Döllenme Çeşitleri
II. Taşıyıcı Annelik
A. Genel Olarak
B. Terminoloji
C. Tarihi Gelişim
§2. Karşılaştırmalı Maddi Hukukta Taşıyıcı Annelik
I. Taşıyıcı Anneliği Yasaklayan Devlet Hukukları
A. Genel Olarak
B. Alman Hukuku
C. Avusturya Hukuku
D. Fransız Hukuku
E. İtalyan Hukuku
F. İspanyol Hukuku
G. İsviçre Hukuku
II. Taşıyıcı Anneliğe İzin Verilen Devlet Hukukları
A. Genel Olarak
B. Ticari Taşıyıcı Anneliğe İzin Veren Devlet Hukukları
C. Özgecil Taşıyıcı Anneliğe İzin Veren Devlet Hukukları
III. Taşıyıcı Anneliğin Düzenlenmediği Devlet Hukukları
§3. Türk Maddi Hukukunda Taşıyıcı Annelik
I. Genel Yasal Çerçeve
II. Taşıyıcı Annelik Sözleşmesi
A. Genel Olarak
B. Sözleşmenin Hukuki Niteliği ve Şekli
C. Sözleşmenin Geçerliliği
D. TBK m. 81 Hükmünün Uygulanabilirliği
III. Taşıyıcı Annelik Yöntemiyle Doğan Çocukla Gönüllü Ebeveyn Arasında Soybağının Kurulması
A. Genel Olarak
B. Kan Bağına Dayanan Soybağı
C. Evlat Edinme İlişkisine Dayanan Soybağı
§4. Sınır Ötesi Taşıyıcı Annelik Yöntemi ile Doğan Çocuğun Soybağının Kurulmasına İlişkin Milletlerarası Sözleşmeler Hukuku Alanındaki Gelişmeler
I. Lahey Milletlerarası Özel Hukuk Konferansının Çalışmaları
II. Avrupa Komisyonu'nun Sınır Ötesi Ebeveynlikle İlgili Tüzük Teklifi

 

İKİNCİ BÖLÜM
MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUKTA TAŞIYICI ANNELİK YÖNTEMİYLE DOĞAN ÇOCUĞUN SOYBAĞININ KURULMASI
§1. Taşıyıcı Annelik Yöntemiyle Doğan Çocuğun Soybağının Kurulmasına Uygulanacak Hukuk
I. Genel Olarak
II. Taşıyıcı Annelik Yöntemiyle Doğan Çocuğun Soybağının Kurulmasına Uygulanacak Hukukun Tespitinde Kanunlar İhtilafının Genel Sorunları
A. Vasıflandırma
B. Atıf
C. Ön Mesele
D. Kanuna Karşı Hile
III. Taşıyıcı Annelik Yöntemiyle Doğan Çocuğun Soybağının Kurulmasına Uygulanacak Hukuka İlişkin MÖHUK'ta Yer Alan Düzenlemeler
A. Soybağının Kurulmasına Uygulanacak Hukuk: MÖHUK m. 16
B. Evlat Edinme İlişkisinin Kurulmasına Uygulanacak Hukuk: MÖHUK m. 18
C. Çocukların Korunması ve Ülkelerarası Evlat Edinme Konusunda İşbirliğine Dair La Haye Sözleşmesi
IV. Taşıyıcı Annelik Yöntemiyle Doğan Çocuğun Soybağının Kurulmasında Yabancı Hukukun Uygulanmasının Bertaraf Edilebileceği Durumlar
A. Kamu Düzeni Müdahalesi
B. Doğrudan Uygulanan Kurallar
§2. Milletlerarası Usul Hukuku Açısından Taşıyıcı Annelik Yöntemiyle Doğan Çocuğun Soybağının Kurulması
I. Taşıyıcı Annelikte Soybağının Kurulmasına İlişkin Davalarda Türk Mahkemelerinin Milletlerarası Yetkisi
A. Genel Olarak
B. Yetkili Mahkeme
II. Taşıyıcı Annelik Yöntemiyle Doğan Çocuğun Yabancı Makamlar Tarafından Düzenlenen Doğum Belgesinin Türk Hukuku Bakımından Etkisi
III. Taşıyıcı Annelik Yöntemiyle Doğan Çocuğun Soybağının Kurulmasına İlişkin Yabancı Mahkeme Kararlarının Türkiye'de Tanınması
A. Genel Olarak
B. Nüfus Hizmetleri Kanunu m. 30/2 Uyarınca Soybağına İlişkin Kararların Tanınması
SONUÇ

 

KAYNAKÇA