Maurice Duverger demokrasi için "Halkın kendi kendini yönettiği hiçbir zaman görülmemiştir, hiçbir zaman da görülmeyecektir. Çünkü gerçek demokrasi daha mütevazi fakat daha gerçek bir şeydir" demektedir. Günümüz temsili demokrasilerine bakıldığında Duverger'ye hak vermemek elde değildir. Çünkü vatandaşlar genellikle seçimlerde oy vererek bir sonraki seçim dönemini bekleyen kitleler haline gelmiştir. Demokrasi değer bazında hala yüce bir kavram olarak karşımıza çıkarken demokratik kurumlara güvenin ve siyasal katılımın azaldığını gösteren pek çok araştırma mevcuttur. İşte temsili demokrasinin bu darboğazına bir çözüm olması amacıyla doğrudan demokrasi araçlarının ülke uygulamalarında yer bulmaları giderek artmaktadır. Üstelik bu durum, neredeyse tüm anayasa hukuku kavramlarını derinden etkileyen bilişim teknolojilerindeki gelişmelerle katılım araçlarının dönüştüğü bir döneme denk düşmektedir. Dolayısıyla çalışmanın temel amacı, bir doğrudan demokrasi ve siyasal katılım aracı olan halk teşebbüsü kurumunu gerek eskiden beri süregelen İsviçre ve ABD uygulamalarıyla (federal, kanton ve eyalet düzenlemeleriyle birlikte), gerekse dünya anayasalarında görünen hali ile ve 21. yüzyıldaki dijital dönüşüm neticesinde filiz veren yeni uygulamaları çerçevesinde inceleyerek genel özellikleriyle ortaya koymak ve güncel gelişmelerin kurumu nasıl etkilediğini, olumlu ve olumsuz yönleriyle betimlemektir.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ

Birinci Bölüm
DOĞRUDAN DEMOKRASİ KAVRAMLAR, ARAÇLAR, SORUNLAR VE GÖRÜŞLER
I. Kuramsal Açıdan Demokrasi ve Klasik Ayrım
A. Doğrudan Demokrasi ve Tarihsel Gelişimi
B. Temsili Demokrasi
C. Yarı Doğrudan Demokrasi
II. Katılımcı Demokrasi
A. Katılımın Anlamı: Dijitalleşme ve Slaktivizm
B. Katılımın Artışı: Dijitalleşme ve Akışkan Demokrasi
III. Doğrudan Demokrasinin Uygulanabilirliği
IV. Doğrudan Demokrasi Araçları
A. Referandum (Halk Oylaması)
B. Halk Teşebbüsü
C. Halk Vetosu (Halkın Vetosu)
D. Halkın Geri Çağırması (Azil-Recall)
V. Doğrudan Demokrasi Araçlarının Sınıflandırılmasında Sorunlar
A. Dar Anlamda Referandum-Geniş Anlamda Referandum
B. Referandum-Plebisit
C. Halk Teşebbüsü-Referandum
VI. Doğrudan Demokrasi ve Araçlarına İlişkin Görüşler
A. Destekleyen Görüşler
B. Karşıt Görüşler

İkinci Bölüm
HALK TEŞEBBÜSÜ
I. Halk Teşebbüsü Kavramı
II. Türleri
A. Konusu Açısından
B. Usulü Açısından
III. Genel Olarak Yapılış Usulü
A. Sürecin Başlatılması
B. Teşebbüs Metninin İmza Süreci
C. İmza Sürecine İlişkin Sorunlar
D. Teşebbüs Metninin Geri Çekilmesi
E. Teşebbüs Metninin İncelenmesi
F. Yasamanın Karşı Tasarı Hazırlaması
G. Oylama
IV. Karşılaştırmalı Hukukta Halk Teşebbüsü
A. İsviçre
B. Amerika Birleşik Devletleri (Eyaletler)
C. Halk Teşebbüsü Kurumuna Anayasal Düzeyde Yer Veren Ülkeler
D. Genel Değerlendirme
V. Halk Teşebbüsüne İlişkin Görüşler
A. Destekleyen Görüşler
B. Karşıt Görüşler

Üçüncü Bölüm
21. YÜZYILDA HALK TEŞEBBÜSÜNE İLİŞKİN GELİŞMELER
I. Dijitalleşmenin Anayasa Hukukuna Etkileri (Klasik Anayasacılığın Dönüşümü)
A. Dijital Anayasacılık
B. Dijital Demokrasi (Dijitalleşmenin Demokrasi Teorisine Etkileri)
II. Halk Teşebbüslerinde Dijital Teknolojilerin Kullanımı ve Öne Çıkan Örnekler
A. Avrupa Halk Teşebbüsü
B. İsviçre Örneği
C. Estonya Örneği
D. Finlandiya Örneği
E. Letonya Örneği
III. Halk Teşebbüsleri ve Dijitalleşme Sürecine İlişkin Değerlendirme
SONUÇ

KAYNAKÇA