Roma hukuku bakımından tanıklık iki şekilde ortaya çıkmaktadır. İlk olarak tanık, bazı hukuki işlemlerin geçerli şekilde kurulması için aranmış ve bu durumda tanık bulunmaması işlemin geçersizliğine sebep olmuş, ayrıca bazı hukuki fiillerde tanıkların varlığı fiile aleniyet kazandırmıştır. İkinci olarak ise, yargılama sürecinde davanın tespiti aşamasında tanıkların varlığı aranmış, tarafların iddialarının ispat edilmesi amacıyla delil niteliğinde beyanda bulunan tanıklara ihtiyaç duyulmuştur. Geniş uygulama alanıyla hukukun farklı dallarını ilgilendiren tanıklık kurumu, tanığın kim olduğuna ve toplumdaki yerine önem verilmesi sebebiyle sosyolojik ve kültürel yapıyla da bağlantılı olmuştur. Çalışmada tanığın kim olduğu ve tanıklığın önemi hem toplumsal hem hukuki boyutuyla ele alınmış, hukukun farklı alanlarını ilgilendiren tanıklık kurumuna özgü düzenlemelere sadece konuyla bağlantılı olduğu oranda yer verilerek konu sınırlandırılmıştır. Bu kapsamda tanıklık kurumunun, günümüz sınıflandırmasıyla da uyumlu olması amaçlanarak, kamu hukuku ve özel hukuk ayrımı doğrultusunda incelenmesi tercih edilmiştir.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ
I. TANIK KAVRAMI, TANIKLIK VE TANIK EHLİYETİ
A. Tanık Kavramı ve Tanıklık
1. Genel Olarak
2. Tanıklığın Tarihçesi
3. Tanığın ve Tanıklığın Önemi
B. Tanık Ehliyeti
1. Tanık Ehliyetine Sahip Olmanın Koşulları
2. Tanık Ehliyeti Bakımından Özel Durumlar
3. Testamenti Factio
4. Tanık Ehliyetinin Kaybı

II. KAMU HUKUKU BAKIMINDAN TANIKLIK
A. Siyasi Dönemler ve Hukuk Dönemleri Bakımından Tanıklık
B. Ceza ve Ceza Yargılaması Hukukunda Tanıklık
1. Ceza Hukukunda Tanıklık
2. Ceza Yargılaması Hukukunda Tanıklık

III. ÖZEL HUKUK BAKIMINDAN TANIKLIK
A. Kişiler Hukukunda Tanıklık
1. Senatus Consultum Claudianum Hükümlerine Göre Köle Olma
2. Kölenin Azat Edilmesi (Manumissio)
3. Venia Aetatis
B. Aile Hukukunda Tanıklık
1. Evlenme ve Manus
2. Lex Iulia de Adulteriis Coercendis ile Getirilen Boşanma Zorunluluğu ve Öldürme Hakkına (Ius Occidendi) İlişkin Düzenleme
3. Dos Tesisi
4. Doğum ve Çocuğun Aileye Kabulü
5. Baba Hâkimiyetinden Çıkarma (Emancipatio) ve Çocuk Terki (Liberi Expositi)
6. Evlat Edinme (Adoptio)
C. Borçlar Hukukunda Tanıklık
1. Hukuki İşlemin Hukuka ve Ahlaka Aykırılığı
2. Taşınmaz Satış Sözleşmesi
3. Saklama Sözleşmesinde Saklananın İadesi
4. Ölçme Anlaşmalı Şarap Satışı
5. Stipulatio
6. Nexum
7. Kadınların Üçüncü Kişi Lehine Borç Altına Girmesi (Intercessio)
8. Ölüme Bağlı Bağışlamalar (Donatio Mortis Causa)
9. Borçların Sona Ermesi
D. Eşya Hukukunda Tanıklık
1. Mancipatio
2. Rehin Hakkı Bakımından Aleniyet İlkesi
3. Interdictum Quod Vi Aut Clam ve Interdictum Uti Possidetis
E. Miras Hukukunda Tanıklık
1. Vasiyetname Düzenlenmesi
2. Codicillum
3. Vasiyetnamenin Bozulması
4. Bonorum Possessio (Praetor Mirasçılığı)
5. Vasiyetnamenin Açılması ve Mirasın Kabulü
6. Cenaze ve Defin Giderleri
F. Kısa Bir Karşılaştırma: Tanıklığa İlişkin Düzenlemeler Bakımından Roma Hukuku ile Türk Medeni Kanunu ve Türk Borçlar Kanunu
1. Genel Olarak
2. Evlenme
3. Vasiyetname Düzenlenmesi
G. Medeni Yargılama Hukukunda Tanıklık
1. Genel Olarak
2. Ordo Iudiciorum Privatorum Dönemi Düzenlemeleri
3. Cognitio Extra Ordinem'de Tanık Delili
4. Medeni Yargılama Hukukuna İlişkin Diğer Düzenlemeler
SONUÇ

KAYNAKÇA