İnşaat sözleşmeleri, birbirinden çok farklı gibi görünen hukuk ve mühendislik disiplinlerinin birlikte uygulandığı sözleşmelerdir. İnşaat sözleşmesinin başarılı bir şekilde tamamlanması, sahada çalışan teknik ve idari personelin eseri gereği gibi yapmasının yanı sıra, başarılı bir sözleşme yönetimi gerektirmektedir. Bu sebeple, inşaat sözleşmelerinde mühendislik hizmetinin iyi olması kadar, sözleşmenin de doğru yönetilmesi gerekmektedir. Aksi takdirde, sözleşmeye aykırı davranışlar, taraflar açısından ciddi sorumluluklar doğuracak ve projenin beklendiği gibi tamamlanmasına engel olacaktır. Ayrıca, inşaat sözleşmesinden doğan hakların gereği gibi kullanılamaması, projenin maliyetlerini son derece olumsuz etkileyecektir. Özellikle, günümüzde inşaat sektöründeki rekabet ortamı dikkate alındığında, sözleşme yönetiminde başarılı olamayan taraflar, çok ciddi risklerle karşı karşıya kalacaktır. İşte bu çalışmada inşaat sözleşmeleri, uygulamadaki gelişmeleri de dikkate alarak incelenmiştir. İnşaat sözleşmeleri ve inşaat sözleşmeleri ile ilgili konular, Türk hukuku, kamunun iş sahibi olduğu inşaat sözleşmeleri ve milletlerarası inşaat sözleşmeleri açısından incelenmiştir. Bunun yanı sıra, inşaat sözleşmelerinden kaynaklanan uyuşmazlıkların tahkim veya mahkemelerde çözümüyle ilgili konulara da yer verilmiştir.(ÖNSÖZDEN)
İÇİNDEKİLER
BİRİNCİ BÖLÜM
İNŞAAT SÖZLEŞMELERİ
I. Türk Hukukunda İnşaat Sözleşmeleri
A. İnşaat Sözleşmelerinin Hukuki Niteliği
B. Kamu Kurumlarının Taraf Olduğu İnşaat Sözleşmeleri
C. İnşaat Sözleşmesinin Tarafları
D. Müşavir Mühendis (The Engineer)
E. İnşaat Sözleşmesinin Şekli
II. Uluslararası İnşaat Hukuku
A. FIDIC
B. FIDIC Kitapları (Sözleşmeleri)
İKİNCİ BÖLÜM
ÜCRET
I. Türk Hukukunda Ücret
A. Ücretin Kararlaştırılmaması veya Yaklaşık Ücret Kararlaştırılması
B. Götürü Bedel
II. Kamu Kurumlarının İş Sahibi Olduğu Sözleşmelerde Ücret
III. FIDIC Sözleşmelerinde Ücret
A. Mali Kaynak Sorgulaması
B. Ücret
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İŞ DEĞİŞİKLİĞİ, İŞ ARTIŞI VE İŞ EKSİLTME
I. Türk Hukukunda İş Değişikliği, İş Artışı ve İş Eksiltme
II. Kamu Kurumlarının İş Sahibi Olduğu Uyuşmazlıklarda Ek İş, Değişiklik ve İş Eksiltme
III. FIDIC Sözleşmelerinde İş Değişikliği, İş Arttırma ve İş Eksiltme
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
İŞİN SÜRESİ VE GECİKME
I. Türk Hukukunda İşin Süresi ve Gecikme
A. İşin Süresi
B. Gecikme Durumunda İş Sahibinin Hakları
C. İş Programı
D. Eşzamanlı Gecikme
II. Kamu Kurumlarının İş Sahibi Olduğu Davalarda Gecikme
III. FIDIC Sözleşmelerinde Gecikme
A. İşe Başlama ve İşin Süresi
B. İş Programı
C. İlerleme Hızı
D. Gecikme Cezası
E. İşin Durdurulması
BEŞİNCİ BÖLÜM
EK SÜRE
I. Türk Hukukunda Ek Süre
A. Süre Uzatımı Sebeplerinin Sözleşmede Düzenlenmesi
B. Yükleniciye Ek Süre Kazandıran Durumlar
C. Aksatma (Verimsizlik - Disruption)
D. Ek Sürenin Hesaplanması
E. Gecikme Analizi Yöntemleri
F. Ek Süre Hakkından Kaynaklanan Parasal Talepler
II. Kamu Kurumlarının İş Sahibi Olduğu Durumlarda Ek Süre
III. FIDIC Sözleşmelerinde Ek Süre
A. Sahanın Tesliminde Gecikme
B. İş Değişikliği ve İş Artışı
C. Çizim ve Talimatlardaki Gecikmeler
D. İş Sahibinden Kaynaklanan Gecikmeler
E. Konumlama Bilgilerinde Yanlışlıklar
F. Öngörülemeyen Fiziksel Durumlar
G. Mücbir Sebep
H. Olağanüstü Olumsuz Hava Koşulları
I. Jeolojik ve Arkeolojik Bulgular
J. Testlerin Gecikmesi
K. Yetkili Mercilerden Kaynaklanan Gecikmeler
L. İş Durdurma
M. Mevzuat Değişiklikleri
N. Salgın ve Siyasi Kararlar Sebebiyle Malzeme ve İş Gücü Sağlanmasındaki Zorluklar
O. İş Sahibinin Riskleri
ALTINCI BÖLÜM
MÜCBİR SEBEP (FORCE MAJEURE)
I. Türk Hukukunda Mücbir Sebep
A. Mücbir Sebebin Koşulları
B. Mücbir Sebebin Hukuki Sonuçları
II. Kamu Kurumlarının İş Sahibi Olduğu Sözleşmelerde Mücbir Sebep
III. FIDIC Sözleşmelerinde Mücbir Sebep
A. Mücbir Sebep Bildirimi
B. Mücbir Sebebin Sonuçları
YEDİNCİ BÖLÜM
ALT YÜKLENİCİ
I. Türk Hukukunda Alt Yüklenici
A. Alt Yüklenici Sözleşmeleri
B. Alt Yüklenicilik Sözleşmelerinin Hukuki Niteliği
C. Atanmış Alt Yükleniciler
D. Sırt Sırta (Back to Back) Alt Yüklenici Sözleşmeleri
II. Kamu Kurumlarının İş Sahibi Olduğu İnşaat Projeleri
III. FIDIC Sözleşmelerinde Alt Yüklenicilik
A. FIDIC Alt Yüklenicilik Sözleşmesi
B. Atanmış Alt Yükleniciler
SEKİZİNCİ BÖLÜM
TESLİM BORCU
I. Türk Hukukında Eseri Teslimi Borcu
A. Eserin Teslim Alınması ve Kabul
B. İş Sahibinin İşi Çekince ile Kabulü (Snag List/Punch List)
C. Teslim Tarihi
D. Teslim Borcunda Temerrüt ve Sonuçları
E. Eserin Tesliminin İmkansız Olması
F. İş Sahibinin Eseri Teslim Almaması (Alacaklının Temerrüdü)
G. Özen ve Sadakat Borcu
H. Eserin Ayıpsız Teslimi Borcu
I. Eksik İfa
II. Kamu Kurumlarının İş Sahibi Olduğu Uyuşmazlıklarda İşin Teslimi
III. FIDIC Uyarınca İşin Teslimi
DOKUZUNCU BÖLÜM
SÖZLEŞMENİN SONA ERMESİ
I. Türk Hukukunda İnşaat Sözleşmesinin Sona Ermesi
A. İnşaat Sözleşmesinin Tarafların Anlaşması İle Sona Erdirilmesi
B. Dönme ve Fesih Kavramları Arasındaki Farklar
C. Sözleşmeden Dönme
II. Kamu Kurumlarının İş Sahibi Olduğu Sözleşmelerin Sona Ermesi
III. FIDIC Sözleşmesi Uyarınca Sözleşmenin Feshi (Termination)
A. Her İki Tarafa da Tanınan Fesih Hakkı: Mücbir Sebep
B. İş Sahibinin Sözleşmeyi Sona Erdirebileceği Durumlar
C. Yüklenicinin Sözleşmeyi Sona Erdirebileceği Durumlar
ONUNCU BÖLÜM
İNŞAAT HUKUKUNDA TALEP BİLDİRİMİ VE UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜM SÜRECİ
I. Türk Hukukunda Talep Bildirimi ve Uyuşmazlıkları Çözüm Süreci
II. Kamu Kurumlarının İş Sahibi Olduğu Uyuşmazlıklarda Talep Bildirimi ve Uyuşmazlıkların Çözüm Süreci
A. YİGŞ Uyarınca Ek Süre Talebi Bildirimi
B. Yüksek Fen Kurulu
III. FIDIC Sözleşmelerinde Talep Bildirimi ve Uyuşmazlıkların Çözüm Süreci
A. Talep ve Talep Bildirimi
B. Mühendis Kararı
C. Uyuşmazlıkları Çözüm Kurulu (DAB)
D. Dostane Görüşme
E. Tahkim
ON BİRİNCİ BÖLÜM
UYGULANACAK HUKUK
I. Türk Hukukunda İnşaat Sözleşmelerine Uygulanacak Hukuk
A. Hukuk Seçimi
B. Hukuk Seçimi Yapılmaması Durumunda Sözleşmeye Uygulanacak Hukuk
C. Kamu Düzeni ve Doğrudan Uygulanan Kurallar
II. Kamu Kurumlarının Taraf Olduğu Uyuşmazlıklarda Uygulanacak Kurallar
III. FIDIC Sözleşmesinde Uygulanacak Hukukun Belirlenmesi
ON İKİNCİ BÖLÜM
UYUŞMAZLIKLARIN TAHKİM YOLUYLA ÇÖZÜMLENMESİ
I. Türk Hukukunda Tahkim
A. Tahkimle İlgili Düzenlemeler
B. İnşaat Sözleşmelerinin Tahkime Elverişliliği
C. İhtiyati Tedbir ve İhtiyati Haciz
D. Hakem Seçimi
II. Tahkim Yargılaması
A. Hakemlerin Kendi Yetkileri Hakkında Karar Vermeleri
B. Tahkim Usulüne Uygulanacak Kurallar
C. Tahkimde Davanın Açılması
D. Uyuşmazlığın Esasına Uygulanacak Hukuk
E. Yazılı Deliller ve Belge İbrazı
F. Delil Sözleşmesi (Hakem Bilirkişi)
G. Tanık
H. Bilirkişi
I. Keşif
J. Duruşma
K. Hakem Kararı
III. Yatırım Tahkimi
ON ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
UYUŞMAZLIKLARIN TÜRK MAHKEMESİNDE ÇÖZÜMLENMESİ
I. Tarafların Yetkili Mahkemeyi Kararlaştırmaları
A. Yetki Şartı
B. Yabancı Unsurlu Davalarda İspat
II. Sözleşmede Yetki Şartı Bulunmaması
A. Yetki İtirazında Bulunulmaması Sebebiyle Türk Mahkemelerinin Yetkisinin Doğması
B. Türk Mahkemelerinin Milletlerarası Yetkisi
EKLER
6098 SAYILI TÜRK BORÇLAR KANUNU'NUN ESER SÖZLEŞMESİNE İLİŞKİN YEDİNCİ BÖLÜMÜ
6098 SAYILI TÜRK BORÇLAR KANUNU'NUN ESER SÖZLEŞMESİ'NE İLİŞKİN YEDİNCİ BÖLÜMÜ'NÜN GEREKÇESİ
YAPIM İŞLERİ İHALELERİ UYGULAMA YÖNETMELİĞİ
YAPIM İŞLERİ GENEL ŞARTNAMESİ
SCL GECİKME VE AKSATMA PROTOKOLÜ
KAYNAKLAR
İÇİNDEKİLER
BİRİNCİ BÖLÜM
İNŞAAT SÖZLEŞMELERİ
I. Türk Hukukunda İnşaat Sözleşmeleri
A. İnşaat Sözleşmelerinin Hukuki Niteliği
B. Kamu Kurumlarının Taraf Olduğu İnşaat Sözleşmeleri
C. İnşaat Sözleşmesinin Tarafları
D. Müşavir Mühendis (The Engineer)
E. İnşaat Sözleşmesinin Şekli
II. Uluslararası İnşaat Hukuku
A. FIDIC
B. FIDIC Kitapları (Sözleşmeleri)
İKİNCİ BÖLÜM
ÜCRET
I. Türk Hukukunda Ücret
A. Ücretin Kararlaştırılmaması veya Yaklaşık Ücret Kararlaştırılması
B. Götürü Bedel
II. Kamu Kurumlarının İş Sahibi Olduğu Sözleşmelerde Ücret
III. FIDIC Sözleşmelerinde Ücret
A. Mali Kaynak Sorgulaması
B. Ücret
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İŞ DEĞİŞİKLİĞİ, İŞ ARTIŞI VE İŞ EKSİLTME
I. Türk Hukukunda İş Değişikliği, İş Artışı ve İş Eksiltme
II. Kamu Kurumlarının İş Sahibi Olduğu Uyuşmazlıklarda Ek İş, Değişiklik ve İş Eksiltme
III. FIDIC Sözleşmelerinde İş Değişikliği, İş Arttırma ve İş Eksiltme
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
İŞİN SÜRESİ VE GECİKME
I. Türk Hukukunda İşin Süresi ve Gecikme
A. İşin Süresi
B. Gecikme Durumunda İş Sahibinin Hakları
C. İş Programı
D. Eşzamanlı Gecikme
II. Kamu Kurumlarının İş Sahibi Olduğu Davalarda Gecikme
III. FIDIC Sözleşmelerinde Gecikme
A. İşe Başlama ve İşin Süresi
B. İş Programı
C. İlerleme Hızı
D. Gecikme Cezası
E. İşin Durdurulması
BEŞİNCİ BÖLÜM
EK SÜRE
I. Türk Hukukunda Ek Süre
A. Süre Uzatımı Sebeplerinin Sözleşmede Düzenlenmesi
B. Yükleniciye Ek Süre Kazandıran Durumlar
C. Aksatma (Verimsizlik - Disruption)
D. Ek Sürenin Hesaplanması
E. Gecikme Analizi Yöntemleri
F. Ek Süre Hakkından Kaynaklanan Parasal Talepler
II. Kamu Kurumlarının İş Sahibi Olduğu Durumlarda Ek Süre
III. FIDIC Sözleşmelerinde Ek Süre
A. Sahanın Tesliminde Gecikme
B. İş Değişikliği ve İş Artışı
C. Çizim ve Talimatlardaki Gecikmeler
D. İş Sahibinden Kaynaklanan Gecikmeler
E. Konumlama Bilgilerinde Yanlışlıklar
F. Öngörülemeyen Fiziksel Durumlar
G. Mücbir Sebep
H. Olağanüstü Olumsuz Hava Koşulları
I. Jeolojik ve Arkeolojik Bulgular
J. Testlerin Gecikmesi
K. Yetkili Mercilerden Kaynaklanan Gecikmeler
L. İş Durdurma
M. Mevzuat Değişiklikleri
N. Salgın ve Siyasi Kararlar Sebebiyle Malzeme ve İş Gücü Sağlanmasındaki Zorluklar
O. İş Sahibinin Riskleri
ALTINCI BÖLÜM
MÜCBİR SEBEP (FORCE MAJEURE)
I. Türk Hukukunda Mücbir Sebep
A. Mücbir Sebebin Koşulları
B. Mücbir Sebebin Hukuki Sonuçları
II. Kamu Kurumlarının İş Sahibi Olduğu Sözleşmelerde Mücbir Sebep
III. FIDIC Sözleşmelerinde Mücbir Sebep
A. Mücbir Sebep Bildirimi
B. Mücbir Sebebin Sonuçları
YEDİNCİ BÖLÜM
ALT YÜKLENİCİ
I. Türk Hukukunda Alt Yüklenici
A. Alt Yüklenici Sözleşmeleri
B. Alt Yüklenicilik Sözleşmelerinin Hukuki Niteliği
C. Atanmış Alt Yükleniciler
D. Sırt Sırta (Back to Back) Alt Yüklenici Sözleşmeleri
II. Kamu Kurumlarının İş Sahibi Olduğu İnşaat Projeleri
III. FIDIC Sözleşmelerinde Alt Yüklenicilik
A. FIDIC Alt Yüklenicilik Sözleşmesi
B. Atanmış Alt Yükleniciler
SEKİZİNCİ BÖLÜM
TESLİM BORCU
I. Türk Hukukında Eseri Teslimi Borcu
A. Eserin Teslim Alınması ve Kabul
B. İş Sahibinin İşi Çekince ile Kabulü (Snag List/Punch List)
C. Teslim Tarihi
D. Teslim Borcunda Temerrüt ve Sonuçları
E. Eserin Tesliminin İmkansız Olması
F. İş Sahibinin Eseri Teslim Almaması (Alacaklının Temerrüdü)
G. Özen ve Sadakat Borcu
H. Eserin Ayıpsız Teslimi Borcu
I. Eksik İfa
II. Kamu Kurumlarının İş Sahibi Olduğu Uyuşmazlıklarda İşin Teslimi
III. FIDIC Uyarınca İşin Teslimi
DOKUZUNCU BÖLÜM
SÖZLEŞMENİN SONA ERMESİ
I. Türk Hukukunda İnşaat Sözleşmesinin Sona Ermesi
A. İnşaat Sözleşmesinin Tarafların Anlaşması İle Sona Erdirilmesi
B. Dönme ve Fesih Kavramları Arasındaki Farklar
C. Sözleşmeden Dönme
II. Kamu Kurumlarının İş Sahibi Olduğu Sözleşmelerin Sona Ermesi
III. FIDIC Sözleşmesi Uyarınca Sözleşmenin Feshi (Termination)
A. Her İki Tarafa da Tanınan Fesih Hakkı: Mücbir Sebep
B. İş Sahibinin Sözleşmeyi Sona Erdirebileceği Durumlar
C. Yüklenicinin Sözleşmeyi Sona Erdirebileceği Durumlar
ONUNCU BÖLÜM
İNŞAAT HUKUKUNDA TALEP BİLDİRİMİ VE UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜM SÜRECİ
I. Türk Hukukunda Talep Bildirimi ve Uyuşmazlıkları Çözüm Süreci
II. Kamu Kurumlarının İş Sahibi Olduğu Uyuşmazlıklarda Talep Bildirimi ve Uyuşmazlıkların Çözüm Süreci
A. YİGŞ Uyarınca Ek Süre Talebi Bildirimi
B. Yüksek Fen Kurulu
III. FIDIC Sözleşmelerinde Talep Bildirimi ve Uyuşmazlıkların Çözüm Süreci
A. Talep ve Talep Bildirimi
B. Mühendis Kararı
C. Uyuşmazlıkları Çözüm Kurulu (DAB)
D. Dostane Görüşme
E. Tahkim
ON BİRİNCİ BÖLÜM
UYGULANACAK HUKUK
I. Türk Hukukunda İnşaat Sözleşmelerine Uygulanacak Hukuk
A. Hukuk Seçimi
B. Hukuk Seçimi Yapılmaması Durumunda Sözleşmeye Uygulanacak Hukuk
C. Kamu Düzeni ve Doğrudan Uygulanan Kurallar
II. Kamu Kurumlarının Taraf Olduğu Uyuşmazlıklarda Uygulanacak Kurallar
III. FIDIC Sözleşmesinde Uygulanacak Hukukun Belirlenmesi
ON İKİNCİ BÖLÜM
UYUŞMAZLIKLARIN TAHKİM YOLUYLA ÇÖZÜMLENMESİ
I. Türk Hukukunda Tahkim
A. Tahkimle İlgili Düzenlemeler
B. İnşaat Sözleşmelerinin Tahkime Elverişliliği
C. İhtiyati Tedbir ve İhtiyati Haciz
D. Hakem Seçimi
II. Tahkim Yargılaması
A. Hakemlerin Kendi Yetkileri Hakkında Karar Vermeleri
B. Tahkim Usulüne Uygulanacak Kurallar
C. Tahkimde Davanın Açılması
D. Uyuşmazlığın Esasına Uygulanacak Hukuk
E. Yazılı Deliller ve Belge İbrazı
F. Delil Sözleşmesi (Hakem Bilirkişi)
G. Tanık
H. Bilirkişi
I. Keşif
J. Duruşma
K. Hakem Kararı
III. Yatırım Tahkimi
ON ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
UYUŞMAZLIKLARIN TÜRK MAHKEMESİNDE ÇÖZÜMLENMESİ
I. Tarafların Yetkili Mahkemeyi Kararlaştırmaları
A. Yetki Şartı
B. Yabancı Unsurlu Davalarda İspat
II. Sözleşmede Yetki Şartı Bulunmaması
A. Yetki İtirazında Bulunulmaması Sebebiyle Türk Mahkemelerinin Yetkisinin Doğması
B. Türk Mahkemelerinin Milletlerarası Yetkisi
EKLER
6098 SAYILI TÜRK BORÇLAR KANUNU'NUN ESER SÖZLEŞMESİNE İLİŞKİN YEDİNCİ BÖLÜMÜ
6098 SAYILI TÜRK BORÇLAR KANUNU'NUN ESER SÖZLEŞMESİ'NE İLİŞKİN YEDİNCİ BÖLÜMÜ'NÜN GEREKÇESİ
YAPIM İŞLERİ İHALELERİ UYGULAMA YÖNETMELİĞİ
YAPIM İŞLERİ GENEL ŞARTNAMESİ
SCL GECİKME VE AKSATMA PROTOKOLÜ
KAYNAKLAR