Antik Yunan uygarlığı içinde ayrıksı bir konuma sahip olan Atina'nın günümüze etkisi, sadece felsefi ve kültürel alanda bıraktığı mirasla sınırlı kalmamıştır. Atina polisinin yönetsel ve hukuksal düzeni; yurttaş hakları, kamusal özgürlükler, hukuki ve siyasi eşitlik gibi demokratik polis toplumuna rengini veren hak ve ilkeleri yaratıp modern dönemin hukuki ve siyasi kurumlarının temel niteliklerine ve işleyiş mekanizmalarına da nüfuz etmiştir. Bu düzen, sınıf mücadelelerinin belirleyici olduğu bir süreçte oligarşiden demokrasiye geçişle kendi özgün formuna kavuşmuştur. Atina antikitesinde hukukun ekonomi politiğinin analizini amaçlayan bu eserde, hukuk düzenindeki dönüşüm, iktisadi alt yapının özellikleri ile iktidarı ele geçirmeye yönelik siyasal ve toplumsal mücadeleler ekseninde incelenmektedir. Bu bağlamda demokratik ilkelerin yasama, yürütme ve yargısal süreçlerin işleyişinde kurucu bir öğe haline gelmesinin yanı sıra hukuki düşüncenin merkezine yerleşmesi olgusu da irdelenmektedir. Demokratik teori ile pratiğe bir tepki olarak ortaya çıkan Sokrates, Platon ve Aristoteles çizgisindeki idealist geleneğin savunduğu hukuk ve siyaset felsefesi anlayışları eleştirel bir perspektiften sorgulanmakta; bu filozofların dayandıkları varsayımlarla ulaştıkları sonuçlar dönemin koşulları da göz önünde bulundurularak ele alınmaktadır. Atina'nın farklı tarihsel dönemlerinde olması gereken ve olan hukuk bağlamında yürütülen tartışmalarla öne sürülen savların sadece antikitede hukuk düşüncesi ve uygulamasının değerlendirilmesi veya yorumlanması bakımından değil, modern hukuk düşüncesindeki özgürlükçü ve otoriteryan, eşitlik yanlısı ve ayrımcı yaklaşımların anlaşılabilmesi bağlamında güncelliğini ve önemini koruduğu görülmektedir.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ
1. BÖLÜM
ANTİK YUNAN'DA POLİS OLGUSU VE TOPLUM
1.1. Antik Yunan'da Polis
1.2. Polisin Ekonomi Politik Yapısı ve Dönüşümü
1.3. Atina Polisinin Sınıfsal Yapısı - Yurttaşlar ve Ötekiler Üzerine
1.3.1. Yurttaşlar
1.3.2. Meteikoslar
1.3.3. Köleler

2. BÖLÜM
ATİNA ANTİKİTESİNDE HUKUKUN EKONOMİ POLİTİK DÖNÜŞÜMÜ
2.1. Arkaik Dönem (M.Ö. 800 - M.Ö. 480)
2.1.1. Aristokratik Hakimiyet Dönemi
2.1.2. Solon Dönemi
2.1.2.1.Sosyo-ekonomik Reformlar: Borç Köleliğinin İlgası ya da Seisachtheia
2.1.2.2.Yurttaşlık Hukukunun Yeniden Düzenlenmesi
2.1.2.3.İdari Yapılanma ve Yasama Organlarının Dönüşümü
2.1.2.4.Yargı Düzeni ve Mahkemeler
2.1.3. Peisistratos Dönemi
2.1.3.1.Yönetim Mücadeleleri ve Oligarşiye Karşı Halkçı Tiranlığın Kuruluşu
2.1.3.2.Sosyo-Ekonomik Reformlar
2.1.3.3.Peisistratos'un Oğulları ve Tiranlıklar Çağının Sonu
2.1.4. Kleisthenes Dönemi ve Atina'da Demokrasi
2.1.4.1.Demokrasinin Yerleşmesi ve Kleisthenes'in İktidarı
2.1.4.2.Yurttaşlık Hukukunda Devrim: Yeni Phyle Sistemi ve Aristokratik Ailelerin Güç Kaybı
2.1.4.3.Yasama ve Yürütmeye İlişkin Yapısal Değişimler
2.1.4.4.Yargı Düzeni ve Mahkemeler
2.1.5. Arkaik Dönemin Sonu: Demokrasiden Savaşa
2.1.5.1.Yunan - Pers Mücadelesi
2.1.5.2.İdari Yapılanma ve Kamu Görevleri
2.2. Klasik Dönem (M.Ö. 480 - M.Ö. 323)
2.2.1. Atina'nın Siyasal ve Askeri Gücünün Yükselişi
2.2.2. Ephialtes Dönemi ve Demokratik Reformları
2.2.3. Perikles Dönemi
2.2.3.1.Atina'da Siyasal Yaşam ve Dış Politikanın Etkileri
2.2.3.2.Sosyo-Ekonomik Düzen ve Reformlar
2.2.3.3.Yasama, Yürütme ve Yargıya İlişkin Yapısal Değişimler
2.2.4. Atina'nın Emperyalist Gücünün Çöküşü
2.2.4.1.II. Peloponnesos Savaşı'nın Başlaması
2.2.4.2.Barış Sonrası Atina'da Siyasal Çatışmalar ve Oligarşik Darbe
2.2.4.3.Otuzlar Tiranlığı Dönemi ve Demokrasinin Yeniden İnşası
2.2.4.4.Savaşın Atina ve Diğer Yunan Polisleri Üzerindeki Etkileri
2.2.5. Demokrasinin Kuruluşundan Helenistik Döneme Atina Klasik Çağının Sonu
2.2.5.1.Polisler Arasında Kurulan Yeni İlişkiler ve Bunların Atina Üzerindeki Etkileri
2.2.5.2.Yönetsel, Kamusal ve Askeri Görevler ile Toplumsal Yaşam
2.2.5.3.Yasama Faaliyetleri
2.2.5.4.Hukuk ve Yargı Düzeni

3. BÖLÜM
HUKUK DÜŞÜNCESİNİN DÖNÜŞÜMÜ
3.1. Hukukun Sekülerleşmesi: Thesmostan Nomosa Isonomia Düzeninin Kuruluşu
3.2. Nomos ve Physis İkiliği
3.3. Hukuk ve Siyaset Felsefesi Ekseninde Demokrasi Tartışmaları: Eşitlik ve Ayrıcalık
3.3.1. Demokrasi Karşıtı Teori ile Demokratik Pratiğin Çatışması: Sokrates ve Sofistler
3.3.2. Platon'un İdealist Seçkinciliği
3.3.2.1.Filozof Kralların Aristokratik Ütopyası
3.3.2.2.Dokumacı Kraldan Gece Konseyi Aristokrasisine
3.3.3. Aristoteles'in Maddi Seçkinciliği
3.3.3.1.Physisten Oikosa Ereksellik ve Hiyerarşinin Zorunluluğu
3.3.3.2.Maddi Zorunluluklar Alanı Olarak Polisin Gerçekliği ve Restorasyonu
SONUÇ

EKLER
YARARLANILAN ESERLER