Bir düzenleyici işlemin, amaç, konu ve sebep unsuru açısından hukukiliği; salt içerdiği pozitif metnin kendisini değil, aynı zamanda bu metnin norm alanından doğan hukuksal sonuç doğurma kapsamını da ilgilendirmektedir. Düzenlemenin pozitif olarak mevcut içeriği dışında; kapsamadığı bir kısım mevzular, kişiler, gruplar gibi hukuksal sonuçları kapsamamış olmasından kaynaklı olarak bir norm, hukuka aykırı olabilir. Örneğin, menfaat dağıtımından kaynaklı eşitlik ilkesine aykırılık iddialarında, res ipsa loquitur, o menfaati edinen değil, edinmemiş olan kişiler, mevcut kapsamından değil, kendilerini kapsamamasından dolayı düzenlemenin eşitliğe aykırılığını iddia edeceklerdir. Bu şekilde, düzenlemenin mevcut kapsamında doğan içleyici sonuçların değil, kapsamadığı dışlayıcı sonuçların ihtilaf konusu olduğu durumlarda, katı bir şekilciliğe ve işlemler teorisine dayalı idari yargı düzeni tarafından, böylesi bir maddi hukuka aykırılık iddiasının, idari yargılama usulü araçları ile nasıl giderileceği konusu, bünyesinde çok geniş ve kapsamlı usul tartışmalarını barındırmaktadır. Danıştay tarafından, kapsam eksikliğinden dolayı düzenlemenin tamamının iptal edildiği durumlar dışında, düzenlemenin dışlayıcı norm alanı, dışlama sonucunu pozitif olarak düzenleyen virtüel bir norm kurgusuna oturtularak, kuralın tamamının değil, bu eksik virtüel düzenlemenin, yani normun kendisinin değil, dışlayıcı anlamının iptal edildiği görülmektedir. Kuşku yok ki; işlem, şekil ve forma dayalı, pozitife odaklı Kelsenyen bir hukuk düzeninde ciddi bir tartışma doğurmasın. Elinizdeki bu çalışma, eksik kapsamlı düzenlemelerin maddi hukuka ilişkin yönüne odaklanmaksızın, Türk idari yargıcının; düzenlemenin pozitif metninden, norm alanına ve anlamına genişleyen yaptırımlandırma çabasını anlama ve tutarlı bir çerçeveye oturtmaya çalışmaktadır.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
Düzenlemenin doğrudan dava konusu edilerek eksik kapsamın denetlenmesi
I. Eksiklik Sebebiyle Kuralın Tamamının İptali ve Tam İptal (L'annulation Totale)
A. Düzenlemenin Kapsamında Olanların Kapsamdan Çıkması Sorunu
B. Düzenlemenin Kapsamı Açısından Eksiklik - Hukuka Aykırılık Tartışması
C. Eksikliğin Ortaya Çıktığı Madde Metninin Saptanabilir Kesinlikte Olmaması
D. Eksiklik Karşısında Üst Hukuk Normunun Doğrudan Uygulanabilir Açıklıkta Olduğu Durumlar
II. Eksik Düzenlemenin İptali ve Kısmi İptal (L'annulation Partielle)
A. Danıştay'ın Eksik Virtüel Düzenlemenin İptali Formülü
B. Conseil d'Etat'nın Kısmi İptal (Annulation Partielle) Formülü
1. Kısmi İptalin Anlamı
2. Yargısal Emir (Injonction) Bağlamında Kısmi İptalin Uygulanması
III. Sonuçları Ertelenmiş İptal Kararı Formülü
A. İptal Kararının Etkilerini Zaman Bakımından Sınırlanması ve Bu Sınırlamanın Eksik Kapsamlı Düzenlemelere Uygulanabilirliği
B. Ertelenmiş İptal Formülünün Türk İdari Yargısında Uygulanabilirliği
1. Pozitif Dayanak Açısından Söz Konusu Olan Farklılık
2. Fransa'nın ABAD'ın Yargı Yetkisini Tanımasından Kaynaklanan Farklılık

İKİNCİ BÖLÜM
RED İŞLEMLERİNİN DAVA KONUSU EDİLEREK EKSİK KAPSAMIN DENETLENMESİ
I. Düzenlemenin, Kapsamda Olmayanlara da Uygulanması Talebiyle Yapılan İdari Başvurular
II. Eksik Düzenlemeyi Tamamlatmak İçin Yapılan İdari Başvurular ve Red İşlemlerinin Dava Konusu Edilmesi
A. İdari Başvurunun Niteliğine İlişkin Tartışmalar
1. Düzenlemenin Tamamlatılması Talebini İYUK md. 11 Kapsamında Değerlendiren Görüş
2. Düzenlemenin Tamamlatılması Talebini İYUK md. 10 Kapsamında Değerlendiren Görüş
B. Red İşleminin Hukuki Niteliği
1. Eksikliğin Tamamlanması Talebinin Reddini Olumsuz Düzenleyici İşlem Olarak Gören Yaklaşım
2. Eksikliğin Tamamlanması Talebinin Reddini Bağımsız Bir Birel İşlem Olarak Gören Yaklaşım
3. Eksikliğin Tamamlanması Talebinin Reddini Bir Uygulama İşlemi Olarak Gören Yaklaşım

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
EKSİK KAPSAMLI DÜZENLEMELERDE YÜRÜTMENİN DURDURULMASI
I. Yürütmenin Durdurulması Talebinin Konusunu Oluşturması Bakımından İdari İşlemin Niteliği: Olumsuz İşlemler ve Yürütmenin Durdurulması
A. Olumsuz İşlemlerin Yürütmenin Durdurulması Talebine Konu Olamayacağı Görüşü
B. Olumsuz İşlemlerin Yürütmesinin Durdurulması Talebine Konu Edilebileceği Görüşü
C. Değerlendirme
II. Eksik Düzenlemelerde Yürütmenin Durdurulması
A. Yürütülmeyen Bir Eksikliğin Durdurulmasının da Mümkün Olmaması
B. Eksik Düzenlemenin Yürütmesinin Durdurulmasının İdareye Emir Vermek Anlamına Gelmesi
C. Eksik Düzenlemenin Yürütmesinin Durdurulmasının Uyuşmazlığın Esastan Çözümlenmesi Sonucunu Doğurması
D. Değerlendirme
SONUÇ

KAYNAKÇA
YARGI KARARLARI