İşveren, işin görülmesine ve işçilerin işyerindeki davranışlarına ilişkin konularda talimat verme hakkına sahiptir. İşverenin işçilere vereceği talimatlar, diğer hukuk kaynaklarına aykırı olamayacağı gibi dürüstlük kurallarıyla da çelişmemelidir. Bununla birlikte, işverenin verdiği talimatlar ve bunlara uyulmaması durumunda uygulayacağı yaptırımlar, işçi üzerinde ciddi sonuçlar doğurmaktadır. Dolayısıyla, işverenin talimat verme hakkının çerçevesinin ve sınırlarının hukuken çizilmesi gereklidir. Ancak bu şekilde, işçinin "sosyal güce" yani işverene karşı etkin bir şekilde korunması sağlanabilecektir. Bu bakış açısıyla hazırlanan ve üç ana bölümden oluşan işbu doktora tez çalışmasının birinci bölümünde yönetim hakkı ve talimatın kavramsal ve kuramsal yapısı incelenmektedir. Çalışmanın ikinci bölümünde ise işçinin talimatlara uyma borcunun hukuki dayanakları gerek Türk iş hukukunda gerek karşılaştırmalı hukuk bağlamında özellikle incelenen Alman iş hukukunda araştırılmaktadır. Kitabın bu bölümü, esasen işçinin talimatlara uyma borcunun kapsamının ne olduğu sorusuna cevap aramaya adanmıştır. Bu amaçla, ulusal ve yabancı çalışmalar incelenmekte ve Türk, Alman ve İngiliz mahkemelerince verilen kararlar ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları, konu bağlamında detaylıca ele alınmaktadır. Nihayet, kitabın üçüncü bölümünde, talimatların hukuki sonuçları irdelenmektedir. Böylece, kitapta, işçinin işverenin talimatlarına uyma borcunun hukuksal çerçevesi çizilmeye çalışılmaktadır.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
KAVRAMSAL ve KURAMSAL ÇERÇEVE: YÖNETİM HAKKI ve TALİMAT
§1. YÖNETİM HAKKI KAVRAMI
I. Genel Olarak Yönetim Hakkı
A. İşletme Yönetiminin Temel Kavramı: "Yönetim"
B. Yönetim Hakkını Şekillendiren Yönetim Yaklaşımları
C. Geleneksel Yönetim Hakkından Sapma: "Holakrasi"
D. İş Hukuku Açısından İşverenin Yönetim Hakkı
II. Yönetim Hakkının Kaynağı
A. Mülkiyet Hakkından Doğduğu Görüşü
B. Girişimcinin Rizikoları Taşımasından Doğduğu Görüşü
C. İş İlişkisinin Niteliğinden Doğduğu Görüşü
D. Kanundan Doğduğu Görüşü
E. İş Sözleşmesinden Doğduğu Görüşü
III. Yönetim Hakkının Hukuki Niteliği
A. Egemenlik Hakkı
B. Talep Hakkı
C. Yenilik Doğuran Hak
§2. TALİMAT KAVRAMI
I. Genel Olarak Talimat Kavramı
II. Talimat Verme Yetkisine Sahip Kişiler
A. İşveren
B. Alt İşveren
C. İşveren Vekili
III. Talimatların Türleri
A. Amaç Açısından Talimatların Türleri
B. Biçim ve Yürürlüğe Girme Zamanı Açısından Talimatların Türleri
IV. Talimatların Çatışması ile Açık ve Net Olmaması
A. Talimatların Çatışması
B. Talimatların Açık ve Net Olmaması
İKİNCİ BÖLÜM
İŞÇİNİN TALİMATLARA UYMA BORCUNUN DAYANAKLARI ve KAPSAMI
§3. İŞÇİNİN TALİMATLARA UYMA BORCUNUN HUKUKİ DAYANAKLARI
I. Genel Olarak
II. Türk Hukukunda İşçinin Talimatlara Uyma Borcunun Hukuki Dayanakları
III. Alman Hukukunda İşçinin Talimatlara Uyma Borcunun Hukuki Dayanakları
§4. İŞÇİNİN TALİMATLARA UYMA BORCUNUN KAPSAMI
I. İşverenin Hukuki ve Fiili Üstünlüğü Karşısında İşçinin Durumu
II. Hukuka Uygunluk Ölçütleri
A. Dürüstlük Kuralına Uygunluk
B. Eşitlik İlkesine Uygunluk
C. Temel Hak ve Özgürlüklere Uygunluk
D. İşin Düzenlenmesine İlişkin Yasal Sınırlamalara Uygunluk
E. İş Sözleşmesinden Doğan Sınırlamalara Uygunluk
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İŞÇİNİN TALİMATLARA UYMASININ ve UYMAMASININ HUKUKİ SONUÇLARI
§5. HUKUKA UYGUN TALİMATLAR
I. İşçinin Hukuka Uygun Talimatlara Uyması
II. İşçinin Hukuka Uygun Talimatlara Uymaması
A. Genel Olarak
B. Tazminat ve Ödemezlik Def'i
C. Disiplin Cezası
D. İş Akdinin Feshi
§6. HUKUKA AYKIRI TALİMATLAR
I. İşçinin Hukuka Aykırı Talimatlara Uyması
II. İşçinin Hukuka Aykırı Talimatlara Uymaması
A. Talimatların Hukuka Aykırılığının Tespit Davasına Konu Edilip Edilmeyeceği Meselesi
B. İş Görmekten Kaçınma Hakkı
C. İşçinin İşverene Şikayet Hakkı
III. İş Akdinin Feshi
SONUÇ
KAYNAKÇA
KAVRAM DİZİNİ