Siyasal haklar, devlet yönetimine katılımı ve siyasal iktidarın siyasal katılım yoluyla denetlenmesini sağlayan haklardır. Bu bağlamda siyasal haklar, demokratik ilkeleri hayata geçirebilecek en önemli araç konumundadır. Siyasal haklar, özellikle 17. yüzyılda talep edilmeye başlanmıştır. 18. yüzyılda ise Amerikan ve Fransız Devrimleri ile siyasal hakların güvence altına alınmasını sağlayan ilk belgeler ortaya çıkmıştır. 17. ve 18. yüzyıllarda siyasal haklarını kullanmak isteyen ve bunu başaranlar arasında kadınlar yer almamaktadır. Dolayısıyla "kadınların siyasal hakları" siyasal hakların gelişiminden ayrıca değerlendirilmeye muhtaç kalmıştır. Kadınlar, ancak 20. yüzyılda oy haklarını elde edebilmişlerdir. Kadınların siyasal hakları konusundaki sorunlar, tarihsel bir değerlendirme konusu olarak kalmamaktadır. Günümüzde de farklı boyutları ile siyasal katılım, kamusal alanda yer alma ve dolayısıyla siyasal haklardan yararlanma konusunda, kadınlar ve erkekler arasında eşitlik sağlanmış değildir. Bu doğrultuda evrensel ve bölgesel düzeydeki insan hakları örgütleri de kadınların siyasal haklarını çeşitli çalışmaları ile ele almakta ve ortaya çıkan eksiklikleri izlemektedir.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
TARİHSEL ARKA PLAN: KADINLARIN SİYASAL HAKLARININ KURAMSAL VE HUKUKSAL GELİŞİMİ
I. SİYASAL HAK KAVRAMI
A. İnsan Haklarının Sınıflandırılmasında Siyasal Hakların Yeri
B. Siyasal Hakların Kavramsal Çerçevesi
II. KADINLARIN SİYASAL HAKLARININ KATEGORİK OLARAK ELE ALINMASI
A. Kadınların İnsan Hakları Kavramı ve Feminist Hareketler
B. Tarihsel Bir Perspektifle Kadınların Siyasal Haklarının Ulusal Hukuki Düzenlemelerde Yer Alması
III. KADINLARIN SİYASAL HAKLARININ ULUSALÜSTÜ İNSAN HAKLARI HUKUKU BELGELERİNDE YER ALMASI
A. Birleşmiş Milletler'in Kuruluşu ve Kadınların Siyasal Hakları
B. Evrensel İnsan Hakları Bildirisi
İKİNCİ BÖLÜM
ULUSALÜSTÜ İNSAN HAKLARI HUKUKU BELGELERİNDE KADINLARIN SİYASAL HAKLARI
I. BİRLEŞMİŞ MİLLETLER BELGELERİNDE KADINLARIN SİYASAL HAKLARI
A. Uluslararası Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi
B. Uluslararası Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi
C. Kadınların Siyasal Haklarına İlişkin Sözleşme
D. Evli Kadınların Vatandaşlığına İlişkin Sözleşme
E. Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Sözleşme (CEDAW)
F. Uluslararası Barış ve İşbirliğinin Geliştirilmesine Kadınların Katılımı Hakkında Bildiri
G. Kadınlara Karşı Şiddetin Ortadan Kaldırılması Hakkında Bildiri
H. Birleşmiş Milletler Dünya Kadın Konferansları
II. AVRUPA KONSEYİ BELGELERİNDE KADINLARIN SİYASAL HAKLARI
A. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Protokolleri
B. Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadele Hakkında Sözleşme
C. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Tavsiye Kararlarında Cinsiyet Eşitliği ve Kadınların Siyasal Hakları
III. AVRUPA BİRLİĞİ BELGELERİNDE KADINLARIN SİYASAL HAKLARI
A. Avrupa Birliği Antlaşmalarında Cinsiyet Eşitliği ve Kadınların Siyasal Hakları
B. Avrupa Birliği Direktiflerinde Cinsiyet Eşitliği ve Kadınların Siyasal Hakları
C. Avrupa Birliği Adalet Divanı Kararlarında Cinsiyet Eşitliği ve Kadınların Siyasal Hakları
IV. AMERİKAN DEVLETLERİ ÖRGÜTÜ BELGELERİNDE KADINLARIN SİYASAL HAKLARI
A. Amerikan İnsan Hakları ve Ödevleri Bildirisi
B. Amerikan İnsan Hakları Sözleşmesi
C. Kadınların Uyrukluğu Hakkında Sözleşme
D. Kadınların Siyasal Haklarının Tanınması Hakkında Amerikalılar Arası Sözleşme
V. AFRİKA BİRLİĞİ BELGELERİNDE KADINLARIN SİYASAL HAKLARI
A. Afrika İnsan ve Halkların Hakları Şartı
B. Afrika İnsan ve Halkların Hakları Şartı'nın Afrika'da Kadınların Hakları Protokolü
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TARAF OLUNAN ULUSALÜSTÜ SÖZLEŞMELER BAĞLAMINDA TÜRKİYE'DE KADINLARIN SİYASAL HAKLARI
I. TÜRKİYE'NİN KADINLARIN SİYASAL HAKLARINA İLİŞKİN TARAF OLDUĞU ULUSALÜSTÜ SÖZLEŞMELER
A. Türkiye'nin Taraf Olduğu Ulusalüstü Sözleşmeler
B. Türkiye'nin Taraf Olduğu Ulusalüstü Sözleşmelerin Hukuki Niteliği
II. TÜRKİYE'NİN KADINLARIN SİYASAL HAKLARINA İLİŞKİN TARAF OLDUĞU ULUSALÜSTÜ SÖZLEŞMELER BAĞLAMINDA KORUMA MEKANİZMALARI
A. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin Türkiye'de Cinsiyet Eşitliği ve Kadınların Siyasal Haklarına İlişkin Kararları
B. CEDAW Türkiye Raporları'nda Kadınların Siyasal Hakları
C. Avrupa Birliği İlerleme Raporları'nda Kadınların Siyasal Hakları
III. TÜRK HUKUKUNDA KADINLARIN SİYASAL HAKLARINA İLİŞKİN ULUSAL DÜZENLEMELER VE YARGI ORGANLARININ KARARLARI
A. Türk Hukukunda Kadınların Siyasal Haklarına İlişkin Düzenlemeler
B. Türk Yargı Organlarının Kadınların Siyasal Haklarına İlişkin Kararları ve Yorumu
SONUÇ
KAYNAKÇA