Herkes için eşitlik ilkesini güvence altına almayı amaçlayan 6701 Sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu, eşitlik ilkesi ve ayrımcılık yasağına ilişkin getirmiş olduğu düzenlemeler ile Türk Hukukuna yeni bir boyut kazandırmıştır. İş Hukukunda eşitlik ilkesi ve ayrımcılık yasağına ilişkin temel kanuni düzenlemeyi 4857 sayılı İş Kanununun 5. maddesi oluşturmaktadır. Bu konuya ilişkin uyuşmazlıklar bu maddede yer alan hükümler çerçevesinde çözümlenmeye çalışılmaktadır. 6701 sayılı Kanun kapsamında getirilen düzenlemeler neticesinde işverenin eşit davranma borcunun sınırları genişletilmiş ve iş ilişkisinin kurulmasından önceki süreci de kapsayacak biçimde işverene eşit davranma ve ayrımcılık yasağına aykırı davranmama yükümlülüğü getirilmiştir. Bu çalışmada işverenin eşitlik ilkesini gözetme ve ayrımcılık yasağına aykırı davranmama borcu 4857 sayılı Kanun ve 6701 sayılı Kanunda yer alan düzenlemeler, yaptırımlar ve ispat yüküne ilişkin kurallar kıyaslanarak anlatılmaya çalışılmıştır. Bu kapsamda 6701 sayılı Kanunun yürürlüğe girmiş olduğu 2016 yılından itibaren Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu tarafından eşitlik ilkesi ve ayrımcılık yasağına ilişkin verilen ve özellikle işçi ve işveren arasındaki ilişkileri ilgilendiren kararlara yer verilmeye çalışılmıştır.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
İNSAN HAKLARI HUKUKUNDA AYRIMCILIK YASAĞI VE EŞİTLİK İLKESİ KAVRAMI VE ULUSLARARASI HUKUKİ DÜZENLEMELER
1. İNSAN HAKLARI KAVRAMI
2. İNSAN HAKLARI HUKUKUNDA AYRIMCILIK YASAĞI KAVRAMI
2.1. Farklı Muamele
2.2. Eşitlik-Eşitsizlik
3. İNSAN HAKLARI HUKUKUNDA EŞİTLİK İLKESİ KAVRAMI
3.1. Eşitlik Hakkı
4. EŞİTLİK İLKESİ VE AYRIMCILIK YASAĞI KAVRAMLARININ BİRBİRİYLE OLAN İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ
5. EŞİTLİK İLKESİNİN SAĞLANMASI VE AYRIMCILIĞIN ÖNLENMESİ KONUSUNDA GETİRİLEN ULUSLARARASI HUKUKİ DÜZENLEMELER
5.1. Avrupa Konseyi Düzenlemeleri
5.2. ILO Düzenlemeleri
5.3. BM Düzenlemeleri
5.4. AB Müktesebatı Düzenlemeleri
İKİNCİ BÖLÜM
ULUSAL İNSAN HAKLARI KURUMLARI VE TÜRKİYE'DE ULUSAL İNSAN HAKLARI ALANINDA KURUMSALLAŞMA
1. ULUSAL İNSAN HAKLARI ve EŞİTLİK KURUMLARI TARİHÇESİ
1.1. Ulusal İnsan Hakları Kurumları ve Eşitlik Kurumlarının Tanımı
1.2. AB Ülkelerinde Ulusal İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumlarının İşleyişi
1.3. Amerika'da Ulusal İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumlarının İşleyişi
2. TÜRKİYE'DE İNSAN HAKLARI ve EŞİTLİK KURUMLARI ALANINDAKİ KURUMSALLAŞMA
2.1. TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu
2.2. TBMM Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu
3. TÜRKİYE İNSAN HAKLARI VE EŞİTLİK KURUMU
3.1. Kurumun Kuruluş Amacı
3.2. Kurumun Bağımsızlığı ve Özerkliği
3.3. Kurumun Kamu Tüzel Kişiliği
3.4. Kurumun Teşkilat Yapısı
3.5. Kurumun Görevleri
3.6. Kurumun Çalışma Usulü
3.7. Kurumun Erişilebilirliği
3.8. Kurumun Diğer Görevleri
4. TÜRKİYE İNSAN HAKLARI VE EŞİTLİK KURUMUNUN EŞİTLİK İLKESİ VE AYRIMCILIK YASAĞI BAKIMINDAN ETKİNLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TÜRK HUKUKUNDA EŞİTLİK İLKESİ VE AYRIMCILIK YASAĞI DÜZENLEMELERİ VE 6701 SAYILI KANUNUN İŞ HUKUKUNDA GÖRÜNÜMÜ
1. ULUSAL HUKUK DÜZENLEMELERİ
1.1. 1982 Anayasasında Eşitlik İlkesi ve Ayrımcılık Yasağı
1.2. 4857 Sayılı İş Kanununda Eşitlik İlkesi ve Ayrımcılık Yasağı
1.3. 6701 sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanununda Eşitlik İlkesi ve Ayrımcılık Yasağı
1.4. 6356 Sayılı Kanunda Eşitlik İlkesi ve Ayrımcılık Yasağı
1.5. Türk Ceza Kanununda Eşitlik İlkesi ve Ayrımcılık Yasağı
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
AYRIMCILIK YASAĞINA AYKIRI DAVRANMANIN YAPTIRIMLARI VE İSPAT YÜKÜ
1. 6701 Sayılı Kanunda Öngörülen Yaptırımlar
1.1. İdari Para Cezası Yaptırımı
1.2. 6701 Sayılı Kanun ile Öngörülen İdari Para Cezası Yaptırımının Diğer Yaptırımlarla Beraber Uygulanması Sorunu
2. 4857 Sayılı Kanunda Öngörülen Yaptırımlar
2.1. Ayrımcılık Tazminatı
2.2. Yoksun Kalınan Hakların Talep Edilmesi
2.3. İdari Para Cezası Yaptırımı
3. 6356 Sayılı Kanunda Öngörülen Yaptırımlar
3.1. Sendikal Tazminatın Hukuki Niteliği
3.2. Sendikal Tazminat Miktarı ve Hesaplanması
3.3. Zamanaşımı Süresi
4. Ayrımcılığa Maruz Kalan İşçinin Başvuracağı Diğer Hukuksal Yollar
4.1. Sözleşmenin Geçersiz Sayılması
4.2. İş Görmekten Kaçınma
4.3. İşçinin Fesih Hakkı
4.4. Kişilik Hakkını Koruyan Davalar
4.5. Maddi ve Manevi Tazminat Davaları
5. İSPAT
5.1. 4857 sayılı Kanunda İspat Yükü
5.2. 6701 sayılı Kanunda İspat Yükü
5.3. 6356 sayılı Kanunda İspat Yükü
SONUÇ
KAYNAKÇA