Bu çalışma, satış sözleşmesinde, ayıptan sorumluluktan doğan alacak haklarının tabi olduğu zamanaşımı sürelerini ve satılanın ayıplı olması halinde alıcıya tanınan def'i haklarını düzenleyen TBK m. 231 ve m. 244 f. III hükümlerini konu edinmektedir. TBK m. 231 ve m. 244 f. III hükümlerinde, taşınır ve taşınmaz satışında düzenlenmiş olan iki ve beş yıllık zamanaşımı süreleri ise, bir yandan alıcıyı kendisine tanınan özel imkanlardan alıkoyan, diğer yandan satıcının hukuki sorumluluğunu sınırlandıran çok önemli bir denge mekanizmasıdır. Bu dengenin satıcı lehine sonuçlanması durumunda, alıcının başvurabileceği yegane yol ise, kendisine yöneltilen taleplere, ayıptan doğan def'i hakları vasıtasıyla karşı koymaktır. Çalışmanın amacı ise, zamana karşı sergilenen bu yarışta, karşılaşılabilecek hukuki sorunlara, olabildiğince çare aramaktır. Öte yandan, çalışma kapsamında, yalnızca ayıptan sorumluluk rejimiyle bağlı kalınmamış, ayrıca Türk Borçlar Kanunu'nda yer verilen genel zamanaşımı hükümlerinin, ayıptan sorumlulukta düzenlenen zamanaşımı sürelerine ne şekilde tatbik edileceği de detaylı bir şekilde incelenmiştir. Bu çalışmada, güncel yargı kararlarından örnekler ile İsviçre-Türk öğretisindeki görüşlere de geniş ölçüde yer ayrılmıştır.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
AYIPTAN SORUMLULUKTA ZAMANAŞIMI VE AYIPLI İFA DEF'İ'NİN DÜZENLENİŞ BİÇİMİ VE UYGULAMA ALANI
I. Genel Olarak Ayıptan Sorumlulukta Zamanaşımı Süresinin Önemi
II. Bazı Hukuk Sistemlerinde Ayıptan Sorumlulukta Zamanaşımı Sürelerinin Düzenleniş Biçimi
A. Roma Hukuku'nda
B. Fransız Hukuku'nda
C. Alman Hukuku'nda
D. İsviçre Hukuku'nda
III. Türk Hukuku'nda Ayıptan Sorumlulukta Zamanaşımı Süresinin ve Ayıptan Doğan Def'i Haklarının Düzenleniş Biçimi
A. Tüketici Hukuku Açısından
B. Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Sözleşmeler Hakkında Birleşmiş Milletler Anlaşması Açısından
C. Türk Borçlar Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu Açısından
IV. Türk Borçlar Kanunu'nda Ayıptan Sorumlulukta Zamanaşımını Düzenleyen Hükümlerin Konu Bakımından Uygulama Alanı
A. Taşınır Satışlarında
B. Taşınmaz Satışlarında
İKİNCİ BÖLÜM
TÜRK BORÇLAR KANUNU'NA GÖRE AYIPTAN SORUMLULUKTA OLAĞAN ZAMANAŞIMI SÜRELERİ
I. Özel Zamanaşımı Hükümlerinin Öngörülme Nedenleri ve Niteliği
II. Ayıptan Sorumlulukta Zamanaşımını Düzenleyen Hükümlerin Kapsamı
A. Genel Olarak
B. Ayıptan Sorumlulukta Zamanaşımının Uygulama Alanı Açısından Tartışma Doğurabilecek Alanlar
C. Alıcının Seçimlik Haklarında Özel Bazı Durumlar
III. Zamanaşımı Süresinin Başlama Anı (dies a quo)
A. Taşınır Satışlarında
B. Taşınmaz Satışlarında
C. Özel Durumlar
D. Değerlendirme
IV. Zamanaşımının Durması veya Kesilmesi
A. Genel Olarak
B. Zamanaşımının Durması
C. Zamanaşımının Kesilmesi
V. Ayıptan Sorumlulukta Zamanaşımının Hükümleri
A. Zamanaşımının Hukuki Sonuçları
B. Zamanaşımı Def'inin Kötüye Kullanılması
C. Zamanaşımından Feragat
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
AYIPTAN SORUMLULUKTA SÖZLEŞMESEL ZAMANAŞIMI SÜRESİ
I. Sözleşme Özgürlüğü
II. Kanuni Zamanaşımı Süresinin Uzatılması
A. Sözleşmesel Zamanaşımı Süresinin Uzatılabileceği Üst Sınır
B. Sözleşmesel Zamanaşımında Üst Sınırın Aşılması
C. Taşınmaz Satışında Özel Durum
III. Kanuni Zamanaşımı Süresinin Kısaltılması
A. Sözleşmesel Zamanaşımı Süresinin Kısaltılabileceği Alt Sınır
B. Sözleşmesel Zamanaşımında Alt Sınıra Uyulmaması
IV. Garanti Süresinin Zamanaşımına Etkisi
A. Garanti Süresinin Yorumu
B. Garanti Süresinin Zamanaşımı Süresinden Uzun Olması Durumu
C. Garanti Süresinin Zamanaşımı Süresinden Kısa Olması Durumu
D. Garanti Süresiyle Zamanaşımı Süresinin Aynı Olması Durumu
E. Değerlendirme
V. Özel Durumlar
A. Genel Olarak
B. Zamanaşımı Süresinin Başlangıç Anının Değiştirilmesi
C. Zamanaşımının Durma ve Kesilme Sebeplerinin Değiştirilmesi
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
AYIPTAN SORUMLULUKTA
OLAĞANÜSTÜ ZAMANAŞIMI SÜRESİ: SATICININ AĞIR KUSURUNUN ZAMANAŞIMI SÜRESİNE ETKİSİ
I. Olağanüstü Zamanaşımı Rejimine Genel Bakış
A. Olağanüstü Zamanaşımı Kavramı ve Öngörülme Nedenleri
B. 818 sayılı eBK Dönemi'nde ve İsviçre Hukuku'nda Olağanüstü Zamanaşımı Rejimi
C. Olağanüstü Zamanaşımı Rejiminin Güncel Durumu
II. Olağanüstü Zamanaşımı Rejiminin Şartları
A. Alıcının Ayıbın Varlığını Bilmemesi veya Bilmesinin Mümkün Olmaması
B. Satıcının Ağır Kusuru
C. Ağır Kusurun Aranılacağı An
D. Ağır Kusurun Aranılacağı Kişi
E. Ağır Kusurun İspatı
III. Satıcının Ağır Kusurunun Sonuçları
A. Satıcının Ağır Kusurunun Genel Sonuçları
B. Satıcının Ağır Kusurunun Zamanaşımı Süresi Açısından Sonuçları
BEŞİNCİ BÖLÜM
AYIPTAN DOĞAN DEF'İ HAKLARI
I. Ayıptan Doğan Def'i Haklarına Genel Bakış
II. Ayıptan Doğan Def'i Haklarının Genel Koşulları
A. Genel Olarak
B. Ayıp Bildiriminde Bulunmuş Olma
C. Satış Bedeline Karşı İleri Sürülme
D. Hangi Seçimlik Hakkın Kullanıldığının Belirtilmesi
III. Ayıptan Doğan Def'i Haklarının Türleri ve Hukuki Sonuçları
A. Genel Olarak
B. Takas Savunması
C. Ödemezlik Def'i
D. Bedel İndirimi Hakkının Def'i Yoluyla Kullanılması
E. Sözleşmeden Dönme Hakkının Def'i Yoluyla Kullanılması
IV. Ayıptan Doğan Def'i Haklarının Kullanılması
A. Ayıptan Doğan Def'i Haklarının İleri Sürülmesi
B. Ayıptan Doğan Def'i Haklarının İleri Sürülebileceği Zaman
C. Ayıptan Doğan Def'i Haklarının Etkilerini Doğuracağı An
D. İspat Külfeti
SONUÇ
KAYNAKÇA