İstanbul Hukuk Fakültesinde çalıştığım yıllarda yazdığım "Sendikalar Hukuku" ve "Toplu İş Sözleşmesi" kitapları aradan geçen uzun yıllarda yeni Yargıtay kararları, öğretide ileri sürülen yeni görüşler ve 2821 ve 2822 sayılı Kanunların yerini 2012 yılında yürürlüğe giren 6356 sayılı Kanunun almış olması, söz konusu kitapların göreceli olarak eskimiş olması gibi nedenlerle yeniden yazılması benim için adeta bir zorunluluk haline gelmiştir. Yeri gelmişken hemen belirtelim ki, bu kitap Sendikalar Hukuku ve Toplu İş Sözleşmesi kitaplarımın gözden geçirilmiş bir yeni basısı değil; yeni baştan, yeniden yazılmasıdır. Aradan geçen uzun yıllar ister istemez bu konuların yeniden kaleme alınmasını gerektirmiştir. Yargıtay kararları, kanun hükümlerinin hayata geçirilmesini ifade eder. Bu nedenle kitapta olabildiğince her konuda Yüksek Mahkemenin görüşlerini yansıtan kararlara yer verilmiştir. Kuşkusuz bu kararların mümkün olduğu kadar yeni tarihli olması tercih edilir. Ancak ülkemizde 1960'lı yıllarda 274 ve 275 sayılı Kanunlarla başlayan Toplu İş Hukuku o yıllardan günümüze kadar pek çok Yargıtay kararına konu olmuştur. Bu kararların ilke kararı niteliğinde olan ve günümüzde de geçerliliğini koruyan kararlara, tarihinin eskimiş olmasına bakılmaksızın yer verilmiştir.(ÖNSÖZDEN)
İÇİNDEKİLER
SENDİKALAR
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL BİLGİLER
§1. SENDİKA KAVRAMI TANIMI VE UNSURLARI
I. Sendika Kavramı
II. Sendikanın (İşçi ve İşveren Kuruluşunun) Tanımı ve Unsurları
§2. ULUSLARARASI BELGELERDE VE ANAYASAL TEMEL HAK OLARAK SENDİKA HAKKI VE ÖZGÜRLÜĞÜ
I. Uluslararası Belgelerde Sendika Hakkı ve Özgürlüğü
II. Sendika Özgürlüğüne İlişkin Uluslararası Sözleşmelerin Ulusal Hukuka Etkisi
III. Anayasal Temel Hak Olarak Sendika Hakkı ve Özgürlüğü
İKİNCİ BÖLÜM
KURULUŞ VE İŞLEYİŞ
§3. SENDİKA VE KONFEDERASYONLARIN KURULUŞU
I. Genel Olarak
II. Sendikaların Kuruluşunda Temel İlke "İşkoluna Göre Sendikalaşma"
III. İşkoluna Göre Sendikalaşma İlkesine Bir İstisna: Kamu İşveren Sendikaları
IV. Bir İşkolunda Birden Fazla Sendika Kurulabilmesi (Sendika Çokluğu İlkesi)
V. Sendikaların Kuruluş Koşulları
§4. SENDİKA VE KONFEDERASYONLARIN ORGANLARI
I. Genel Olarak
II. Genel Kurul
III. Genel Kurul Dışındaki Zorunlu Organlar ve Ortak Hükümleri
IV. Yönetim Kurulu
V. Denetleme Kurulu
VI. Disiplin Kurulu
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ÜYELİK
§5. SENDİKA ÜYELİĞİ
I. Genel Olarak
II. Sendika Üyeliğinin Kazanılması
III. İşveren Sendikası Üyeliğinin Kazanılması
IV. Üyelik Hak ve Yükümlükleri
V. Sendika Üyeliğinin Güvencesi (Bireysel Sendika Özgürlüğünün Korunması)
VI. Sendika Üyeliğinin Sona Ermesi
§6. KONFEDERASYON VE ULUSLARARASI KURULUŞ ÜYELİĞİ
I. Konfederasyonlara Üye Olma, Çekilme ve Çıkarılma
II. Sendika ve Konfederasyonların Katılması veya Birleşmesi
III. Uluslararası İşçi ve İşveren Kuruluşlarına Üyelik
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
FAALİYETLER
§7. SENDİKALARIN FAALİYETLERİ, GELİR VE GİDERLERİ
I. Genel Olarak
II. Sendika ve Konfederasyonların Faaliyetlerinde Temel İlkeler
III. Sendika ve Konfederasyonların Serbest Faaliyetleri
IV. Sendika ve Konfederasyonlara Yasak Faaliyetler
V. Sendika ve Konfederasyonların Gelir ve Giderleri
BEŞİNCİ BÖLÜM
DENETİM, FAALİYETİN DURDURULMASI VE SONA ERME
§8. SENDİKALARIN DEFTER KAYITLARI VE DENETİMİ
I. Sendika ve Konfederasyonlarca Tutulacak Defter ve Kayıtlar
II. Sendika ve Konfederasyonların Denetimi
III. 6356 Sayılı Kanun Dışındaki Yasal Düzenlemelere Göre Denetim
§9. SENDİKA VE KONFEDERASYONLARIN FAALİYETLERİNİN DURDURULMASI VE SONA ERMESİ
I. Sendika ve Konfederasyonların Faaliyetinin Durdurulması veya Kapatılmasına İlişkin Temel İlkeler
II. Sendika ve Konfederasyonların Faaliyetinin Durdurulması ve Kapatılması
III. Sendika ve Konfederasyonların Sona Ermesi
IV. Sendika ve Konfederasyonların Sona Ermesinin Hükümleri
TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL BİLGİLER
§10. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ HAKKI VE ÖZERKLİĞİ
I. Genel Olarak
II. Toplu İş Sözleşmesi Hakkı
III. Toplu İş Sözleşmesi Özerkliği
§11. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN TANIMI VE HUKUKİ NİTELİĞİ
I. Toplu İş Sözleşmesinin Tanımı
II. Toplu İş Sözleşmesinin İçeriği
III. Toplu İş Sözleşmesinin Hukuki Niteliği
§12. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN DÜZEYİ VE TÜRLERİ
I. Toplu İş Sözleşmesinin Düzeyi
II. Toplu İş Sözleşmesi Türleri
III. Çerçeve Sözleşme
IV. Kamu Toplu İş Sözleşmeleri Çerçeve Anlaşma Protokolü
İKİNCİ BÖLÜM
TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN YAPILMASI
§13. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ TARAFLARININ EHLİYET VE YETKİSİ
I. Genel Olarak
II. Toplu İş Sözleşmesi Yapma Ehliyeti
III. Toplu İş Sözleşmesi Yapma Yetkisi
IV. Yetki Tespiti İçin Başvuru
V. Bakanlığın Tespit ve Bildirimine İtiraz
VI. Yetki Belgesi
VII. Toplu Görüşmeye Çağrı
VIII. Toplu Görüşme ve Sonuçları
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN HÜKÜMLERİ VE YARARLANMA
§14. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN HÜKÜMLERİ
I. Genel Olarak
II. Düzenleyici (Normatif) Hükümlerin Doğrudan ve Emredici Etkisi
III. Düzenleyici (Normatif) Hükümlerin Sözleşmenin Sona Ermesini Takip Eden Etkileri (Art Etkisi)
§15. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ İLE BAĞLILIK VE YARARLANMA
I. Genel Olarak
II. İşverenin Toplu İş Sözleşmesi ile Bağlılığı
III. Toplu İş Sözleşmesinden Yararlanma
§16. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN UYGULAMA ALANININ GENİŞLETİLMESİ (TEŞMİL)
I. Genel Olarak
II. Teşmilin Şartları
III. Teşmilin Sonuçları
IV. Teşmilin Hukuki Niteliği
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN SÜRESİ, SONA ERMESİ VE DEĞİŞİKLİK YAPILMASI
§17. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN SÜRESİ VE SONA ERMESİ
I. Toplu İş Sözleşmesinin Süresine İlişkin En Az ve En Çok Süre
II. En Az Sürenin Altına İnilebilmesi
III. Toplu İş Sözleşmesi Süresinin Değiştirilememesi
IV. Toplu İş Sözleşmesinin Yürürlük Başlangıcı
V. Toplu İş Sözleşmesinin Sona Ermesi
§18. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİ SONA ERDİRMEYEN HALLER
I. Genel Olarak
II. Tüzel Kişiliğin Kaybedilmesi, Faaliyetinin Durdurulması ve Yetki Kaybı
III. İşkolunun Değişmesi
IV. İşyeri Devri-İşverenin Değişmesi
§19. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASI
I. Genel Olarak
II. Toplu İş Sözleşmesinin Yargı Kararıyla Değişen Şartlara Uyarlanması
III. Toplu İş Sözleşmesinde Taraf İradeleri ile Değişiklik Yapılması
§20. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN YORUMU, YORUM VE EDA DAVALARI
I. Toplu İş Sözleşmesinin Yorumunda Başvurulacak Yöntem
II. Yorum Davası
III. Toplu İş Sözleşmesine Dayanan Eda Davaları
§21. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN HÜKÜMSÜZLÜĞÜ VE İPTALİ
I. Genel Olarak
II. Toplu İş Sözleşmesinin Hükümsüzlüğü
III. Toplu İş Sözleşmesinin İptali
TOPLU İŞ UYUŞMAZLIKLARI
BİRİNCİ BÖLÜM
BARIŞÇI ÇÖZÜM YOLLARI
§22. TOPLU İŞ UYUŞMAZLIĞI KAVRAMI VE İŞ UYUŞMAZLIKLARININ TÜRLERİ
I. Toplu İş Uyuşmazlığı Kavramı
II. Hak Uyuşmazlığı-Menfaat Uyuşmazlığı
III. Bireysel İş Uyuşmazlığı-Toplu İş Uyuşmazlığı
IV. Toplu İş Uyuşmazlıklarının Çözüm Yolları
V. Toplu İş Uyuşmazlıklarının Çözümünde Türkiye'de Uygulanan Sistem
§23. ARABULUCULUK
I. Genel Olarak
II. Olağan (Zorunlu) Arabuluculuk
III. Olağanüstü Arabuluculuk
IV. Arabuluculuk Sisteminin İdari Yapısı
V. Yürürlükteki Arabuluculuk Sisteminin Eleştirisi
§24. TAHKİM
I. Genel Olarak
II. Özel (Gönüllü) Tahkim
III. Zorunlu (Yasal) Tahkim
İKİNCİ BÖLÜM
MÜCADELECİ ÇÖZÜM YOLLARI
§25. GREV VE LOKAVT
I. Grev Lokavt Hakkının Anayasal Temeli
II. Grev Kavramı ve Unsurları
III. Yasal Grev Kavramı ve Unsurları
IV. Grev ve Lokavt Sırasında Uyulacak Temel Esaslar
V. Grevi (ve Lokavtı) Etkili Kılmaya Yönelik Düzenlemeler
VI. Yasal Grev ve Lokavtın İş Sözleşmelerine Etkisi
VII. Yasal Grev ve Lokavtın Diğer Etkileri
VIII. Yasadışı Grev Kavramı ve Sonuçları
IX. Toplu Eylem Hakkı
X. Yasal Grev (ve Lokavtın) Sona Ermesi
XI. Lokavt Kavramı ve Unsurları
SENDİKALAR VE TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ KANUNU
KAYNAKÇA
İÇİNDEKİLER
SENDİKALAR
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL BİLGİLER
§1. SENDİKA KAVRAMI TANIMI VE UNSURLARI
I. Sendika Kavramı
II. Sendikanın (İşçi ve İşveren Kuruluşunun) Tanımı ve Unsurları
§2. ULUSLARARASI BELGELERDE VE ANAYASAL TEMEL HAK OLARAK SENDİKA HAKKI VE ÖZGÜRLÜĞÜ
I. Uluslararası Belgelerde Sendika Hakkı ve Özgürlüğü
II. Sendika Özgürlüğüne İlişkin Uluslararası Sözleşmelerin Ulusal Hukuka Etkisi
III. Anayasal Temel Hak Olarak Sendika Hakkı ve Özgürlüğü
İKİNCİ BÖLÜM
KURULUŞ VE İŞLEYİŞ
§3. SENDİKA VE KONFEDERASYONLARIN KURULUŞU
I. Genel Olarak
II. Sendikaların Kuruluşunda Temel İlke "İşkoluna Göre Sendikalaşma"
III. İşkoluna Göre Sendikalaşma İlkesine Bir İstisna: Kamu İşveren Sendikaları
IV. Bir İşkolunda Birden Fazla Sendika Kurulabilmesi (Sendika Çokluğu İlkesi)
V. Sendikaların Kuruluş Koşulları
§4. SENDİKA VE KONFEDERASYONLARIN ORGANLARI
I. Genel Olarak
II. Genel Kurul
III. Genel Kurul Dışındaki Zorunlu Organlar ve Ortak Hükümleri
IV. Yönetim Kurulu
V. Denetleme Kurulu
VI. Disiplin Kurulu
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ÜYELİK
§5. SENDİKA ÜYELİĞİ
I. Genel Olarak
II. Sendika Üyeliğinin Kazanılması
III. İşveren Sendikası Üyeliğinin Kazanılması
IV. Üyelik Hak ve Yükümlükleri
V. Sendika Üyeliğinin Güvencesi (Bireysel Sendika Özgürlüğünün Korunması)
VI. Sendika Üyeliğinin Sona Ermesi
§6. KONFEDERASYON VE ULUSLARARASI KURULUŞ ÜYELİĞİ
I. Konfederasyonlara Üye Olma, Çekilme ve Çıkarılma
II. Sendika ve Konfederasyonların Katılması veya Birleşmesi
III. Uluslararası İşçi ve İşveren Kuruluşlarına Üyelik
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
FAALİYETLER
§7. SENDİKALARIN FAALİYETLERİ, GELİR VE GİDERLERİ
I. Genel Olarak
II. Sendika ve Konfederasyonların Faaliyetlerinde Temel İlkeler
III. Sendika ve Konfederasyonların Serbest Faaliyetleri
IV. Sendika ve Konfederasyonlara Yasak Faaliyetler
V. Sendika ve Konfederasyonların Gelir ve Giderleri
BEŞİNCİ BÖLÜM
DENETİM, FAALİYETİN DURDURULMASI VE SONA ERME
§8. SENDİKALARIN DEFTER KAYITLARI VE DENETİMİ
I. Sendika ve Konfederasyonlarca Tutulacak Defter ve Kayıtlar
II. Sendika ve Konfederasyonların Denetimi
III. 6356 Sayılı Kanun Dışındaki Yasal Düzenlemelere Göre Denetim
§9. SENDİKA VE KONFEDERASYONLARIN FAALİYETLERİNİN DURDURULMASI VE SONA ERMESİ
I. Sendika ve Konfederasyonların Faaliyetinin Durdurulması veya Kapatılmasına İlişkin Temel İlkeler
II. Sendika ve Konfederasyonların Faaliyetinin Durdurulması ve Kapatılması
III. Sendika ve Konfederasyonların Sona Ermesi
IV. Sendika ve Konfederasyonların Sona Ermesinin Hükümleri
TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL BİLGİLER
§10. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ HAKKI VE ÖZERKLİĞİ
I. Genel Olarak
II. Toplu İş Sözleşmesi Hakkı
III. Toplu İş Sözleşmesi Özerkliği
§11. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN TANIMI VE HUKUKİ NİTELİĞİ
I. Toplu İş Sözleşmesinin Tanımı
II. Toplu İş Sözleşmesinin İçeriği
III. Toplu İş Sözleşmesinin Hukuki Niteliği
§12. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN DÜZEYİ VE TÜRLERİ
I. Toplu İş Sözleşmesinin Düzeyi
II. Toplu İş Sözleşmesi Türleri
III. Çerçeve Sözleşme
IV. Kamu Toplu İş Sözleşmeleri Çerçeve Anlaşma Protokolü
İKİNCİ BÖLÜM
TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN YAPILMASI
§13. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ TARAFLARININ EHLİYET VE YETKİSİ
I. Genel Olarak
II. Toplu İş Sözleşmesi Yapma Ehliyeti
III. Toplu İş Sözleşmesi Yapma Yetkisi
IV. Yetki Tespiti İçin Başvuru
V. Bakanlığın Tespit ve Bildirimine İtiraz
VI. Yetki Belgesi
VII. Toplu Görüşmeye Çağrı
VIII. Toplu Görüşme ve Sonuçları
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN HÜKÜMLERİ VE YARARLANMA
§14. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN HÜKÜMLERİ
I. Genel Olarak
II. Düzenleyici (Normatif) Hükümlerin Doğrudan ve Emredici Etkisi
III. Düzenleyici (Normatif) Hükümlerin Sözleşmenin Sona Ermesini Takip Eden Etkileri (Art Etkisi)
§15. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ İLE BAĞLILIK VE YARARLANMA
I. Genel Olarak
II. İşverenin Toplu İş Sözleşmesi ile Bağlılığı
III. Toplu İş Sözleşmesinden Yararlanma
§16. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN UYGULAMA ALANININ GENİŞLETİLMESİ (TEŞMİL)
I. Genel Olarak
II. Teşmilin Şartları
III. Teşmilin Sonuçları
IV. Teşmilin Hukuki Niteliği
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN SÜRESİ, SONA ERMESİ VE DEĞİŞİKLİK YAPILMASI
§17. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN SÜRESİ VE SONA ERMESİ
I. Toplu İş Sözleşmesinin Süresine İlişkin En Az ve En Çok Süre
II. En Az Sürenin Altına İnilebilmesi
III. Toplu İş Sözleşmesi Süresinin Değiştirilememesi
IV. Toplu İş Sözleşmesinin Yürürlük Başlangıcı
V. Toplu İş Sözleşmesinin Sona Ermesi
§18. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİ SONA ERDİRMEYEN HALLER
I. Genel Olarak
II. Tüzel Kişiliğin Kaybedilmesi, Faaliyetinin Durdurulması ve Yetki Kaybı
III. İşkolunun Değişmesi
IV. İşyeri Devri-İşverenin Değişmesi
§19. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASI
I. Genel Olarak
II. Toplu İş Sözleşmesinin Yargı Kararıyla Değişen Şartlara Uyarlanması
III. Toplu İş Sözleşmesinde Taraf İradeleri ile Değişiklik Yapılması
§20. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN YORUMU, YORUM VE EDA DAVALARI
I. Toplu İş Sözleşmesinin Yorumunda Başvurulacak Yöntem
II. Yorum Davası
III. Toplu İş Sözleşmesine Dayanan Eda Davaları
§21. TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN HÜKÜMSÜZLÜĞÜ VE İPTALİ
I. Genel Olarak
II. Toplu İş Sözleşmesinin Hükümsüzlüğü
III. Toplu İş Sözleşmesinin İptali
TOPLU İŞ UYUŞMAZLIKLARI
BİRİNCİ BÖLÜM
BARIŞÇI ÇÖZÜM YOLLARI
§22. TOPLU İŞ UYUŞMAZLIĞI KAVRAMI VE İŞ UYUŞMAZLIKLARININ TÜRLERİ
I. Toplu İş Uyuşmazlığı Kavramı
II. Hak Uyuşmazlığı-Menfaat Uyuşmazlığı
III. Bireysel İş Uyuşmazlığı-Toplu İş Uyuşmazlığı
IV. Toplu İş Uyuşmazlıklarının Çözüm Yolları
V. Toplu İş Uyuşmazlıklarının Çözümünde Türkiye'de Uygulanan Sistem
§23. ARABULUCULUK
I. Genel Olarak
II. Olağan (Zorunlu) Arabuluculuk
III. Olağanüstü Arabuluculuk
IV. Arabuluculuk Sisteminin İdari Yapısı
V. Yürürlükteki Arabuluculuk Sisteminin Eleştirisi
§24. TAHKİM
I. Genel Olarak
II. Özel (Gönüllü) Tahkim
III. Zorunlu (Yasal) Tahkim
İKİNCİ BÖLÜM
MÜCADELECİ ÇÖZÜM YOLLARI
§25. GREV VE LOKAVT
I. Grev Lokavt Hakkının Anayasal Temeli
II. Grev Kavramı ve Unsurları
III. Yasal Grev Kavramı ve Unsurları
IV. Grev ve Lokavt Sırasında Uyulacak Temel Esaslar
V. Grevi (ve Lokavtı) Etkili Kılmaya Yönelik Düzenlemeler
VI. Yasal Grev ve Lokavtın İş Sözleşmelerine Etkisi
VII. Yasal Grev ve Lokavtın Diğer Etkileri
VIII. Yasadışı Grev Kavramı ve Sonuçları
IX. Toplu Eylem Hakkı
X. Yasal Grev (ve Lokavtın) Sona Ermesi
XI. Lokavt Kavramı ve Unsurları
SENDİKALAR VE TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ KANUNU
KAYNAKÇA