Vergi uyuşmazlıklarından doğan davalarda ehliyete ilişkin hukuk kuralları, tek bir kanunda belirlenmemiştir. İdari Yargılama Usulü Kanunu, Hukuk Muhakemeleri Kanunu, Vergi Usul Kanunu ve Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun; vergi uyuşmazlıklarından doğan davalarda, ehliyet konusunda belirleme yaparken uygulanacak hükümler içermektedir. Söz konusu hükümlerin yorumlanmasında, farklı görüşler ve uygulamalar ortaya çıkmaktadır. Ehliyetin adil yargılama hakkının unsurlarından olan mahkemeye erişim hakkını doğrudan etkilemesi, konunun önemini daha da arttırmaktadır. Elinizde tuttuğunuz bu eserde, ehliyete ilişkin hukuki düzenlemeler ile uygulamada karşılaşılan sorunlar, doktrin ve Danıştay kararları çerçevesinde incelenmiş; bu kapsamda değerlendirmelere yer verilmiştir. (ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
EHLİYET KAVRAMI, EHLİYETİN VERGİ VE YARGILAMA USULÜ HUKUKUNDAKİ GÖRÜNÜMÜ İLE VERGİ UYUŞMAZLIKLARINDAN DOĞAN DAVALARIN HUKUKİ NİTELİĞİ
I. EHLİYET KAVRAMI, EHLİYETİN VERGİ VE YARGILAMA USULÜ HUKUKUNDAKİ GÖRÜNÜMÜ
A. Ehliyetin Tanımı
B. Vergi Ehliyeti Kavramı
C. Yargılama Usulü Hukuku Açısından Ehliyetin Özellikleri
D. Ehliyetin İdari Yargılama Usulü Hukukundaki Yeri
E. İdari Yargılama Usulünde Ehliyetin Önemi ve Yokluğuna Bağlanmış Hukuki Sonuçlar
F. Vergi Uyuşmazlıklarında Ehliyete İlişkin Genel Kanunlardaki Temel Hukuki Düzenlemeler
II. VERGİ UYUŞMAZLIKLARINDAN DOĞAN DAVALARIN HUKUKİ NİTELİĞİNİN İDARİ DAVA TÜRLERİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ
A. İdari Dava Türleri
B. Vergi Uyuşmazlıklarından Doğan Davaların Hukuki Niteliği
İKİNCİ BÖLÜM
VERGİ UYUŞMAZLIKLARINDAN DOĞAN DAVALARDA OBJEKTİF EHLİYET
I. TARAF EHLİYETİ
A. Gerçek Kişilerin Taraf Ehliyeti
B. Tüzel Kişilerin Taraf Ehliyeti
C. Tüzel Kişiliği Bulunmayan Toplulukların Taraf Ehliyeti
II. DAVA EHLİYETİ
A. Gerçek Kişilerin Dava Ehliyeti
B. Tüzel Kişilerin Dava Ehliyeti
C. Tüzel Kişiliği Bulunmayan Toplulukların Dava Ehliyeti
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
VERGİ UYUŞMAZLIKLARINDAN DOĞAN DAVALARDA SÜBJEKTİF EHLİYET
I. VERGİ UYUŞMAZLIKLARINDAN DOĞAN İPTAL DAVALARINDA SÜBJEKTİF EHLİYET
A. İptal Davalarında Sübjektif Ehliyetin Görünümü: Menfaat İhlali
B. İdari Yargılama Usulü ile Medeni Yargılama Usulünde Menfaat Kavramının Ele Alınışındaki Farklılıklar
C. Menfaat İhlali Şartının İşlevi ve Aranmasının Gerekliliği
D. Menfaat İhlali Şartının Türk İdari Yargılama Usulündeki Tarihi Gelişimi
E. Menfaatin Nitelikleri
F. Vergi Uyuşmazlıklarından Doğan Davalarda Menfaat İhlali Şartının ve Uygulamasının Mahkemeye Erişim Hakkı Kapsamında Değerlendirilmesi
II. VERGİ UYUŞMAZLIKLARINDAN DOĞAN TAM YARGI DAVALARINDA SÜBJEKTİF EHLİYET
A. Tam Yargı Davalarında Sübjektif Ehliyetin Görünümü: Hak İhlali
B. Hak İhlalinin Menfaat İhlalinden Ayırt Edilmesi
C. Hak İhlali Kavramının Türk İdari Yargılama Usulündeki Tarihi Gelişimi
D. Vergi Uyuşmazlıklarından Doğan Davalarda Hak İhlali Kavramının Ele Alınışı
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
VERGİ UYUŞMAZLIKLARINDAN DOĞAN DAVALARDA FARKLI BOYUTLARIYLA EHLİYET
I. OBJEKTİF EHLİYET BAKIMINDAN
A. Tasfiye Edilmiş Şirketin Geçmiş Dönem Borçlarına İlişkin Olarak Gerçekleştirilen Tarhiyatlardan Doğan Davalarda Objektif Ehliyet
B. Dava Devam Ederken Taraflardan Birinin Ölmesi Durumunda Mirasçıların Objektif Ehliyeti
II. SÜBJEKTİF EHLİYET BAKIMINDAN
A. Vergi Kesenlerin Sübjektif Ehliyeti
B. Vergi Taşıyıcısının Sübjektif Ehliyeti
C. İstihkaklarından Damga Vergisi Kesintisi Yapılanların Sübjektif Ehliyeti
D. Gümrük Vergisine İlişkin Davalarda Sübjektif Ehliyet
III. KARMA DURUMLAR
A. Adi Ortaklığa İlişkin Olarak Gerçekleştirilen Tarhiyatlardan Doğan Davalarda Ehliyet
B. Arsa ve Arazilere Ait Bedel ve Değerlerin Tespitine İlişkin Takdir Komisyonu Kararlarına Karşı Açılan Davalarda Ehliyet
SONUÇ
KAYNAKÇA