Kameralı gözetleme (surveillance), önleyici kolluk faaliyeti çerçevesinde durumsal suç önlemede kullanılan önemli araçlardan biridir. Bununla birlikte, bireyin temel hak ve özgürlüklerine yapabileceği müdahale bakımından hararetli tartışmalara neden olmaktadır. Bu tartışmaların bir sonucu olarak, dünya genelinde kameralı gözetleme sistemlerinin şeffaflığı, hesap verilebilirliği, kurulum amacına hizmet etmesi ve özgürlükleri ihlale yönelmemesini sağlamak amacıyla önemli yasal düzenlemeler yapılmaktadır. Türkiye'de ise genellikle MOBESE olarak bilinen kameralı gözetleme faaliyetini düzenleyen herhangi bir yasal düzenleme bulunmamaktadır. Buna rağmen kameralarla kamuya açık alanlarda bireylerin izlendiği, kaydedildiği ve bu kayıtların saklandığı bilinmektedir. Söz konusu kameralar, sadece Devlet tarafından değil; üçüncü kişiler tarafından da kullanılmaktadır. Ayrıca bir suç olayının aydınlatılması sürecinde günümüzde ilk akla gelen delil de kamera görüntüsü olmaktadır. İşte, bir taraftan güvenliğin sağlanması; diğer taraftan ise özel hayatın korunması ve elde edilen görüntülerin delil olarak kullanılması sürecinde kameraların hukuki rejiminin belirlenmesi bir zorunluluk haline gelmiştir. Çalışmada, kamusal alanda kamera kullanımının usul ve esaslarını düzenleyen açık, belirli ve denetlenebilir özel bir kanuni düzenleme ihtiyacının gerekliliği ortaya koyulmakta, yapılacak kanuni düzenlemede göz önünde tutulması gereken hususlarda önerilerde bulunulmaktadır.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
GÖZETLEME KAVRAMI VE KAMERALI GÖZETLEMENİN SUÇUN ÖNLENMESİNDEKİ ETKİSİ
I. GÖZETLEMENİN KAVRAMSAL ÇERÇEVESİ
A. KAVRAMIN TANIMI
B. KAVRAMIN TARİHSEL GELİŞİMİ
II. KAMERALI GÖZETLEME SİSTEMİNİN YAPISI, ORTAYA ÇIKIŞ NEDENLERİ VE AMAÇLARI
A. KAMERALI GÖZETLEME SİSTEMLERİ
B. KAMERALI GÖZETLEME SİSTEMLERİNİN ORTAYA ÇIKIŞI VE GELİŞİMİ
C. KAMUSAL ALANDA KAMERALI GÖZETLEMENİN AMAÇLARI
III. KAMERALI GÖZETLEMENİN SUÇUN ÖNLENMESİNDEKİ ETKİSİ
A. SUÇUN ÖNLENMESİNDE KAMERANIN ROLÜ
B. KAMERANIN SUÇUN ÖNLENMESİNDEKİ ETKİSİNİN AMPİRİK BULGULAR EŞLİĞİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ
İKİNCİ BÖLÜM
KAMUSAL ALANDA KAMERALI GÖZETLEMENİN GÜVENLİK-ÖZGÜRLÜK BAĞLAMINDA TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERLE İLİŞKİSİ
I. GENEL OLARAK
II. KAMUSAL ALANDA KAMERALI GÖZETLEMENİN ANAYASAL SINIRLARI
A. KAMERALI GÖZETLEMENİN MÜDAHALE EDEBİLECEĞİ TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLER
B. MÜDAHALENİN SINIRLARI
III. KAMUSAL ALANDA KAMERALI GÖZETLEMENİN CEZA HUKUKU AÇISINDAN SINIRLARI
A. ÖZEL HAYATA VE HAYATIN GİZLİ ALANINA KARŞI SUÇLAR
B. HÜRRİYETE KARŞI SUÇLAR
IV. AİHM İÇTİHATLARI KAPSAMINDA MEVCUT KAMERALI GÖZETLEME (MOBESE)SİSTEMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
A. MÜDAHALENİN VARLIĞI
B. MÜDAHALENİN İHLAL OLUŞTURUP OLUŞTURMADIĞI
V. DİĞER BAZI ÜLKELERDE KAMERALI GÖZETLEME
A. KANUNİ DÜZENLEMESİ OLMAYAN ÜLKELER
B. KANUNİ DÜZENLEMESİ OLAN ÜLKELER
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
KAMUSAL ALANDA KAMERALI GÖZETLEMENİN HUKUKİ DURUMU, ELDE EDİLEN DELİLLERİN DEĞERİ VE HUKUKA UYGUNLUĞU SORUNU
I. KAMUSAL ALANDA KAMERALI GÖZETLEMENİN HUKUKİ DURUMU
A. KAMUSAL ALANDA KAMERALI GÖZETLEMENİN BİR HUKUKA UYGUNLUK NEDENİNE DAYANDIĞI GÖRÜŞÜ
B. KAMUSAL ALANDA KAMERALI GÖZETLEME (MOBESE)SİSTEMİNİN KANUNİ DAYANAĞI OLDUĞU GÖRÜŞÜ
C. ÜÇÜNCÜ KİŞİLER TARAFINDAN KULLANILAN KAMERALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ
D. KAMUSAL ALANDA KAMERALI GÖZETLEME FAALİYETİNE İLİŞKİN YAPILMASI GEREKEN KANUNİ DÜZENLEME İÇİN ÖNERİLER
II. KAMUSAL ALANDA KAMERALI GÖZETLENMEDEN ELDE EDİLEN DELİLLERİN DEĞERİ VE HUKUKA UYGUNLUĞU SORUNU
A. CEZA MUHAKEMESİNDE KAMERA KAYDININ DELİL DEĞERİ
B. CEZA MUHAKEMESİNDE HUKUKA AYKIRI KAMERA KAYDININ DELİL DEĞERİ
SONUÇ
KAYNAKÇA
KAVRAM DİZİNİ