Genç, yaşlı, zengin ya da fakir herkes için ölüm mukadderdir. Öte yandan, ölenin ardında bıraktıkları için hayat devam etmektedir. Bu sebeple, bir kişinin ölümünün ardından, onun intikale elverişli özel hukuk ilişkileri üzerinde kimlerin hak sahibi olacağı önem arz eder. Zira mirasta hak sahibi olanların, terekeye ilişkin menfaatleri, onları karşı karşıya getirebilecek bir durumdur. Taraflar arasındaki bu menfaat çatışmasını olabildiğince çözüme kavuşturmak adına, yasal mirasçılar, mirasbırakanın terekesi üzerinde sistematik olarak hak sahibi kılınmıştır. Günümüz modern hukuk sistemlerinde yasal mirasçı olması öngörülen kişiler arasında, sağ kalan eş de bulunmaktadır. Tarihsel süreç içerisinde sağ kalan eşin yasal mirasçı olup olmayacağı tartışmalara sebebiyet vermiş olsa da, bugün sağ kalan eşin yasal mirasçılığının modern hukuk sistemlerinde açık bir biçimde kabul edildiğini ifade etmek mümkündür. Bu itibarla çalışma kapsamında, sağ kalan eşin yasal mirasçılığı, miras payının genişletilmesi, saklı paya bağlı tenkis talebi ve mirasın paylaşılmasında eşle ilgili özel hükümler incelenmiş olup, evlilik birliğinin ölümle sona ermesi dolayısıyla mal rejiminin tasfiyesi de göz ardı edilmemiştir.(TANITIM YAZISI)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
Birinci Bölüm
Temel Kavramlar, Tarihsel Gelişim ve Karşılaştırmalı Hukukta Sağ Kalan Eşin Mirasçılığı
I. SAĞ KALAN EŞİN MİRASÇILIĞI İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR
A. Sağ Kalan Eş Kavramı
B. Diğer Temel Kavramlar
II. SAĞ KALAN EŞİN YASAL MİRASÇILIĞININ TARİHSEL GELİŞİMİ
A. Tarihsel Süreç İçerisinde Sağ Kalan Eşin Yasal Miras Hakkına İlişkin Temel Yaklaşımlar
B. Roma-Cermen Hukukunda Sağ Kalan Eşin Yasal Miras Hakkının Gelişimi
C. Türk Hukukunda Sağ Kalan Eşin Yasal Miras Hakkının Gelişimi
III. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA SAĞ KALAN EŞİN MİRASÇILIĞI
A. Dini Hukuklarda Sağ Kalan Eşin Miras Hakkı
B. Kıta Avrupası Hukuklarında Sağ Kalan Eşin Yasal Miras Hakkı
C. Anglo-Amerikan Hukuklarında Sağ Kalan Eşin Yasal Miras Hakkı
IV. DEĞERLENDİRME
İkinci Bölüm
Türk Hukukunda Sağ Kalan Eşin Mirasçılığı
I. SAĞ KALAN EŞİN YASAL MİRASÇILIĞI
A. Genel Olarak
B. Sağ Kalan Eşin Yasal Mirasçılığının Koşulları
C. Eşler Arasındaki Mal Rejiminin Sağ Kalan Eşin Yasal Mirasçılığına Etkisi
D. Sağ Kalan Eşin Yasal Miras Payı
E. Sağ Kalan Eşin Mirasçılık Belgesi
II. SAĞ KALAN EŞİN İRADİ MİRASÇILIĞI
A. Sağ Kalan Eşin Mirasçı Olarak Atanması
B. Sağ Kalan Eş Lehine Yapılan Mirasçı Atama Tasarrufunun Koşula Bağlanması
III. DEĞERLENDİRME
Üçüncü Bölüm
Sağ Kalan Eşin Saklı Payı ve Tenkis Talebi
I. SAĞ KALAN EŞİN SAKLI PAYLI MİRASÇILIĞI
A. Saklı Pay Kavramı
B. Saklı Pay Sahibi Mirasçılar
C. Sağ Kalan Eşin Saklı Payı
D. Eşler Arasındaki Mal Rejiminin Tasfiyesine İlişkin Anlaşmaların Saklı Paylara Etkisi
II. MİRASBIRAKANIN TASARRUF ÖZGÜRLÜĞÜ
A. Tasarruf Özgürlüğü Kavramı
B. Mirasbırakanın Tasarruf Özgürlüğü Miktarının Hesaplanması
III. SAĞ KALAN EŞİN TENKİS TALEBİNDE BULUNMASI
A. Tenkis Kavramı
B. Sağ Kalan Eşin Tenkis Talebinde Bulunabilmesi İçin Gerekli Koşullar
C. Tasarruf Özgürlüğü Miktarı Aşılmamış Olmasına Rağmen Sağ Kalan Eşin Saklı Payının Karşılığını Elde Edemediği Özel Durumlar
D. Tenkis Talebinin İleri Sürülmesi
IV. DEĞERLENDİRME
Dördüncü Bölüm
Mirasın Paylaşılmasında Sağ Kalan Eşle İlgili Özel Hükümler
I. SAĞ KALAN EŞİN İNTİKAL ALACAKLISI OLMASI
A. Mirasbırakan ile Birlikte Yaşayan ve Onun Tarafından Bakılan Sağ Kalan Eşin Üç Aylık Bakım ve Geçim Giderlerinin Karşılanması
B. Ceninin Bakıma Muhtaç Anası Olarak Sağ Kalan Eşe Terekeden Ödeme Yapılması
II. AİLE KONUTU VE EV EŞYASININ SAĞ KALAN EŞE ÖZGÜLENMESİ
A. Genel Olarak
B. Aile Konutu Kavramı
C. Ev Eşyası Kavramı
D. Aile Konutu ve Ev Eşyasının Sağ Kalan Eşe Özgülenmesi Talebinin Hukuki Niteliği
E. Aile Konutu ve Ev Eşyasının Sağ Kalan Eşe Özgülenmesinin Koşulları
F. Aile Konutu ve Ev Eşyasının Sağ Kalan Eşe Özgülenme Usulü
G. Aile Konutu ve Ev Eşyasının Sağ Kalan Eşe Özgülenmesi Talebinde Görevli ve Yetkili Mahkeme
H. Aile Konutu ve Ev Eşyasının Sağ Kalan Eşe Miras Hakkına Dayanılarak Özgülenmesi ile Mal Rejiminin Tasfiyesine Dayanılarak Özgülenmesi Hükümlerinin Karşılaştırılması
III. SAĞ KALAN EŞ AÇISINDAN MİRASTA DENKLEŞTİRME
A. Genel Olarak
B. Mirasta Denkleştirmenin Konusu
C. Sağ Kalan Eşin Mirasta Denkleştirmenin Tarafı Olması
D. Mirasta Denkleştirme Yükümlülüğünün İfası
IV. DEĞERLENDİRME
SONUÇ
KAYNAKÇA