Bu çalışmada uluslararası ticarette kullanılan kağıt belgeler, kullanım alanları ve düzenleme şekilleri bakımından incelenmiştir. Kullanılmakta olan kağıt belgelerin yerini elektronik belgelerin almaya başladığı günümüz ticaretinde elektronik belgelerin neler olduğu, nasıl düzenlendiği ve hukuki geçerliliğe sahip olabilmeleri için hangi araçlara ihtiyaç duyulduğu araştırılmıştır. Uluslararası alanda elektronik belge örnekleri ve elektronikleşme süreci çalışmaları hakkındaki gelişmelere detaylı bir şekilde yer verilmiştir. Bir belgenin elektronik belge olabilmesi ve uluslararası alanda işlem görebilmesi için nitelikli elektronik imza araçları tarafından imza edilmiş olmaları gerektiğinin detayları irdelenmiştir. Ayrıca elektronik belge kullanımına geçiş sürecinde yaşanan sorunların yanı sıra elektronik belge kullanmanın fayda ve avantajlarından da söz edilmektedir.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
1. Giriş
2. Dış Ticarette Kullanılan Belgeler
2.1. Faturalar
2.1.1. Ticari Fatura (Commercial Invoice)
2.1.2. Proforma Fatura (Proforma Invoice)
2.1.3. Navlun Faturası (Freight Invoice)
2.1.4. Konsolosluk Faturası (Consular Invoice)
2.2. Taşıma Belgeleri
2.2.1. Deniz Yolu Taşıma Belgeleri
2.2.1.1. Deniz Konşimentosu (Ocean Bill of Lading)
2.2.1.2. Kısa Form Konşimentosu (Short From Bill of Lading)
2.2.1.3. Düz Hat Konşimentosu (Liner Bill of Lading)
2.2.1.4. Konteyner Konşimentosu (Container Bill of Lading)
2.2.1.5. Kira Sözleşmeli Konşimento (Charter Party B/L)
2.2.1.6. Ciro Edilemez Deniz Konşimentosu (Non-Negotiable Sea Way Bill)
2.2.1.7. İkinci Kaptan Makbuzu (Mate Receipt)
2.2.2. Kara Yolu Taşıma Belgeleri CMR (Convention Merchandises Routiers)
2.2.3. Demir Yolu Taşıma Belgesi (Demir Yolu Hamule Senedi/Rail Way Bill)
2.2.4. Hava Yolu Taşıma Belgesi (Air Way Bill)
2.2.5. Diğer Belgeler
2.2.5.1. Çoklu Taşıma Belgesi/Kombine Taşıma Belgesi (Multimodal Bill of Lading/Combined Transport Document)
2.2.5.2. Posta ve Kurye Makbuzu (Courier or Mail Receipt)
2.2.5.3. FIATA Belgeleri (Federation of Forwarding Agents Association)
2.3. Sigorta Belgeleri
2.3.1. Sigorta Belgesi (Insurance Certificate)
2.3.2. Sigorta Poliçesi (Insurance Policy)
2.3.3. Kuvertür Mektubu (Cover Note)
2.4. Finansal Belgeler
2.4.1. Poliçe (Draft/Bill of Exchange)
2.4.2. Bono (Promissory Note)
2.5. Dolaşım Belgeleri
2.5.1. A.TR (Movement Certificate A.TR)
2.5.2. EUR.1 (Movement Certificate EUR.1)
2.5.3. Form A (Generalised System of Preferences/Certificate of Origin)
2.5.4. TIR Karnesi (TIR Carnet)
2.6. Uygunluk Belgeleri
2.6.1. Menşe Şahadetnamesi (Certificate of Origin)
2.6.2. Çeki Listesi (Weight List)
2.6.3. Ambalaj Listesi (Packing List)
2.6.4. Gözetim Belgesi (Inspection Certificate)
2.6.5. Sağlık Sertifikası (Healt Certificate)
2.6.6. Bitki Sağlık Sertifikası (Phytosanitary Certificate)
2.6.7. Analiz Sertifikası (Certificate of Analysis)
2.6.8. Helal Belgesi (Halal Certificate)
2.6.9. Koşer Belgesi (Kosher Certifikate)
3. E-Belgeler
3.1. E-Belge'nin Tanımları
3.2. E-Belge Özellikleri
3.3. E-Belgelerin Faydaları
3.3.1. Maliyetin Düşmesi
3.3.2. İşlem sürelerinin kısalması
3.3.3. Uygulama Farklılıklarının Ortadan Kalkması
3.3.4. Kullanılabilirliğin Artması
3.3.5. İnsan Faktörünün Etkisinin Azalması
3.3.6. Arşiv Maliyetlerinin Ortadan Kalkması
3.3.7. Ekonominin Kayıt Altına Alınması
3.3.8. Sahteciliğin Önlenmesi
3.3.9. Karmaşık Ödeme Yöntemlerinin Ortadan Kalkması
3.3.10. Belge sayısının Azalması
3.3.11. Ticari Bilginin Edinilmesinin Kolaylaşması
3.3.12. Ticaret Hacminin Artması
3.3.13. Maliyetlerin Önceden Öngörülebilir Olması
3.3.14. Dil Farklılıklarının sorun olmaktan çıkması
3.4. E-Belgelerin Kullanım Alanı
3.4.1. Türkiye'de E-Belge Uygulamaları
3.4.1.1. E-Fatura
3.4.1.2. E-Gümrük
3.4.1.3. E-Defter
3.4.1.4. E-Devlet Portalı (Türkiye.gov.tr)
3.4.1.5. UYAP (Ulusal Yargı Ağı Portalı)
3.4.1.6. DİR
3.4.1.7. E-Tır
3.4.2. Avrupa Birliğinde E-Belge Uygulamaları
3.4.2.1. Ess DoCS
3.4.2.2. E-Waybill (e-AWB)
3.4.2.3. ISA Programı
3.4.3. Dünya'da E-Belge Uygulamaları
3.4.3.1. Bolero
3.4.3.2. Singapur Limanı
3.5. Dış Ticaret Belgelerinin Ulusal ve Uluslararası Hukuksal Kaynakları
4. Türk Hukukunda Elektronik İmza
4.1. Elektronik İmza
4.2. E-İmza Tanımı ve Çeşitleri
4.2.1. Basit Elektronik İmza
4.2.2. Gelişmiş Elektronik İmza
4.2.3. Güvenli Elektronik İmza
4.2.4. Elektronik Sertifika Hizmet Sağlayıcısı (ESHS) Tarafından Verilen İmza
4.3. Türk Hukukunda E-İmza
4.3.1. Elektronik İmza Kanunu
4.3.2. Geçerlilik Şekli Açısından E-İmza
4.3.3. İspat Şekli Açısından Elektronik İmza (HMK)
4.3.4. Vergi Usul Kanununda Elektronik İmza
4.3.5. 4389 Sayılı 18.06.1999 Tarihli Bankalar Kanunu
5. Dış Ticarette E-Belge
6. Sonuç ve Öneriler
KAYNAKÇA
ŞEKİL LİSTESİ
Şekil 1 Ticari Fatura (Commercial Invoice)
Şekil 2 İhracat Faturası (Export Invoice)
Şekil 3 Proforma Fatura (Proforma Invoice)
Şekil 4 Navlun Faturası (Freight Invoice)
Şekil 5 Konsolosluk Faturası (Consular Invoice)
Şekil 6 Konşimento (Bill of Lading)
Şekil 7 Deniz Konşimentosu (Ocean Bill of Lading)
Şekil 8 Kısa Form Konşimento (Common Short Form Bill of Lading)
Şekil 9 Düz Hat Konşimentosu (Liner Bill of Lading)
Şekil 10 Konteyner Konşimentosu (Container Bill of Lading)
Şekil 11 Kira Sözleşmeli Konşimento (Charter Party B/L)
Şekil 12 Ciro Edilemez Deniz Konşimentosu (Non-Negotiable Sea Way Bill)
Şekil 13 İkinci Kaptan Makbuzu (Mate Receipt)
Şekil 14 CMR & Karayolu Taşıma Senedi(Convention Merchandises Routiers)
Şekil 15 Demir yolu taşıma belgesi (Rail Way Bill)
Şekil 16 Hava Yolu Taşıma Belgesi (Air Way Bill)
Şekil 17 Çoklu Taşıma Belgesi/Kombine Taşıma Belgesi (Multimodel Bill of Lading)
Şekil 18 FIATA FCR
Şekil 19 FIATA FBL
Şekil 20 FIATA FCT
Şekil 21 A.TR
Şekil 22 EUR.1
Şekil 23 Form A
Şekil 24 Tır Karnesi (Carnet Tır)
Şekil 25 Menşe Şahadetnamesi (Certificate of Origin)
Şekil 26 Çeki Listesi (Weigth List)
Şekil 27 Ambalaj Listesi (Packing List )
Şekil 28 Gözetim Belgesi (Inpection of Orijin)
Şekil 29 Sağlık Sertifikası (Health Certificate)
Şekil 30 Bitki Sağlık Sertifikası (Phytosanitary Certificate)
Şekil 31 Analiz Sertifikası (Certificate of Analysis)
Şekil 32 Helal Sertifikası (Halal Certificate)
Şekil 33 Koşer Belgesi (Kosher Certificate)
Şekil 34 E-Fatura Uygulaması
Şekil 35 E-Gümrük Uygulaması
Şekil 36 E-Defter Uygulaması
Şekil 37 E-Devlet Portalı
Şekil 38 UYAP (Ulusal Yargı Ağı)
TABLO LİSTESİ
Tablo 1. Sigorta Kapsam ve Riskleri (ekspertiz)
Tablo 2. Genel Sigorta Riskleri ve Kapsamları (ekspertiz)
Tablo 3. Singapur Limanı Kullanım
Kapasitesi(www.wikipedia.org/Port_of_Singapore)
Tablo 4. Elektronik Ticaret Girişimleri (Shepherd, 2014)
Tablo 5. Ulusal, İkili ve Alt Bölgesel Kağıtsız Ticaret Girişimleri (Bank, Ekim 2014)
Tablo 6. Elektronik Belgeye Geçen Ülkelerin Avantaj Değerleri (Bank, Ekim 2014)
Tablo 7. Türkiye İçin Kağıt ve Elektronik Belge Karşılaştırması